«Πρόκειται για μια τεράστια καταστροφή και δεν ξέρω αν το έχουμε συνειδητοποιήσει – οι ανάγκες είναι τεράστιες. Οι άνθρωποι έχουν χάσει τα πάντα – στις περιοχές γύρω από τον Παλαμά, αλλά και στη Φαρκαδόνα, έχουν χάσει τα πάντα και δεν έχουν προοπτική. Δεν ξέρουν τι θα κάνουν παρακάτω, είναι αγρότες, είναι δεμένοι με τη γη τους», τονίζει στην «Κ» ο αντιπρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου, Νικήτας Κανάκης.
Μετά την επέλαση της κακοκαιρίας Daniel, οι ΓτΚ έσπευσαν με κινητές μονάδες στις πληγείσες περιοχές. Μετά τα Φάρσαλα και τη Λάρισα, βρέθηκαν στο πλευρό των πλημμυροπαθών στην ευρύτερη περιοχή του Παλαμά Καρδίτσας. Οι εικόνες της καταστροφής –όπως λένε- «είναι πρωτόγνωρες, εξωπραγματικές και ο ψυχοκοινωνικός αντίκτυπος των ζημιών είναι τεράστιος».
«Οι δύο αποστολές μας, μία από τη Θεσσαλονίκη και μία από την Αθήνα, επιχειρούν χωριό-χωριό, πόρτα-πόρτα και σπίτι-σπίτι. Μεταφέραμε καθαριστικά γιατί ξέραμε ότι υπάρχει πρόβλημα και προσπαθήσαμε να δώσουμε κάποιες πρώτες οδηγίες σε σχέση με το νερό και μέτρα δημόσιας υγείας», λέει ο κ. Κανάκης, ο οποίος υπογραμμίζει την έλλειψη συντονισμού στο πεδίο.
«Δεν υπάρχει τοπικό σχέδιο»
«Λείπει η κοινή λογική, δεν υπάρχει τοπικό σχέδιο αντιμετώπισης κρίσης, να βάλει δηλαδή κάποιος σε μία σειρά τα πράγματα και να πει, “αυτές είναι οι ανάγκες, αυτές οι προτεραιότητες”, να προσπαθήσει να βρει λύσεις. Κινητοποιούνται οι τοπικές κοινωνίες, όπως κι όπου μπορούν, εκ των πραγμάτων με μειωμένα αποτελέσματα. Στον Παλαμά οι άνθρωποι δεν έχουν φάρμακα γιατί βυθίστηκε το φαρμακείο. Αντί να τους πουν “ελάτε να σας βοηθήσουμε, να κάνουμε τώρα άυλη” και κάποιος να τα παίρνει από την Καρδίτσα, κάθεται και κοιτάει ο ένας τον άλλον. Λείπουν καθαριστικά που δεν υπάρχουν πουθενά στο νομό, δεν υπάρχει χλωρίνη. Και δεν υπάρχει ούτε στον εφοδιασμό…».
Οι Γιατροί του Κόσμου επισημαίνουν ότι η εικόνα που συνάντησαν είναι δυστοπική. Ολόκληρα χωριά είχαν σκεπαστεί με νερό, οι δρόμοι ήταν ποτάμια και σε αρκετές περιοχές δεν υπήρχε πρόσβαση. Ο κ. Κανάκης επιχειρεί να περιγράψει τη δυσκολία της κατάστασης. «Είδαμε κάποιον απέναντι, ήταν σε σύγχυση, είχε μείνει στη Μεταμόρφωση μόνος του. Εφτασα στην άκρη, είδα μια βάρκα, πήγα να την πάρω, δεν υπήρχε κάποιος να μου πει “εσύ τι είσαι ρε φίλε εδώ;”. Επικρατεί ένα χάος, που επιτείνεται από το ότι τα έχουν χαμένα ακόμα και σε πράγματα που με απλή λογική θα μπορούσαν να τα λύσουν».
Δίνει μάλιστα ένα μακάβριο παράδειγμα, στο οποίο ο ίδιος ήταν αυτόπτης μάρτυρας: «Ξεθάφτηκε το νεκροταφείο και το οστεοφυλάκιο, κάποιοι διαμαρτύρονταν γιατί υπάρχουν οστά στην αυλή τους. Εψαχναν από τον δήμο να μιλήσουν με τον υπεύθυνο στη Λάρισα, να τους πει τι να κάνουν. Και τους λέω: “Ρε παιδιά, να τα μαζέψω εγώ;».
Εν τω μεταξύ, τα μοναχικά ηλικιωμένα άτομα, που έχουν μείνει άστεγα, καθώς και τα άτομα με χρόνιες παθήσεις αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα λόγω της έλλειψης φαρμάκων και των απροσπέλαστων δρόμων, με αποτέλεσμα να ενισχύονται οι κίνδυνοι για την υγεία τους.
«Τώρα θα φτιάξουμε μια κινητή μονάδα, η οποία θα καλύψει το κομμάτι της πρωτοβάθμιας, σπίτι-σπίτι. Είδαμε προβλήματα που επιδεινώνονται. Ο άλλος είναι θυμωμένος, είναι ταραγμένος, έχει χάσει τα πάντα, ακόμα και να έρθει κάποιος στο σπίτι του, να του πάρει την πίεση, να του δώσει τα χάπια του, να του πει το προφανές, λειτουργεί συνολικά – νιώθει ότι είναι κάποιος δίπλα του. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν μπορούν να πάρουν τις χρόνιες θεραπείες τους, πολλοί άνθρωποι είχαν δερματικά, άνθρωποι μεγάλης ηλικίας, εγκαταλελειμμένοι, που τους έχουν βάλει σε ένα γήπεδο. Πρωταρχικό θέμα είναι και η δημόσια υγεία, το νερό. Πρέπει να τους πείσεις, κάποιος να είναι από κοντά, κάποιος μπορεί να έχει την πιο χαζή απορία. Λείπει το δίκτυο πρωτοβάθμιας φροντίδας εδώ», σημειώνει ο αντιπρόεδρος των Γιατρών του Κόσμου.
«Είναι μια διαλυμένη περιοχή»
Ο κ. Κανάκης έχει μεγάλη εμπειρία από αποστολές, έχει καλύψει πολλούς πολέμους και φυσικές καταστροφές. «Η πρώτη εικόνα εδώ στον Παλαμά, δεν σου δίνει την εντύπωση ότι έχει συμβεί κάτι το τόσο φοβερό, διότι σε πολλές περιοχές έχουν φύγει τα νερά. Οταν πηγαίνεις προς τα μέσα, βλέπεις μια εικόνα απόλυτης καταστροφής. Μια εικόνα, επίσης, απόγνωσης και μεγάλου θυμού. Πρέπει κάποιος να είναι εκεί, μέσα στον κόσμο, να τους ηρεμήσει, να τους ενημερώσει».
Και υπογραμμίζει το πρόβλημα, που κατά την άποψη του, θα κρατήσει για καιρό. «Θα υπάρχουν πλέον πολλά και σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα. Υπάρχουν ηλικιωμένοι που σου λένε ότι ήμουν μέχρι τον λαιμό μέσα στο νερό και δεν ήξερα αν πρέπει να ανοίξω την πόρτα. Αυτό είναι ένα μετατραυματικό σοκ. Αυτό ίσως είναι και πιο σοβαρό από το ιατρικό – θα βρουν τον δρόμο τους με το ιατρικό. Η ανάγκη ψυχολογικής υποστήριξης –σε περιοχές που δεν έχουν εξοικειωθεί με αυτό- ήταν πολύ μεγάλη. Ουσιαστικά ήταν αυτό που ζητούσαν».
