«Αυτή τη στιγμή που μιλάμε έχω στο σπίτι μου οκτώ ερπετά, ενώ έχω φιλοξενήσει ακόμη και 12 μέχρι να τους βρω μια νέα στέγη», αναφέρει στην «Κ» ο ένας εκ των δύο ιδρυτών του μη κερδοσκοπικού οργανισμού «Animal Rescue and Defence Squad», Στέλιος Γερονυμάκης, που μαζί με την ομάδα του αναλαμβάνουν να διασώσουν εγκαταλελειμμένα εξωτικά είδη, αλλά και οικόσιτα ζώα, τα οποία είτε οι ιδιοκτήτες τους αφήνουν στον δρόμο είτε η ομάδα τα βρίσκει τυχαία.
Οπως αναφέρει ο κ. Γερονυμάκης, το τελευταίο διάστημα υπάρχει αύξηση στην εγκατάλειψη των συγκεκριμένων ζώων με αποτέλεσμα τον τελευταίο χρόνο η ομάδα του να έχει μαζέψει από τους δρόμους και τα πάρκα δέκα κουνέλια, έξι φίδια, τέσσερα ιγκουάνα και αρκετές χελώνες. Μάλιστα, την Κυριακή, η ομάδα δέχτηκε κλήση από την αστυνομία για έναν βόα σε πάρκο της Τούμπας.
«Οταν φτάσαμε εκεί αναγνωρίσαμε έναν μικρό βόα constrictor. Το ζώο είχε πολλές εκδορές από γάτες, ήταν αφυδατωμένο και, όπως έδειξε η ακτινογραφία, έχει πιθανό κάταγμα σε σπόνδυλο. Πιθανότατα πρόκειται για ακόμη μια εγκατάλειψη», ανέφερε η ομάδα σε ανάρτησή της στο Facebook.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Στ. Γερονυμάκης, η ομάδα του «Animal Rescue and Defence Squad» δεν διαθέτει κάποιον συγκεκριμένο χώρο για να στεγάσει τα συγκεκριμένα ζώα, με αποτέλεσμα εκείνος και άλλα της ομάδας να τα παίρνουν σπίτι τους.
Τα εγκαταλείπουν επειδή τα βαριούνται
Απαντώντας στο ερώτημα γιατί κάποιος να εγκαταλείψει το φίδι του, και μάλιστα σε δημόσιο χώρο, ο ίδιος αναφέρει ότι, ειδικά όσον αφορά τα φίδια, ο βασικός λόγος είναι επειδή οι ιδιοκτήτες φαίνεται να τα βαριούνται καθώς τα ερπετά δεν έχουν καμία αλληλεπίδραση με τους ανθρώπους, σε αντίθεση με τον σκύλο ή τη γάτα.
Από την άλλη, ο λόγος που κάποιοι εγκαταλείπουν κουνέλια ενδεχομένως να είναι οικονομικός, καθώς, παρότι για την αγορά ενός κουνελιού χρειάζεται να διαθέσεις περίπου 20 ευρώ, το κόστος περίθαλψής τους σε κτηνίατρο μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 40 ευρώ ανά επίσκεψη.
Ο Στ. Γερονυμάκης επισημαίνει πως ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός έχει απευθυνθεί σε όλους τους δήμους της Θεσσαλονίκης προκειμένου να εξοπλιστεί ένας χώρος που θα φιλοξενήσει αυτού του είδους τα ζώα, ωστόσο δεν υπάρχει θετική ανταπόκριση καθώς οι ίδιοι απαντούν πως τα εξωτικά ζώα δεν είναι στη διαχείριση των δήμων.
Η «Κ» επικοινώνησε με τους δήμους της Θεσσαλονίκης, οι οποίοι ανέφεραν ότι νομικά δεν έχουν το δικαίωμα να δώσουν χρήματα για έναν τέτοιο χώρο, πόσο μάλλον όταν αφορά έναν ιδιωτικό οργανισμό.
Νομοθετικό κενό πίσω από την προστασία εξωτικών ζώων
Ωστόσο, σύμφωνα με τον Παναγιώτη Παλίφη, καθηγητή Ζωικής Ποικιλότητας στο ΕΚΠΑ και Πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής Εμπορίας Ειδών Αυτοφυούς Χλωρίδας και Αγριας Πανίδας, πίσω από τα πρόσφατα περιστατικά εγκατάλειψης εξωτικών και άλλων ειδών που δεν απειλούνται με εξαφάνιση, όπως είναι, παραδείγματος χάριν, τα φίδια, οι παπαγάλοι, τα κουνέλια, οι νυφίτσες κ.λπ., κρύβεται ένα μεγάλο νομοθετικό κενό.
«Αρχικά να σημειώσουμε ότι από τη μία πλευρά υπάρχει το εμπόριο των κινδυνευόντων ειδών, το οποίο απαγορεύεται ρητώς στην Ε.Ε., και από την άλλη το εμπόριο ζώων που δεν ανήκουν στις κατηγορίες κινδύνου και τα οποία μπορούν να αγοραστούν νομιμότατα, αρκεί το κάθε pet shop να διαθέτει τα απαιτούμενα έγγραφα αγοράς», αναφέρει ο κ. Παλίφης, προσθέτοντας επίσης πως απαγορεύεται η διακίνηση και η πώληση όλων των ζώων που είναι ελεύθερα στην Ελλάδα.
Το πρόβλημα, λοιπόν, με τη δεύτερη κατηγορία -που είναι και η νόμιμη- είναι ότι δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη στην Ελλάδα για την περίπτωση που ο ιδιοκτήτης δεν θέλει ή δεν μπορεί να κρατήσει άλλο το ζώο, ή που το ζώο δραπετεύσει.
«Αν κάποιος αγοράσει, για παράδειγμα, έναν βόα και για κάποιον λόγο δεν μπορεί να τον κρατήσει άλλο, τότε δεν υπάρχει κάποιο αρμόδιο όργανο ώστε να απευθυνθεί. Επίσης δεν υπάρχει ούτε πρωτόκολλο για την περίπτωση που ένα τέτοιο ζώο ξεφύγει, κάτι το οποίο είναι σύνηθες. Εκτός αυτού, πρωτόκολλο δεν υπάρχει ούτε για τα κατασχεθέντα εξωτικά ζώα –που δεν έχουν τα απαραίτητα έγγραφα-, με αποτέλεσμα κανείς να μη γνωρίζει τι πρέπει τα κάνει αν τα βρει.
Μαζεύουν χελώνες και τις πουλάνε στο Διαδίκτυο
Η αγορά ζώων χωρίς έγγραφα είναι πολύ συχνό φαινόμενο, όπως αναφέρουν οι κ. Παλίφης και Γερονυμάκης. Ο δεύτερος, μάλιστα, επισημαίνει πως απ’ όλα τα ζώα που βρήκε η ομάδα του, η «Animal Rescue and Defence Squad», κανένα δεν είχε τα απαραίτητα έγγραφα.
«Εχω δει πολλές αγγελίες για πώληση χελωνών στο Διαδίκτυο, κάτι που φυσικά είναι παράνομο», τονίζει.
Από την πλευρά της, η πρόεδρος του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου και γενική γραμματέας της Πανευρωπαϊκής Ενωσης Κτηνιάτρων (UEVP), Αθηνά Τραχήλη, θεωρεί πως το παραπάνω πρόβλημα είναι απόρροια της γενικότερης απουσίας ελέγχου εισαγωγής όσων ζώων έρχονται από το εξωτερικό.
«Η λαθραία μετακίνηση και η εισαγωγή διάφορων ειδών στη χώρα μας χωρίς τα απαιτούμενα έγγραφα έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Οι κτηνίατροι δεν μπορούν να κάνουν τους αστυφύλακες και σε κάθε επίσκεψη ενός τέτοιου ζώου να ρωτούν για την προέλευσή του. Αλλωστε σκοπός μας είναι να περιθάλπουμε όλα τα ζώα, ανεξαρτήτως αν έχουν έρθει παράνομα στην Ελλάδα ή όχι», επισημαίνει στην «Κ».
Μέτρα προς άμεση εφαρμογή
Ο κ. Παφίλης σημειώνει, κλείνοντας, πως υπάρχουν συγκεκριμένα μέτρα που η Πολιτεία πρέπει να φροντίσει να λάβει το συντομότερο δυνατό ώστε να σταματήσει τόσο το παράνομο εμπόριο όσο και η εγκατάλειψη ζώων.
«Πρώτον, πρέπει να δημιουργηθεί ένα μητρώο ιδιόκτητων ζώων και στα υπόλοιπα είδη εκτός από τους σκύλους και τις γάτες. Δεύτερον, πρέπει να προβλέπεται τσιπάκι και σε αυτά τα ζώα -τα οποία μάλιστα είναι πιο εύκολο να διαφύγουν- ώστε σε τέτοια περιστατικά ο ιδιοκτήτης να λογοδοτεί. Τρίτον, πρέπει να υπάρχει μία αρμόδια ομάδα ή ένα ειδικό σώμα το οποίο θα ελέγχει τα pet shop για το αν αυτά ακολουθούν όλες τις νόμιμες διαδικασίες. Τέλος, είναι επίσης απαραίτητη η δημιουργία μίας συγκεκριμένης μονάδας που να φιλοξενεί τέτοια ζώα συντροφιάς ώστε αυτά να βρουν ξανά οικογένεια», καταλήγει.
