Ξεκίνησε σήμερα το πρωί με την κοπή κλαδιών η προετοιμασία για τη μεταφύτευση των δέντρων της πλατείας Εξαρχείων, στο πλαίσιο των έργων του μετρό. Οι εργασίες προκάλεσαν την αντίδραση κατοίκων και φορέων που αντιτίθενται στην προοπτική κοπής ή απομάκρυνσης των δέντρων, ενώ στην υπόθεση παρενέβη ο νέος δήμαρχος της Αθήνας Χάρης Δούκας, καθώς και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νάσος Ηλιόπουλος, που κατέθεσε μήνυση υποστηρίζοντας ότι δεν έχουν ληφθεί οι απαραίτητες άδειες. Η Ελληνικό Μετρό από την πλευρά της υποστηρίζει ότι οι εργασίες είναι νόμιμες και ότι το 90% των δέντρων θα μεταφυτευθεί.
Στις 26 Οκτωβρίου εκδικάστηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας η αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσαν 50 κατοίκων των Εξαρχείων, ζητώντας να «παγώσουν» οι εργασίες κατασκευής του σταθμού. Η αίτηση απορρίφθηκε στις 30 Οκτωβρίου (απόφαση 330/2023 του Τμήματος Αναστολών του ΣτΕ), με το επιχείρημα ότι η περιβαλλοντική βλάβη έχει ήδη εξεταστεί μέσω της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων του έργου (ΑΕΠΟ) και ότι συντρέχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος για την ολοκλήρωση του έργου.
Λίγες ημέρες αργότερα, την 1η Νοεμβρίου, το ΣτΕ συνεδρίασε και πάλι για να συζητήσει την κύρια προσφυγή, που κατέθεσαν οι 50 κάτοικοι. Οι προσφεύγοντες προσέβαλλαν την Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) του έργου, την οποία ενέκρινε το υπουργείο Περιβάλλοντος, υποστηρίζοντας ότι έχει σοβαρές ελλείψεις. Οι δύο πλευρές (από τη μία οι κάτοικοι και από την άλλη η Ελληνικό Μετρό, τα υπουργεία Υποδομών και Πολιτισμού) έλαβαν προθεσμία έως τις 8 Νοεμβρίου να καταθέσουν υπομνήματα με τις απόψεις τους.
Ομως η απόρριψη της αίτησης ασφαλιστικών μέτρων «άνοιξε το δρόμο» για τη συνέχιση των εργασιών. Έτσι η ΕΡΕΤΒΟ (ανάδοχος της πρώτης φάσης των έργων) πήρε το «πράσινο φως» από την Ελληνικό Μετρό και σήμερα συνεργεία με τη χρήση γερανού ξεκίνησαν να κλαδεύουν όλα τα δέντρα που πρόκειται να μεταφυτευθούν.
Οπως ήταν επόμενο, στο σημείο συγκεντρώθηκαν κάτοικοι της περιοχής που αντιτίθενται στο έργο και υπήρξε ένταση, ενώ σε κάποια φάση υπήρξε και παρέμβαση της αστυνομίας. Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νάσος Ηλιόπουλος κατέθεσε μήνυση στο τοπικό αστυνομικό τμήμα κατά των υπευθύνων του έργου, υποστηρίζοντας ότι δεν έχουν δοθεί οι απαραίτητες άδειες για την κοπή δέντρων. Παράλληλα, ομάδα κατοίκων ζήτησε από τον προϊστάμενο Εισαγγελέα Πρωτοδικών να παρέμβει ώστε να μην πραγματοποιηθεί η κοπή των δέντρων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο εισαγγελέας έκανε σύσταση προσωρινής διακοπής εργασιών για να διερευνηθούν οι συνθήκες εκτέλεσης του έργου, η οποία ωστόσο δεν είναι δεσμευτική. Για το θέμα έκανε δήλωση και ο νέος δήμαρχος, Χάρης Δούκας, καλώντας την Ελληνικό Μετρό «να σταματήσει αμέσως τις εργασίες κοπής και να παρουσιάσει το ολοκληρωμένο σχέδιο για τις μεταφυτεύσεις των δέντρων και τη βιωσιμότητά τους».
Από την πλευρά της, η Ελληνικό Μετρό υποστηρίζει ότι όλες οι εργασίες είναι απολύτως σύννομες και ότι δεν απαιτούνται επιπρόσθετες άδειες. Οπως αναφέρεται, τα δέντρα που πρόκειται να μεταφυτευθούν πρέπει πρώτα να κλαδευτούν και κατόπιν θα μεταφερθούν στο φυτώριο του δήμου Αθηναίων στο Γουδή.
Εκεί θα παραμείνουν για κάποιο διάστημα, ώστε να δεχθούν την κατάλληλη φροντίδα και κατόπιν θα μεταφυτευθούν από την Ανάπλαση ΑΕ σε χώρους πρασίνου κοντά στην πλατεία, τους οποίους θα υποδείξει ο δήμος. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι θα κοπούν μόνο 5 δέντρα, που είναι ήδη ξερά ή δεν μπορούν να μεταφυτευθούν.
Κατά τα λοιπά, η Ελληνικό Μετρό υποστηρίζει πως όταν ολοκληρωθούν τα έργα θα καλυφθεί λιγότερο από 10% της πλατείας από τις εισόδους και τα φρέατα του σταθμού, ενώ ένα μεγάλο μέρος της θα αποκτήσει και πάλι παρτέρια. Αντίθετα, κάτοικοι και φορείς της περιοχής υποστηρίζουν ότι με την κατασκευή του σταθμού θα καταστραφεί οριστικά ένας από τους ελάχιστους χώρους υψηλού πρασίνου της περιοχής, καθώς στη νέα μορφή της πλατείας δεν θα μπορούν να φυτευτούν δέντρα. Οι κάτοικοι διαμαρτύρονται ότι δεν εξετάστηκαν σοβαρά κατά το σχεδιασμό του έργου οι διαθέσιμες εναλλακτικές.
Να σημειωθεί πάντως ότι η Ελληνικό Μετρό διαχειρίζεται «με δύο μέτρα και σταθμά» τις αντιδράσεις για την κοπή δέντρων στο πλαίσιο των έργων της γραμμής 4. Στην περίπτωση της πλατείας Εξαρχείων η Ελληνικό Μετρό ξεκίνησε εργασίες πριν καν ολοκληρωθεί η εκδίκαση της κύριας προσφυγής, ενώ στην περίπτωση του σταθμού Ευαγγελισμού δεν έχει γίνει η παραμικρή κίνηση εδώ και δύο έτη, αναμένοντας την έκδοση απόφασης από το ΣτΕ, παρότι δεν έχει καν κατατεθεί αίτηση αναστολής η οποία να εμποδίζει την έναρξη των εργασιών.
Σημειώνεται ότι οι προκαταρκτικές εργασίες έχουν ολοκληρωθεί μόνο στις θέσεις των σταθμών Κολωνακίου, Ακαδημίας, Δικαστηρίων και Γαλατσίου. Μέχρι το τέλος του έτους θα ολοκληρωθούν στους σταθμούς Άλσους Βεΐκου, Ελικώνος, Κυψέλης και Αλεξάνδρας, ενώ στις αρχές του ’24 στην Καισαριανή. Εκτός από τους σταθμούς Εξαρχείων και Ευαγγελισμού, μικρότερη είναι η πρόοδος στους σταθμούς Ιλισίων, Πανεπιστημιούπολης, Ζωγράφου και Γουδή. Στην πλατεία Εξαρχείων έχουν ολοκληρωθεί οι αρχαιολογικές εργασίες στην περιοχή της πλατείας όπου υπήρχε πλακόστρωτο, ενώ ο σταθμός Ευαγγελισμού είναι ο μόνος στον οποίο δεν έχει ξεκινήσει καμία εργασία.
