«Η αίτηση για πιστοποιητικό λευκού ποινικού μητρώου είναι δύσκολη σε κάποιες επαρχίες της Κίνας. Η αίτηση για τη βίζα μπορεί να γίνει μόνο στην καθορισμένη προξενική περιφέρεια, και τα έγγραφα που απαιτούνται από διαφορετικές περιφέρειες είναι άλλα. Για παράδειγμα, τα έγγραφα που απαιτούνται από το προξενείο του Πεκίνου και της Σαγκάης είναι διαφορετικά. Τα γραφειοκρατικά βήματα για την απόκτηση βίζας είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα», δήλωσε Κινέζος που σπουδάζει σε ελληνικό ΑΕΙ. «Τα έγγραφα για την απόκτηση βίζας που ήταν αναρτημένα στην ιστοσελίδα του προξενείου δεν αντιστοιχούσαν στα έγγραφα που μου είπαν πως χρειάζονται με mail. Επιπλέον, υπήρχαν λάθη στην ιστοσελίδα που με μπέρδεψαν, όπως η απαίτηση των διαστάσεων της φωτογραφίας διαβατηρίου», ανέφερε από την πλευρά του φοιτητής σε ελληνικό ΑΕΙ που ήλθε στη χώρα μας από το Μεξικό. «Στην αρχή μου είπαν ότι πρέπει να αποδείξω ότι διαθέτω 400 ευρώ τον μήνα. Δεδομένου ότι θα μείνω στην Ελλάδα για σπουδές για 12 μήνες, θεώρησα ότι 4.800 ευρώ θα ήταν το σωστό ποσό. Οταν πήγα στο ραντεβού, παρουσίασα ότι είχα 5.500 δολάρια στον λογαριασμό μου. Παρ’ όλα αυτά, μου είπαν ότι δεν ήταν αρκετά, και ότι στην πραγματικότητα θα έπρεπε να έχω 1.000 ευρώ τον μήνα. Ευτυχώς, μου επέτρεψαν να επιστρέψω την επόμενη μέρα, για να αποδείξω ότι έχω περισσότερα χρήματα», είπε Αμερικανός.
Αλαλούμ υποδηλώνουν οι αναφορές ξένων φοιτητών στα ελληνικά πανεπιστήμια, που αποτυπώνουν στιγμιότυπα από το δαιδαλώδες σύστημα χορήγησης βίζας και άδειας παραμονής για σπουδές στην Ελλάδα. «Η διαδικασία χορήγησης βίζας για σπουδές που εκδίδουν οι ελληνικές προξενικές αρχές ποικίλλει από έξι μήνες έως ένα χρόνο, χωρίς να είναι προφανής ο λόγος αυτών των διαφορών, με αποτέλεσμα οι υποψήφιοι να διαμαρτύρονται ή και να απογοητεύονται», αναφέρεται σε έγγραφο ΑΕΙ προς κυβερνητικά γραφεία. Μάλιστα στο ίδιο έγγραφο επισημαίνεται ότι ζητήθηκε από φοιτητή να ταξιδέψει από την Τζαμάικα στο Μεξικό για να παραλάβει τη βίζα του. Ο… μπελάς της απόκτησης βίζας και άδειας παραμονής για σπουδές αποτελεί τροχοπέδη στην προσπάθεια προσέλκυσης ξένων φοιτητών στα ελληνικά πανεπιστήμια. Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες της «Κ», ομάδα εργασίας στο Μέγαρο Μαξίμου συγκεντρώνει τις αναφορές των ελληνικών πανεπιστημίων, με στόχο να προωθηθεί ένα fast track σύστημα χορήγησης βίζας. Το ρυθμιστικό πλαίσιο θα ενσωματωθεί στον νόμο για τη θεσμοθέτηση των μη κρατικών ΑΕΙ.
Πιο συγκεκριμένα, οι φοιτητές μη ευρωπαϊκών χωρών προκειμένου να εισέλθουν στη χώρα είναι απαραίτητο να αιτηθούν έκδοση θεώρησης εισόδου (visa) τύπου Δ.1.1, για λόγους σπουδών και διάρκειας ενός έτους. Αρμόδια αρχή είναι η ελληνική πρεσβεία ή προξενείο που εδρεύει στη χώρα διαμονής τους. Ιδού ορισμένα προβλήματα, όπως τα καταγράφουν οι αρμόδιοι αγγλόφωνων προγραμμάτων σε ελληνικά ΑΕΙ:
• Οι προξενικές αρχές συγχέουν την περίπτωση των ξενόγλωσσων προγραμμάτων με άλλου είδους προγράμματα (ειδικά προγράμματα, κολέγια, υποτροφίες, υποδοχή φοιτητών ξένων ΑΕΙ βάσει διμερών συμφωνιών). Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να εκδώσουν λανθασμένο τύπο βίζας. Η λανθασμένη θεώρηση οδηγεί σε αδυναμία έκδοσης άδειας διαμονής.
• Οι φοιτητές υποχρεούνται να καταθέσουν ασφαλιστήριο συμβόλαιο για τις ανάγκες έκδοσης βίζας και στη συνέχεια, σε σύντομο χρονικό διάστημα, ασφαλιστήριο συμβόλαιο για την έκδοση άδειας διαμονής για το ίδιο διάστημα.
Ομάδα εργασίας στο Μέγαρο Μαξίμου συγκεντρώνει τις αναφορές των ελληνικών πανεπιστημίων, με στόχο να προωθηθεί ένα fast track σύστημα.
• Ερχόμενοι στην Ελλάδα και παράλληλα με την εγγραφή τους, οι φοιτητές μη ευρωπαϊκών χωρών ενημερώνονται για τη διαδικασία έκδοσης άδειας διαμονής. Προκειμένου να καταφέρουν να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα έγγραφα, δίνεται ένας καθημερινός αγώνας, ξεκινώντας από την έκδοση ΑΦΜ και κλειδαρίθμου, τα οποία είναι απαραίτητα.
• Προβλήματα επίσης συναντούν οι φοιτητές και στις ελληνικές τράπεζες, κάποιες εκ των οποίων δεν δέχονται την αίτησή τους για δημιουργία καταθετικού λογαριασμού (ο οποίος είναι απαραίτητος για την έκδοση άδειας διαμονής για την απόδειξη επαρκών πόρων διαβίωσης), με την αιτιολογία ότι δεν διαθέτουν άδεια διαμονής, κάτι που οδηγεί σε αδιέξοδο.
• Για την άδεια διαμονής τα κυριότερα προβλήματα είναι η μεγάλη αναμονή για κλήση είτε της αυτοπρόσωπης παρουσίας του φοιτητή (για λήψη βιομετρικών στοιχείων) είτε για την έκδοση της τελικής άδειας.
• Για την υγειονομική ασφάλιση και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη οι φοιτητές από χώρες πλην της Ε.Ε. καλούνται να συνάψουν συμβόλαιο ιδιωτικής ασφάλειας στην Ελλάδα, διότι αποτελεί προαπαιτούμενο για την αίτηση άδειας παραμονής. Ομως, καθότι σπουδαστές δεν δικαιούνται τη χορήγηση ΑΜΚΑ, είναι αδύνατη η συνταγογράφηση φαρμάκων, η έκδοση παραπεμπτικών για εξετάσεις και η δωρεάν νοσηλεία σε δημόσια νοσοκομεία.
«Απαιτούνται άμεσες ενέργειες για να επισπευσθούν οι διαδικασίες», λέει στην «Κ» ο Παναγιώτης Θανασάς, καθηγητής στο ΕΚΠΑ και διευθυντής του νέου αγγλόφωνου μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών στην Αρχαία Φιλοσοφία (The Athens MA in Ancient Philosophy), το οποίο έχει φοιτητές από ΗΠΑ, Κίνα, Μεξικό, Ουζμπεκιστάν, Ιταλία, Ολλανδία, Τουρκία. Οπως τονίζει, «πρέπει να εφαρμοστεί ηλεκτρονικό σύστημα υποβολής αιτήσεων και συνεντεύξεων, το οποίο θα επιτρέπει στους φοιτητές να υποβάλουν τις αιτήσεις τους online, επισυνάπτοντας τα σχετικά δικαιολογητικά ώστε η μετακίνησή τους να περιοριστεί μόνο στην αυτοπρόσωπη παραλαβή της βίζας».