Οι πρόσφατες πυρκαγιές σε Αττική, Βοιωτία και Κορινθία επαναφέρουν το επιτακτικό ερώτημα τι διαφορετικό πρέπει να πράξουμε για να μη ζούμε κάθε καλοκαίρι τις ίδιες δυσάρεστες καταστάσεις. Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν μια μεγάλη απειλή για τις σύγχρονες κοινωνίες, ιδίως σε εποχή κλιματικής αλλαγής. Οπως έχουμε δει, εάν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα στο ξεκίνημά τους, η κατάληξη είναι συνήθως πολύ αρνητική.
Μελετώντας τις αιτίες της μη αποτελεσματικής διαχείρισης όσων δασικών πυρκαγιών «ξέφυγαν» θα δούμε τις αδυναμίες του υπάρχοντος επιχειρησιακού δόγματος και κυρίως της μετατροπής του «συστήματος δασοπυρόσβεσης» σε «σύστημα αεροπυρόσβεσης». Τα αεροσκάφη όμως για μια σειρά από λόγους καθίστανται πολλές φορές ανενεργά, είτε για λόγους καιρού, είτε για λόγους ώρας, με αποτέλεσμα να εξαπλώνονται οι πυρκαγιές και να καταρρέει στη συνέχεια ο επιχειρησιακός σχεδιασμός. Σε αυτές τις δυσκολίες προστίθενται και επιπλέον αρνητικοί παράγοντες, όπως είναι η πυκνή εναλλαγή και η κατάσταση των χρήσεων γης, με ακαθάριστες γεωργικές εκτάσεις, δασικά οικοσυστήματα, χορτολιβαδικές εκτάσεις, οικισμούς κ.λπ. Επίσης, ένας επιπλέον αρνητικός παράγοντας είναι το γεγονός πως η ελληνική ύπαιθρος έχει εγκαταλειφθεί από παραδοσιακές δραστηριότητες που μείωναν την καύσιμη ύλη και συνεπώς τον κίνδυνο πυρκαγιάς.
Με βάση όλα αυτά πρέπει να τεθεί στον δημόσιο διάλογο η αλλαγή του επιχειρησιακού μοντέλου για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών. Απαιτείται η δημιουργία μιας αναβαθμισμένης Δασικής Υπηρεσίας, η οποία θα είναι συνολικά υπεύθυνη για τη διασφάλιση της συνταγματικής πρόνοιας για την προστασία των δασών της χώρας και θα αποτελεί τον βασικό πυλώνα του νέου σχεδιασμού και στο επίπεδο της πρόληψης και στο επίπεδο της καταστολής. Απαιτείται δηλαδή μια πολιτική απόφαση για την αναδιοργάνωση, ενίσχυση και επανασύνδεση των Δασικών Υπηρεσιών με το φυσικό τους αντικείμενο, αναθεωρώντας την –όπως αποδείχθηκε– λανθασμένη απόφαση του 1998, με την οποία διαχωρίστηκε το αντικείμενο της πρόληψης από την καταστολή των δασικών πυρκαγιών. Μιλάμε δηλαδή για μια ισχυρή Δασική Υπηρεσία που θα γνωρίζει τα δασικά οικοσυστήματα και θα φροντίζει την προστασία τους συνολικά και σε περίπτωση φωτιάς.
Μια τέτοια επιλογή όμως απαιτεί την αναζωογόνηση και ενίσχυση της Δασικής Υπηρεσίας, η οποία σήμερα έχει μεγάλες ελλείψεις σε προσωπικό, το οποίο μάλιστα είναι σε μεγάλο βαθμό «γερασμένο». Απαιτούνται προσλήψεις, κυρίως επιστημονικού και εξειδικευμένου προσωπικού, δασολόγων και δασοπόνων, καθώς και των υπολοίπων αναγκαίων ειδικοτήτων.
* Ο κ. Νίκος Μπόκαρης είναι δασολόγος – περιβαλλοντολόγος, αντιπρόεδρος Πανελλήνιας Ενωσης Δασολόγων, μέλος Δ.Σ. ΓΕΩΤΕΕ.
