Είναι γνωστό, ότι οι φωτογράφοι με τον φακό τους δεν καταγράφουν μόνο αυτά που φαίνονται αλλά και αυτά που υπονοούνται. Προ δύο ετών η Δήμητρα Παπαδήμα είχε φωτογραφίσει έναν γάμο που δεν θα ξεχάσει. Οχι γιατί καθ’ όλη τη διάρκεια του μυστηρίου, 5-6 παιδάκια βρίσκονταν στο κέντρο της δράσης πέφτοντας πάνω στην ίδια και τον εξοπλισμό της – αυτό είναι συνηθισμένο. Ούτε γιατί ήταν αδύνατο να συντονίσει τις οικογένειες για τις καθιερωμένες φωτογραφίες στον περίβολο της εκκλησίας από τον θόρυβο δύο βουβουζέλων, με τις οποίες έπαιζαν δύο πιτσιρίκια. Κι αυτό ήταν χαριτωμένο (σχεδόν). Ούτε γιατί, αργότερα στο γλέντι, η κοπέλα που έπιασε την ανθοδέσμη παραπάτησε πάνω σε ένα από τα παιδάκια που είχαν παρεισφρήσει στην πίστα, γλίστρησε και χτύπησε το γόνατό της. Ολα τα βίντεο του γάμου (ναι, η σκηνή καταγράφηκε) έχουν και παραλειπόμενα. «Ηταν ότι σε όλα τα παραπάνω βρίσκονταν μπροστά οι γονείς τους, οι οποίοι δεν έκαναν τίποτα», λέει η Δήμητρα στην «Κ».
Κάνοντας αυτή τη δουλειά αρκετά χρόνια πια, έχει παρατηρήσει μια σημαντική αλλαγή. «Σε σχέση με παλιότερα, οι γονείς δυσκολεύονται να θέσουν όρια στα παιδιά. Ο γονέας σήμερα θεωρεί ότι μεγαλώνει το πιο όμορφο, το πιο έξυπνο παιδί, ένα πριγκιπόπουλο. Δεν είναι τυχαίο ότι με το που θα ξεκινήσει η μουσική, πάντα θα σηκωθεί κάποιος να βάλει το παιδί του μπροστά να σύρει τον χορό. Οχι πίσω, μπροστά. Εχουν έναν δικαιωματισμό. Εμείς πάντως δυσκολευόμαστε όλο και περισσότερο να κάνουμε τη δουλειά μας».
Ολο και περισσότερα ζευγάρια, πάντως, αποφασίζουν να αφήσουν τα παιδιά έξω από τον χορό –κυριολεκτικά και μεταφορικά–, καθώς η μόδα των child free γάμων, μόνο με ενήλικες καλεσμένους, έχει αρχίσει να εξαπλώνεται και στην Ελλάδα. «Είναι ιδιαίτερα δημοφιλής πρακτική», λέει στην «Κ» υπεύθυνη εκδηλώσεων με πολυετή εμπειρία σε μεγάλα ξενοδοχεία. «Ορισμένοι αναφέρουν λόγους αισθητικής, “να φύγουν τα παιδιά από την πίστα” κ.λπ., αλλά και ασφαλείας στην περίπτωση που υπάρχει πισίνα. Εχω δει και πιο ασυνήθιστες περιπτώσεις, όπως γαμοβάφτιση που δεν επιτρέπονταν παιδιά! Προς το παρόν, πάντως, η πιο διαδεδομένη πρακτική είναι να υπάρχει ξεχωριστός χώρος για τα παιδιά με παιδικό μπουφέ και ανιματέρ, ώστε όλοι να είναι happy».
Αυτό που παρακίνησε τη δικηγόρο Βάσω Πανταζή να κάνει τον γάμο της child free ήταν το οικονομικό. Είχε κλείσει ένα πεντάστερο ξενοδοχείο για την εκδήλωση και το κόστος ήταν πολύ υψηλό. Θα ήταν κρίμα να δώσει 100 ευρώ το άτομο για παιδιά που δεν θα έτρωγαν σχεδόν τίποτα. Εκτός αυτού, όταν ονειρευόταν τον γάμο της, δεν έβλεπε πουθενά κλόουν και ανιματέρ. «Αν δεν έχεις με κάτι να απασχολήσεις τα παιδιά, θα κάνουν φασαρία, θα μπαίνουν στην πίστα, θα κυνηγιούνται για να περάσει η ώρα. Ούτε οι γονείς περνάνε καλά, αφού ασχολούνται συνέχεια μαζί τους. Κι εγώ δεν ήθελα οι φίλοι μου να φύγουν νωρίς». Ετσι τους είπε, δίνοντας την πρόσκληση: «Μήπως να αφήσετε τα παιδιά στο σπίτι για να περάσουμε όλοι καλύτερα;». «Δεν το μετάνιωσα ούτε στιγμή. Δεν παρεξηγήθηκε κανένας, τουλάχιστον εμφανώς και το πάρτι κράτησε μέχρι αργά, γιατί οι γονείς μπόρεσαν να μείνουν». Ο δεύτερος γάμος της πάντως είχε παιδιά και μάλιστα μπόλικα, αφού ήταν… γαμοβάφτιση. «Οταν με καλούν σε γάμο, ωστόσο, δεν παίρνω μαζί το παιδί».
Οργανώνοντας τον δικό τους γάμο, που θα γίνει σε λίγους μήνες, η Ελένη και ο Νίκος έχουν συζητήσει εξαντλητικά («έχουμε τσακωθεί δηλαδή») για το εάν θα τον κάνουν child free ή όχι. Η Ελένη (τα ονόματα δεν είναι αληθινά κατά δική της παράκληση) υποστήριζε το ναι. «Οταν το ένα ζευγάρι γίνεται τέσσερα άτομα, το έξτρα κόστος είναι πολύ μεγάλο, το seating γίνεται άβολο, δεν βοηθάει στον χαβαλέ και τον χορό η πίστα να είναι γεμάτη παιδάκια και θα πρέπει να πληρώσουμε παιδαγωγό», λέει συμπυκνώνοντας το σκεπτικό της. «Κυρίως, στον γάμο μου θα ήθελα να είμαι αμέριμνη, αλλά ξέρω ότι κάποια από τα παιδάκια των φίλων μου δεν θα μου το επιτρέψουν. Δεν μπορείς όμως να κάνεις διαχωρισμό». Παρά τα ισχυρά της επιχειρήματα, επικράτησε το όχι. Ο Νίκος φοβάται ότι θα παρεξηγηθούν οι φίλοι του και δεν θέλει να τους στενοχωρήσει. Και η συζήτηση τελείωσε εκεί.
«Αν δεν έχεις με κάτι να απασχολήσεις τα παιδιά, θα κυνηγιούνται για να περάσει η ώρα. Ούτε οι γονείς περνάνε καλά, αφού ασχολούνται συνέχεια μαζί τους».
Ναι, δεν καλοδέχονται όλοι μια πρόσκληση «μόνο για ενήλικες». «Θα μου φαινόταν πολύ αγενές και ρατσιστικό», λέει η αρχισυντάκτρια του περιοδικού «Τaλκ» και μητέρα δύο παιδιών Πελιώ Παπαδιά. «Θα θεωρούσα ότι οι μελλόνυμφοι δεν σέβονται την οικογένεια των καλεσμένων τους, που μπορεί να μην αποχωρίζονται τα παιδιά τους, να θηλάζουν, να μην έχουν baby sitter κ.ά. Σεβαστό ότι θέλουν “ήρεμο” γάμο –λες και οι μεθυσμένοι καλεσμένοι είναι καλύτεροι από τα παιδιά σε έξαρση– αλλά είναι αγενές προς τους φίλους και συγγενείς τους». Η ίδια πάντως δεν παίρνει μαζί τα παιδιά της σε γάμους, «τόσο για τη δική μου ψυχική υγεία όσο και για να μην αλλάξει το πρόγραμμά τους και να μη βαρεθούν και πρήξουν το σύμπαν». Η διαφορά είναι ότι η επιλογή είναι δική της και όχι άνωθεν επιβολή.
Την άποψή της συμμερίζονται πολλοί. Μπορεί να παραδέχονται ότι δεν περνούν καλά ούτε τα παιδιά τους ούτε οι ίδιοι όταν συνοδεύονται από τα παιδιά τους στους γάμους, αλλά πολύ απλά καμιά φορά δεν γίνεται αλλιώς γιατί δεν έχουν βοήθεια. H διατύπωση του αιτήματος στην πρόσκληση θεωρείται προσβλητική. «Οπως και να ‘χει, εμπεριέχει ένα είδος ρατσισμού και είναι σαν να μην αποδέχεται τις επιλογές σου με έναν τρόπο», μου είπε η Κική. «Πώς θα φαινόταν να αποκλείονταν οι άνω των 65;», αναρωτιέται η Αντιγόνη. «Θα τους άρεσε να στείλω πρόσκληση που να λέει ότι εξαιρούνται οι ενοχλητικοί σύζυγοι ή οι αγενείς σύντροφοι;», λέει η Μαρία. «Η κάθε οικογένεια έχει μια συγκεκριμένη σύνθεση, την οποία αποδέχεσαι ή όχι και πράττεις αναλόγως», λέει η συνιδρύτρια της εταιρείας επικοινωνίας Wrapsody και μητέρα δύο παιδιών, Εφη Μοσκόφογλου. «Θα ένιωθα πολύ άβολα αν λάμβανα μια τέτοια πρόσκληση». «Ενας σωστά σκεπτόμενος γονέας θα προτιμούσε να μην υποβάλει το παιδί σε υποχρεωτικό ξενύχτι, αλλά είναι σαν να θεωρούν εκ των προτέρων ότι δεν μπορείς να ελέγξεις το παιδί σου», λέει ο αναλυτής τηλεπικοινωνιών και μπαμπάς, Κώστας Μάντζαρης.
Οι οικογένειες
Στην Ελλάδα, τέτοιου είδους εκδηλώσεις είναι συνυφασμένες με την οικογένεια. Οπως λέει στην «Κ» υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων, όταν είχε επιχειρήσει να διοργανώσει child free εταιρικές εκδηλώσεις, με στόχο τη σύσφιγξη των σχέσεων, είχε αποτύχει παταγωδώς. «Οι οικογένειες στην Ελλάδα πάνε πακέτο. Εκανα καιρό να το καταλάβω, αλλά πλέον το έχω αποδεχθεί και υπολογίζω περίπου διπλάσιες θέσεις στα τραπέζια. Απλώς κάποια παιδάκια κινδυνεύουν να ποδοπατηθούν στο πρώτο ζεϊμπέκικο». Σε άλλου είδους events, πάντως, όπως μια μάζωξη σε σπίτι, ουδείς αντιδρά σε πρόσκληση «αυστηρά για δύο». «Φέτος στα γενέθλιά μου είπα στους φίλους να μη φέρουν τα παιδιά τους», λέει η Ελλη Δούκα, freelancer επικοινωνίας. «Ηθελα να νιώσουμε λίγο πιο ανεξάρτητοι, να το απολαύσουμε χωρίς έγνοιες. Γιατί ακόμη και στα 15, κάτι θα ζητήσουν, κάτι θα γίνει». Ολοι το δέχθηκαν, σχεδόν ανακουφισμένοι.
«Οι γονείς έχουν δικαίωμα να απολαμβάνουν και μόνοι τους χωρίς τα παιδιά τους», υπενθυμίζει η ψυχαναλύτρια με ειδίκευση στη γονεϊκότητα, Μερόπη Μιχαλέλη. «Αν δεν έχουν πού να τ’ αφήσουν, δεν πειράζει να χάσουν έναν γάμο, ένα γλέντι, κερδίζουν τόσα άλλα. Η διατύπωση child free, πάντως, είναι ενοχλητική και παραπέμπει σε μεταδοτικές ασθένειες και μικρόβια, covid free, smoke free. Ολα είναι θέμα νοήματος που βάζουμε στις λέξεις και στον τρόπο που τις εκφέρουμε».
Ξενοδοχεία μόνο για ενηλίκους που «αναζητούν λίγες στιγμές ηρεμίας»
των Λίνας Γιάνναρου και Σοφίας Χρήστου
Hταν το 2014 όταν η Σοφία Βλάσση μετέτρεψε την οικογενειακή ξενοδοχειακή επιχείρηση μέσα σε έναν ελαιώνα στην Πάργα, σε έναν boutique χώρο φιλοξενίας. Μόλις τον είδε ολοκληρωμένο, συνειδητοποίησε πως ο χώρος δεν προοριζόταν για οικογένειες. «Είχα δημιουργήσει έναν χώρο ηρεμίας, κάτι που με διαφοροποιούσε από τον ανταγωνισμό», λέει στην «Κ». Ετσι αποφάσισε να δέχεται μόνον ενήλικες πελάτες ή οικογένειες με παιδιά άνω των 15 ετών. Ηταν το πρώτο adults only ξενοδοχείο στην περιοχή και ένα από τα πρώτα στην Ελλάδα. «Ο όρος τότε δεν ήταν γνωστός στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα να έχω κάποιες αντιδράσεις. Πολλοί μου έλεγαν στο τηλέφωνο “τι εννοείτε πως δεν δέχεστε τα παιδιά μας;” ή “μήπως να αφήσουμε τα παιδιά έξω από το ξενοδοχείο;”. Μάλιστα δεν θα ξεχάσω αυτό που μου είχε πει κάποιος, “όπως πάτε θα γίνετε pets only”, το οποίο με στενοχώρησε πολύ». Ωστόσο δεν άλλαξε ρότα και με τα χρόνια δικαιώθηκε. Μπορεί στην αρχή η πελατεία της να προερχόταν κυρίως από το εξωτερικό, σήμερα όμως οι περισσότεροι είναι Ελληνες και μάλιστα οι εννιά στους δέκα έχουν παιδιά! «Οι περισσότεροι μας εξηγούν πως ζουν σε περιοχές κοντά στην Πάργα κι έτσι έρχονται εδώ για μερικές ημέρες χωρίς τα παιδιά τους, αναζητώντας λίγες στιγμές ηρεμίας, αλλά κυρίως ξεκούρασης», αναφέρει η ίδια. «Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα είχα τρεις εγκύους που είχαν έρθει να χαλαρώσουν».
«Παγκόσμια τάση»
Σε adults only έχει μετατραπεί τα τελευταία χρόνια και το Minos Palace Hotel & Suites στον Αγιο Νικόλαο Κρήτης. «Εχουμε υιοθετήσει ένα holistic, wellness approach με μαθήματα γιόγκα, διαλογισμού, mindfulness, που δεν μπορεί να γίνονται προφανώς με παιδάκια να τρέχουν γύρω», λέει στην «Κ» ο διευθυντής του ξενοδοχείου Λευτέρης Καβιέρης. Ο ίδιος βρέθηκε πρόσφατα στην Ελλάδα έπειτα από μια διαδρομή 20 χρόνων σε μεγάλα ξενοδοχεία και resorts του εξωτερικού. «Το κομμάτι του wellness είναι παγκόσμια τάση», παρατηρεί. «Σταδιακά έρχεται και στην Ελλάδα».
Παρότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τον αριθμό των adults only ξενοδοχείων στην Ελλάδα, στελέχη του τουρισμού κάνουν λόγο για σημαντική αύξηση του αριθμού τους τα τελευταία χρόνια. Ο Στέφανος Βασδέκης, συνιδρυτής της Travelmyth, της εξειδικευμένης μηχανής αναζήτησης ξενοδοχείων, σημειώνει ότι δεν είναι εύκολο να γίνει καταμέτρηση των adults only ξενοδοχείων, αφού ο όρος μπορεί να αφορά πολλές και διαφορετικές μονάδες. «Εκτός από τα μεγάλα ξενοδοχεία με παροχές προσαρμοσμένες σε ενήλικες, υπάρχουν και μικρά ξενοδοχεία και καταλύματα που δεν προσφέρουν κάτι ξεχωριστό, αλλά απλά δεν δέχονται παιδιά. Επίσης, υπάρχουν ξενοδοχεία που δεν δέχονται μικρά παιδιά, αλλά δέχονται εφήβους, οπότε άλλοι τα θεωρούν adults only και άλλοι όχι». Συντηρητική εκτίμηση πάντως θέλει στην Ελλάδα περισσότερα από 200 ξενοδοχεία και resorts να λειτουργούν ως adults only και να απευθύνονται σε ενήλικες που θέλουν ησυχία. «Πλέον, κάποιος μπορεί να βρει εύκολα ξενοδοχεία που να μη δέχονται παιδιά, ενώ υπάρχουν και ξενοδοχεία τα οποία παρότι δεν είναι adult only, οριοθετούν κάποιους χώρους, όπως μία πισίνα ή ένα εστιατόριο, στους οποίους δεν επιτρέπονται τα παιδιά», σημειώνει ο κ. Βασδέκης. Η Ιωάννα Μπ. επέστρεψε πρόσφατα από μίνι απόδραση σε child free ξενοδοχείο στην Πελοπόννησο. Επιλέγει συχνά τέτοια καταλύματα για την ηρεμία που εγγυώνται στον επισκέπτη. «Ετυχε να καλέσουμε για μπάνιο στην ιδιωτική παραλία του ξενοδοχείου φιλικό μας ζευγάρι με το πιο ήσυχο μωράκι του κόσμου. Μας έγινε παρατήρηση, όχι από την ιδιοκτησία της επιχείρησης, αλλά από τους πελάτες! Οι οποίοι ήταν στην πλειονότητά τους οι ίδιοι γονείς που είχαν αφήσει τα παιδιά τους σε παππούδες και γιαγιάδες και είχαν έρθει να χαλαρώσουν».
