Ο Γιώργος Βαμβακάς ξεκίνησε να εργάζεται ως θυρωρός όταν έχασε τη δουλειά του ως λιθογράφος. Αρχικά, σε μια πολυκατοικία στο κέντρο της Αθήνας ως μια προσωρινή λύση απασχόλησης. «Ξεκίνησα για έξι μήνες, και έχω μείνει 32 χρόνια», λέει σήμερα όπου εκτός από θυρωρός, έχει γίνει και πρόεδρος της ομοσπονδίας του κλάδου.
Τις δεκαετίες του ’60 και ’70 όπου ξεκίνησε μαζικά η κατασκευή των πολυκατοικιών, το επάγγελμα του θυρωρού γνώρισε τη μεγαλύτερη άνθηση. Δεν νοούνταν οικοδομή χωρίς θυρωρό. Μόνο στην πρωτεύουσα, ο αριθμός τους είχε ξεπεράσει τους 50.000.
Πίσω από την καρέκλα του στο θυρωρείο, έχει μια αρμαθιά από τα κλειδιά όλων των γραφείων της οικοδομής. Βασική προϋπόθεση ενός καλού θυρωρού είναι, όπως λέει, να κερδίζει την εμπιστοσύνη όλων των συνιδιοκτητών. Παρά τα σημαντικά πλεονεκτήματα που προσφέρει ωστόσο ο ίδιος και οι εκατοντάδες άλλοι συνάδελφοι του, το επάγγελμα του θυρωρού γνωρίζει σημαντική συρρίκνωση τα τελευταία χρόνια. Ο κ. Βαμβακάς παρατηρεί πως παρότι υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από πολλές πολυκατοικίες να επαναφέρουν το πόστο αυτό, διστάζουν εξαιτίας του οικονομικού κόστους που συνεπάγεται.
Από την ακμή της δεκαετίας του ’60 στην οικονομική κρίση
Τις δεκαετίες του ’60 και ’70 όπου ξεκίνησε μαζικά η κατασκευή των πολυκατοικιών, το επάγγελμα του θυρωρού γνώρισε τη μεγαλύτερη άνθηση. Δεν νοούνταν οικοδομή χωρίς θυρωρό. Μόνο στην πρωτεύουσα, ο αριθμός τους είχε ξεπεράσει τους 50.000. «Τότε το θυρωρείο το δημιουργούσαν και το πωλούσαν οι εργολάβοι. Ήταν ακριβότερο από τα διαμερίσματα γιατί ουσιαστικά αγόραζες επάγγελμα», περιγράφει ο κ. Βαμβακάς.
Παρότι συνδυάστηκε με την αστική ζωή και την κουλτούρα της πολυκατοικίας, το επάγγελμα του θυρωρού δέχθηκε αρκετά πλήγματα.
Ο Γιάννης Χλωρίδης, θυρωρός σε οικοδομή του κέντρου στη Θεσσαλονίκη, θυμάται πολύ καλά την εποχή εκείνη. «Ήταν κλειστό το επάγγελμα. Έδιναν χωράφια για να έρθουν από την επαρχία και να αγοράσουν ένα θυρωρείο στην πόλη». Παρότι συνδυάστηκε με την αστική ζωή και την κουλτούρα της πολυκατοικίας, το επάγγελμα του θυρωρού δέχθηκε αρκετά πλήγματα. Το πρώτο ήταν στη διάρκεια της Χούντας, κατά την οποία οι θυρωροί καλούνταν στο τμήμα για να καταθέσουν, καθώς γνώριζαν τη ζωή και τις κινήσεις του κάθε ενοίκου. Τη δεκαετία του ’90, λόγω οικονομικού φόρτου, όλο και περισσότερες πολυκατοικίες αποφάσιζαν σταδιακά να αποχωριστούν τους θυρωρούς, και στις περιπτώσεις συνταξιοδότησης, σπάνια τους αντικαθιστούσαν αφήνοντας άδειους τους χαρακτηριστικούς ξύλινους πάγκους και τα δωματιάκια που είχαν δημιουργηθεί στις εισόδους. Η χαριστική βολή για τον κλάο δόθηκε στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, και σήμερα τα μέλη της Ομοσπονδίας πανελλαδικά δεν ξεπερνούν τα 1.500.
Από ασφάλεια μέχρι καθαριότητα
Ο Γιάννης Χλωρίδης κατάφερε με επαγγελματισμό και συμβιβασμούς να διατηρήσει τη θέση του στην οικοδομή που βρίσκεται επί 25 ολόκληρα χρόνια, προσπερνώντας με επιτυχία όλα τα παραπάνω εμπόδια. Και αυτό γιατί, όπως παραδέχεται, ο διαχειριστής της πολυκατοικίας ενδιαφερόταν και συνεχίζει να ενδιαφέρεται για την κατάσταση και εικόνα της οικοδομής και έτσι παρά τις ενίοτε μειώσεις του ωραρίου, έχει διατηρήσει το πόστο του στην οικοδομή.
«Ξέρουμε ότι σε μια πολυκατοικία, και κυρίως σε μέρη επαγγελματικών γραφείων είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει ένας θυρωρός, και μάλιστα θυρωρός που έχει δεξιότητες και χειρίζεται θέματα όπως η κεντρική θέρμανση ή τα συστήματα ασφαλείας, και μπορεί να ελέγχει την προσέλευση στο κτίριο ώστε να αποφεύγονται οι βανδαλισμοί», επισημαίνει ο Στράτος Παραδιάς, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων.
«Σε οικοδομές που υπάρχει θυρωρός, η εγκληματικότητα είναι σχεδόν μηδενική. Στην πολυκατοικία που είμαι τόσα χρόνια, μόνο ένα περιστατικό συνέβη. Δεν έρχονται γιατί γνωρίζουν ότι υπάρχει θυρωρός».
«Σε οικοδομές που υπάρχει θυρωρός, η εγκληματικότητα είναι σχεδόν μηδενική. Στην πολυκατοικία που είμαι τόσα χρόνια, μόνο ένα περιστατικό συνέβη. Δεν έρχονται γιατί γνωρίζουν ότι υπάρχει θυρωρός», λέει ο κ. Χλωρίδης. Πλέον, όπως περιγράφει, έχει και σύγχρονα εργαλεία στα χέρια του που διευκολύνουν το έργο του, όπως κάμερες που δείχνουν την κίνηση στην πολυκατοικία. «Στις οικοδομές που υπάρχει θυρωρός, τα ασφάλιστρα είναι μειωμένα», προσθέτει ο κ. Βαμβακάς, εξηγώντας πως η έννοια της ασφάλειας δεν περιορίζεται μόνο στην αποτροπή κλοπών. «Πέντε πυροσβέσεις έχω κάνει όσο εργάζομαι», αναφέρει, περιγράφοντας πως διέρρηξε ουσιαστικά τις πόρτες γραφείων για να σβήσει τη φωτιά που είχε προκληθεί και να μην προκληθεί ολική καταστροφή. Ακόμα και στα επεισόδια που γίνονταν στην Αθήνα το 2008, υποστηρίζει πως η παρουσία του θυρωρού λειτούργησε αποτρεπτικά ώστε κανείς να μην προκαλέσει ζημιές στο κτίριο που βρισκόταν.
«Πρέπει να σέβεσαι τη νοοτροπία του καθενός. Είναι ένα επάγγελμα με πολλούς εργοδότες».
Οι δύο θυρωροί αναλαμβάνουν ακόμα την είσπραξη των κοινοχρήστων, την αλληλογραφία και την ομαλή λειτουργία όλο του κοινόχρηστου χώρου, από το ασανσέρ μέχρι τους διαδρόμους και τις σκάλες. Όπως παραδέχονται, είναι μια δουλειά που απαιτεί κοινωνικότητα και ευγένεια. «Πρέπει να σέβεσαι τη νοοτροπία του καθενός. Είναι ένα επάγγελμα με πολλούς εργοδότες», αναφέρει ο κ. Χλωρίδης. Χάρη σε όλα αυτά, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Θυρωρών πιστεύει ακράδαντα πως το επάγγελμα έχει θέση και στο μέλλον των πολυκατοικιών. Χαρακτηριστικά αναφέρεται στην εξοικονόμηση των εξόδων μιας πολυκατοικίας την οποία πετυχαίνει ο θυρωρός αλλά και την κάλυψη σύγχρονων αναγκών, όπως η υποδοχή των τουριστών που χρησιμοποιούν διαμερίσματα airbnb. «Αντί να πατάνε κωδικούς και κουμπάκια, και να μην τους καλωσορίζει κανείς, δεν θα ήταν καλύτερο να τους υποδεχόμαστε εμείς;», διερωτάει.
Ελάχιστοι θυρωροί και κυρίως σε επαγγελματικούς χώρους
Χαρτογραφώντας την ύπαρξη θυρωρών, ο Κώστας Χαϊδούτης, αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων, επισημαίνει ότι πλέον η συντριπτική πλειοψηφία των οικοδομών που διατηρούν μέχρι σήμερα θυρωρούς είναι οικοδομές όπου στεγάζονται επαγγελματικά γραφεία. «Είναι λίγες οι πολυκατοικίες που διατηρούν θυρωρούς, και μάλιστα κάποιες φορές όχι με πλήρες ωράριο», σημειώνει.
Για να προσληφθεί ένας θυρωρός πρέπει η οικοδομή να εκδώσει ΑΦΜ και ένας εκ των διαχειριστών να δηλώσει στην εφορία ότι αυτός θα είναι υπεύθυνος έναντι του ελληνικού κράτους και της φορολογικής αρχής για οποιαδήποτε χρεώση προκύψει.
Οι περισσότερες πολυκατοικίες δεν προχωρούν στο βήμα της πρόσληψης θυρωρού, παρόιτι αναγνωρίζουν τη συμβολή του, εξαιτίας του οικονομικού κόστους. «Είμαστε ακόμα στον αστερισμό που κανείς δεν θέλει τη διαχείριση της πολυκατοικίας», εξηγεί ο κ. Παραδιάς επισημαίνοντας για να προσληφθεί ένας θυρωρός πρέπει η οικοδομή να εκδώσει ΑΦΜ και ένας εκ των διαχειριστών να δηλώσει στην εφορία ότι αυτός θα είναι υπεύθυνος έναντι του ελληνικού κράτους και της φορολογικής αρχής για οποιαδήποτε χρεώση προκύψει. «Ποιος θα αναλάβει αυτή την ευθύνη;». Μόνο εύρυθμες και οικονομικά εύρωστες οικοδομές, που ακόμα αποτελούν τη μειοψηφία, μπορούν να ακολουθήσουν έναν τέτοιο τρόπο λειτουργίας και να αναλάβουν τα έξοδα πρόσληψης και ασφάλισης ενός υπαλλήλου.
Γνωρίζοντας τις δυσκολίες, η Ομοσπονδία Θυρωρών προτείνει να δίνονται κίνητρα από την πολιτεία. «Η συντήρηση των κτιρίων προστατεύει και την εικόνα της πόλης σου. Να είναι τα κτίρια βαμμένα, καθαρά, συντηρημένα. Πλέον έχουμε φτάσει στο σημείο πολλά κτίρια να είναι απαξιωμένα και υπό κατάρρευση». Από την πλευρά των ιδιοκτητών, ο κ. Παραδιάς συμφωνεί λέγοντας πως τα κτίρια που έχουν κρατηθεί σε υψηλό επίπεδο είναι αυτά που έχουν θυρωρούς. Η Ομοσπονδία υποστηρίζει πως η προσφορά κινήτρων στις οικοδομές μπορεί να αναβιώσει τον θεσμό του θυρωρού, δημιουργώντας παράλληλα πολλές νέες θέσεις εργασίας.
