«Είναι σαν την όαση στην έρημο». Με αυτόν τον τρόπο περιγράφει η κ. Πηνελόπη το People Behind, τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό που προωθεί την ιδέα της ενεργού γήρανσης, δηλαδή τρόπους με τους οποίους μπορούν να κρατηθούν δραστήρια άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, ειδικότερα από τη στιγμή που βγαίνουν στη σύνταξη. Η 74χρονη γυναίκα, μητέρα δύο κοριτσιών, έχει σπουδάσει διαφήμιση, μάρκετινγκ και δημοσιογραφία. Αρχισε να φοιτά στο Πανεπιστήμιο της Τρίτης Ηλικίας τον Φεβρουάριο του 2020. «Είδα τη διαδικτυακή διαφήμιση μια μέρα, τους τηλεφώνησα και πληροφορήθηκα ότι γίνονταν μαθήματα», θυμάται. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα του People Behind με εργαστήρια τετράμηνης διάρκειας, όπου διδάσκονται αντικείμενα που αφορούν το θεατρικό παιχνίδι, την ευρωπαϊκή και γενικότερη ιστορία, τη φιλοσοφία, την ιστορία της τέχνης και τη λογοτεχνία. Ολα τα μαθήματα γίνονται μέσω Zoom, εκτός από το θεατρικό παιχνίδι και τους υπολογιστές που γίνονται με φυσική παρουσία.
Ποια είναι όμως η ταυτότητα και το έργο που επιτελεί ο οργανισμός People Behind; «Ο δικός μας στόχος είναι να συμβάλουμε στην ενεργό γήρανση, δηλαδή στην ενδυνάμωση και στην ενεργοποίηση των ατόμων άνω των 65 ετών», λέει η Μαρία Αστερίου, συνιδρύτρια του οργανισμού μαζί με τη Μαρία Ηλιοπούλου. Και εξηγεί: «Για αυτή τη χρονική περίοδο, κινούμαστε σε τρεις κυρίως πυλώνες: ο πρώτος σχετίζεται άμεσα με την ενεργό γήρανση και είναι η διά βίου μάθηση για απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων. Ο δεύτερος πυλώνας αφορά το κομμάτι της ψηφιακής εκπαίδευσης και της χρήσης των σόσιαλ μίντια, μιας και οι σύγχρονες καθημερινές απαιτήσεις (για παράδειγμα το e-banking) δυσκολεύουν πολύ τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, κάτι που έχει συνέπειες και στην ψυχική τους υγεία. Ο τρίτος πυλώνας είναι το κομμάτι της έμφυλης βίας και κακοποίησης και γενικά το πώς να μην καταπατούνται τα δικαιώματα αυτών των ατόμων, ένα πεδίο που δεν έχει ακόμη ερευνηθεί αρκετά».
«Με λαχτάρα»
Η κ. Πηνελόπη ξεκίνησε λίγο πριν από τον εγκλεισμό λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού παρακολουθώντας θέματα ψυχολογίας και μελετώντας τους αρχαίους τραγωδούς ποιητές. «Φέτος παρακολουθώ το μάθημα της φιλοσοφίας, αλλά και το θεατρικό παιχνίδι που γίνεται διά ζώσης και διαδικτυακά». Παρακολούθησε στο παρελθόν και το μάθημα των υπολογιστών, αλλά σταμάτησε αφού θεωρεί ότι έχει ήδη αποκτήσει αρκετές γνώσεις.
«Κάποτε είχα μάθημα σχεδόν κάθε μέρα και περίμενα με λαχτάρα να έρθει η ώρα του, με το πρόγραμμα συνήθως να “τρέχει” από τις 11 το πρωί μέχρι 1 το μεσημέρι και από τις 6 μέχρι τις 8 το απόγευμα», αφηγείται η ίδια. «Το μάθημα περιλάμβανε οπτικοακουστικό υλικό, κρατούσαμε σημειώσεις που τις μελετούσαμε μετά το τέλος του. Είμαστε σαν ένα σχολείο, όπου όμως δεν υπάρχουν εξετάσεις».
Στο Πανεπιστήμιο Τρίτης Ηλικίας συμμετέχουν μαθητές από όλη την Ελλάδα: από τις Σέρρες, τη Χαλκίδα, την Κρήτη κ.α. «Ολοι μας περιμένουμε πώς και πώς να συναντηθούμε στα παράθυρα του Zoom», τονίζει η 74χρονη γυναίκα. Εχοντας ήδη σπουδάσει, η ίδια δεν είχε κάποιο απωθημένο να πάρει ένα πτυχίο ή να αποκτήσει παραπάνω γνώσεις. Το People Behind της έδωσε όμως την ευκαιρία να συναντιέται με τις συμμαθήτριές της και να διοργανώνουν εκδηλώσεις, κάτι που θεωρούσε βάλσαμο την περίοδο της καραντίνας, βοηθώντας την πιο πολύ στο θέμα της μοναξιάς, μιας και έχει ήδη αρχίσει να έχει ορισμένα κινητικά προβλήματα.
Ο μη κερδοσκοπικός οργανισμός People Behind οργανώνει εκπαιδευτικά εργαστήρια τετράμηνης διάρκειας στα οποία συμμετέχουν μέσω Zoom άνθρωποι από όλη την Ελλάδα.
«Οταν λέω μοναξιά, εννοώ την επαφή. To πρόγραμμα είναι ένας συνδετικός κρίκος: μια γέφυρα μεταξύ της απομόνωσης και της επικοινωνίας ώστε να μη νιώθουμε παραγκωνισμένοι. Δίνεται επίσης η ευκαιρία σε ανθρώπους που δεν μπόρεσαν να τελειώσουν το γυμνάσιο να μάθουν κάτι παραπάνω τώρα αν το επιθυμούν», τονίζει η 74χρονη.
Η απήχηση
Το πρόγραμμα ξεκίνησε λίγο πριν από την πανδημία με διά ζώσης δράσεις και ενδιαφέρθηκαν περισσότερα άτομα από αυτά που αναμένονταν. «Με την έλευση του κορωνοϊού κλειστήκαμε μέσα και αναγκαστήκαμε να προσαρμοσθούμε σε μια διαδικτυακή διαδικασία», λέει η κ. Αστερίου. Βλέποντας την αρκετά ικανοποιητική ανταπόκριση, οι υπεύθυνες του People Behind σχεδίασαν την ηλεκτρονική πλατφόρμα e-learning. Από τότε που αυτή άρχισε να λειτουργεί συστηματικά, ανάλογα και με τα μαθήματα, συμμετέχουν περίπου 200 άτομα κάθε τετράμηνο.
Σε Ελλάδα και εξωτερικό
Είναι γεγονός ότι οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για την ενεργό γήρανση είναι λίγες στη χώρα μας. «Μέχρι πρόσφατα, το ενδιαφέρον επικεντρωνόταν στα ΚΑΠΗ των δήμων που θεωρητικά δημιουργήθηκαν για τον ίδιο σκοπό, δηλαδή την προσφορά μιας εναλλακτικής δραστηριοποίησης. Και τα ΚΑΠΗ δεν έχουν ικανοποιητική χρηματοδότηση και δεν μπορούν να υλοποιήσουν τα προγράμματα που θα ήθελαν», σημειώνει η συνιδρύτρια του People Behind. «Με δεδομένο ότι εδώ δεν υπάρχει ένα εθνικό σχέδιο για τη γήρανση όπως ισχύει για άλλες χώρες, υφίσταται μεγάλη ανάγκη για παρόμοιες δράσεις. Αυτό που γίνεται ακόμη και από μια μικρή οργάνωση όπως η δική μας δεν φαίνεται βιώσιμο αν δεν υπάρξει χρηματοδότηση. Στο εξωτερικό υπάρχουν πιο σταθερές λύσεις και πολύ πιο ανεπτυγμένη η έννοια του εθελοντισμού».
Σε ερώτηση για το αν θα συμβούλευε κάποιον άνθρωπο τρίτης ηλικίας να παρακολουθήσει ένα από αυτά τα προγράμματα, η απάντηση της κ. Πηνελόπης είναι «ναι». «Γιατί κρατούν το μυαλό σε συνεχή εγρήγορση και μας κάνουν να νιώθουμε ευεξία, να αισθανόμαστε καλά για τον εαυτό μας. Εγώ θα συνεχίσω, για όσο αντέχω».
