Πόσο διαρκεί να τραγουδήσει κάποιος το αγγλικό «Happy Birthday» δύο φορές συνεχόμενα; Περίπου 20 δευτερόλεπτα. Αυτός είναι και ο χρόνος που σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και τα Κέντρα Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ, θα πρέπει να διαρκεί το πλύσιμο των χεριών με ζεστό νερό και σαπούνι, πρακτική που έχει αποδειχθεί αποτελεσματική για την πρόληψη νοσημάτων. Ειδικά όταν εφαρμόζεται την σωστή στιγμή: κατά την προετοιμασία φαγητού και μετά τον χειρισμό ωμού κοτόπουλου, μετά την επίσκεψη στην τουαλέτα, μετά την επαφή με ζώα, ή το άγγιγμα με κάποια μολυσμένη επιφάνεια.
Σε ότι αφορά την υγιεινή των χεριών οι Ελληνες σε μεγάλο ποσοστό δηλώνουν ότι ακολουθούν τις συστάσεις για «καθαρά χέρια». Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε την περασμένη Δευτέρα, στο επιστημονικό περιοδικό «BMC Public Help», σχετικά με την υγιεινή των χεριών (κατά την προετοιμασία φαγητού ή και μετά «υψηλού κινδύνου επαφές» με λερωμένα αντικείμενα και με ζώα) αλλά και τις μεθόδους πλυσίματος τους σε δέκα Ευρωπαϊκές χώρες, η χώρα μας κατατάσσεται δεύτερη μετά την Δανία, με οκτώ στους δέκα Ελληνες να δηλώνουν ότι πλένουν τα χέρια τους αφότου αγγίξουν ωμό κρέας ή αυγά, το 90% μετά από την επίσκεψη στην τουαλέτα και αντίστοιχο ποσοστό μετά από επαφή με κάποια βρώμικη επιφάνεια ή αντικείμενο.
Γάλλοι και Ισπανοί
Στις επόμενες θέσεις της τελικής κατάταξης είναι (από τους πιo προσεκτικούς στην υγιεινή των χεριών έως τους λιγότερο προσεκτικούς) οι Νορβηγοί, Ρουμάνοι, Ούγγροι, Γερμανοί, Βρετανοί, Πορτογάλοι, Γάλλοι και Ισπανοί. Στην ερώτηση «πόσο πιθανό είναι να πλύνετε τα χέρια σας μετά τη διαχείριση ωμού κοτόπουλου» -και το οποίο αξίζει να σημειωθεί ότι σχετίζεται συχνά με περιστατικά σαλμονέλωσης-, έξι στους δέκα Ελληνες δήλωσαν ότι σίγουρα θα το έκαναν. Αντίστοιχη απάντηση και στην ίδια αναλογία έδωσαν οι Βρετανοί όπως και το 66% των Δανών.
Στο σύνολο των συμμετεχόντων από τις 10 χώρες, λιγότεροι από τους μισούς (47,7%), απάντησαν με βεβαιότητα ότι θα έπλεναν τα χέρια τους μετά την διαχείριση ωμού κοτόπουλου και μόλις το 15,1% αναφέρουν ότι τηρούν τις συστάσεις για πλύσιμο χεριών διάρκειας τουλάχιστον 20 δευτερολέπτων. Που σημαίνει ότι μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού ακολουθεί ανεπαρκή ρουτίνα υγιεινής των χεριών για την προστασία των ίδιων και των μελών της οικογένειάς τους από τροφιμογενείς λοιμώξεις.
Μελέτες έχουν δείξει ότι το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι μειώνει τον κίνδυνο διάρροιας κατά 23% έως 48% και τον κίνδυνο αναπνευστικών λοιμώξεων κατά 21%-23%.
Στην ίδια μελέτη φάνηκε ότι οι άνω των 35 ετών και οι κάτοικοι αστικών περιοχών ήταν πιo πιθανό να αναφέρουν σωστό πλύσιμο των χεριών από τους νεότερους και τους κατοίκους αγροτικών περιοχών. Οι συμμετέχοντες μέσου και υψηλού επιπέδου εκπαίδευσης ήταν τρεις φορές πιo πιθανό να ακολουθούν σωστές πρακτικές υγιεινής των χεριών, έναντι των άλλων, ενώ διπλάσια πιo προσεκτικά είναι και τα μέλη οικογενειών με παιδιά μικρότερα των έξι ετών. Προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι η συγκεκριμένη έρευνα έδειξε ότι οι ηλικιωμένοι (άνω των 65 ετών) συχνά παραβλέπουν την υγιεινή των χεριών.
Σκοπός της μελέτης την οποία υπογράφουν οι Octavian Augustin Mihalache και Anca Ioana Nicolau (Πανεπιστήμιο του Γκαλάτσι Ρουμανία), Paula Teixeira (Καθολικό Πανεπιστήμιο της Πορτογαλίας), Solveig Langsrud (Ινστιτούτο Τροφίμων της Νορβηγίας), ήταν η καταγραφή των ομάδων πληθυσμού που είναι πιo πιθανό να εκτίθενται σε τροφιμογενή παθογόνα, και η αξιολόγηση των πρακτικών υγιεινής των χεριών που αναφέρουν οι ίδιοι οι καταναλωτές. Η μελέτη διεξήχθη σε σύνολο 9.966 συμμετεχόντων (περίπου 800 από την Ελλάδα), στο πλαίσιο της δράσης SafeConsume για την μείωση των τροφιμογενών νοσημάτων, η οποία εντάχθηκε στο πρόγραμμα Horizon 2020 της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την Ερευνα και την Καινοτομία.
2.495 νοσηλείες και 31 θάνατοι
Το 2021 η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των τροφίμων (EFSA) και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων ανέφερε 4.005 τροφιμογενή συμβάντα και 32.543 σχετικές λοιμώξεις. Αυτά οδήγησαν σε 2.495 νοσηλείες και 31 θανάτους. Η πιο κοινή αιτία αυτών των συμβάντων ήταν η ανεπαρκή τήρηση σωστών πρακτικών κατά την προετοιμασία των γευμάτων. Το πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι αποδεικνύεται μία αποτελεσματική μέθοδος για την μείωση του κινδύνου. Μελέτες έχουν δείξει ότι το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι μειώνει τον κίνδυνο διάρροιας κατά 23% έως 48% και τον κίνδυνο αναπνευστικών λοιμώξεων κατά 21%-23%.
