ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Στην αναζήτηση κοινής συνισταμένης για την αντιμετώπιση της πρόκλησης του μεταναστευτικού ζητήματος και κυρίως της λεγόμενης εξωτερικής πτυχής του θα επικεντρωθούν οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες κατά την πρώτη ημέρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Και μπορεί να γίνεται σαφής αναφορά στο σχέδιο των συμπερασμάτων στο πρόσφατο ναυάγιο στην Πύλο, όμως δεν ήταν η τραγωδία αυτή που «έφερε» το μεταναστευτικό στην αυριανή ατζέντα, όπως διευκρινίζουν διπλωματικές πηγές, προσθέτοντας ότι το κρίσιμο αυτό ζήτημα θα το συζητούσαν ούτως ή άλλως στο τακτικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου, καθώς η Ιταλία αλλά και η Αυστρία πίεζαν για μια εκτενή συζήτηση, ως συνέχεια των αποφάσεων της ειδικής έκτακτης Συνόδου Κορυφής του περασμένου Φεβρουαρίου.
Η Βιέννη αναμένεται να επιδείξει σκληρή στάση σε ό,τι αφορά τις διατυπώσεις του κειμένου, με έμφαση κυρίως στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων, ενώ είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι χώρες όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία θα εκφράσουν εκ νέου ενστάσεις για την πρόσφατη συμφωνία για τη μεταρρύθμιση της μεταναστευτικής πολιτικής, ιδιαίτερα λόγω της πρόβλεψης για καταβολή 20.000 ευρώ ανά αιτούντα άσυλο που δεν έχει μετεγκατασταθεί.
Αυτή ακριβώς η συμφωνία αποτελεί για την ελληνική πλευρά μια καλή βάση και «όχι το τέλος του δρόμου», όπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, καθώς καλύπτει βασικές επιδιώξεις της χώρας μας σε ό,τι αφορά τον υποχρεωτικό μηχανισμό αλληλεγγύης, την προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, καθώς και την αποσυμφόρηση στα σύνορα. Προβλέπει εξάλλου προσαρμογές στον κανονισμό του Δουβλίνου στις ανάγκες των χωρών πρώτης υποδοχής.
Για τον Ελληνα πρωθυπουργό, είναι κρίσιμο το μεταναστευτικό να αντιμετωπιστεί συνολικά ως διεθνές πρόβλημα, ενώ αναμένεται να τονίσει στην παρέμβασή του πως η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων είναι η μία διάσταση μιας συνεκτικής πολιτικής, που πρέπει παράλληλα να αντιμετωπίσει την αποτροπή της διακίνησης ανθρώπων και την αντιμετώπιση των δικτύων των διακινητών. Θα κινηθεί δηλαδή στο ίδιο πνεύμα με την επιστολή της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, που εστάλη την περασμένη Κυριακή στους Ευρωπαίους ηγέτες, όπου υπογράμμιζε –ανάμεσα σε άλλα– ότι η «αποτελεσματική διαχείριση των εξωτερικών συνόρων παραμένει προτεραιότητα», που επιτάσσει περαιτέρω ανάπτυξη του Frontex, της παροχής εξοπλισμού και της ικανότητας ηλεκτρονικής επιτήρησης».
Το Συμβούλιο, σύμφωνα με το προσχέδιο του κειμένου, εκφράζει «τη βαθιά του θλίψη για την τρομερή απώλεια ζωών ως αποτέλεσμα της πρόσφατης τραγωδίας στη Μεσόγειο». Ενδιαφέρον έχει ότι η αρχική αναφορά σε «ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου» τροποποιήθηκε σε «ναυάγιο στη Μεσόγειο».
Το ναυάγιο
Λίγες ημέρες μετά το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου, ο Frontex σκέφτεται σοβαρά να αποχωρήσει από την Ελλάδα, όπως προκύπτει από έκθεση που περιήλθε στην κατοχή των New York Times. Στην εμπιστευτική έκθεση προς τη διοίκηση της συνοριακής υπηρεσίας, ο αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Γιόνας Γκρίμχεντεν πρότεινε «πιθανά βήματα αντιμετώπισης του ζητήματος στην Ελλάδα, σύμφωνα με το άρθρο 46», το οποίο προβλέπει την ανάκληση του Frontex λόγω παραβιάσεων θεμελιωδών δικαιωμάτων. Κατανοώντας όμως και την ιδιαιτερότητα της Ελλάδας ως πύλης εισόδου στην Ευρώπη, κατέδειξε ως λύση και την αύξηση της παρουσίας της υπηρεσίας.
Οι Ελληνες αξιωματούχοι αρνούνται επανειλημμένα τους ισχυρισμούς περί παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, υποστηρίζοντας πως η εθνική μεταναστευτική πολιτική είναι «σκληρή αλλά δίκαιη». Από τη μεριά του ο Frontex δηλώνει πως είχε ειδοποιήσει τις ελληνικές αρχές για την επικίνδυνη κατάσταση του σκάφους, ενώ μαρτυρίες προσφύγων επιρρίπτουν ευθύνες στις ενέργειες των ελληνικών αρχών.
Το δημοσίευμα επισημαίνει πως και ο Frontex εμπλέκεται σε υποθέσεις παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι οποίες είχαν οδηγήσει πέρυσι στην παραίτηση του διευθυντή της υπηρεσίας.
