«Σθένος, αποφασιστικότητα, σχέδιο δράσης με σαφείς στόχους και οπωσδήποτε plan B και plan C για μάχες από κατά το δυνατόν πλεονεκτικές θέσεις. Επιλογή στενών, ικανών συνεργατών. Ενσυναίσθηση αλλά και όταν χρειάζεται “πέτρα την καρδιά”». Αυτές είναι οι πρώτες συμβουλές που δίνει στον διάδοχό του κ. Γιάννη Χατζηγεωργίου ο απερχόμενος πρύτανης του ΕΜΠ κ. Ανδρέας Μπουντουβής. Στη θητεία του δέχθηκε ουκ ολίγες απειλές, καθώς τα έβαλε με εξωπανεπιστημιακούς που αυθαιρετούν ασκώντας βία στο εμβληματικό ΑΕΙ. Μιλώντας σήμερα στην «Κ», δεν αποφεύγει να θίξει τα κακώς κείμενα αλλά και να κάνει αυτοκριτική.
– Τι θα αλλάζατε εσείς στη θητεία σας; Τι δεν πετύχατε;
– Θα δοκίμαζα ένα πιο αποκεντρωμένο σύστημα διοίκησης και ίσως να πετύχαινα περισσότερα. Ομως αυτό προϋποθέτει διαλειτουργικότητα των υπηρεσιών της διοίκησης – ασθενές στοιχείο του μηχανισμού μας. Διαπίστωσα ότι αρκετές φορές ο χρόνος που χρειάζεται για να διορθώσεις κάτι που ζήτησες να γίνει είναι μεγαλύτερος από αυτόν που χρειάζεται για να το κάνεις ο ίδιος. Συναφές με αυτό, δεν κατάφερα να βελτιώσω όσο θα ήθελα την απόδοση του διοικητικού μηχανισμού ταρακουνώντας αρκούντως «κεκτημένα». Για αρκετά που δεν έγιναν φταίει και η πανδημία που άλλαξε προτεραιότητες και φρέναρε εξελίξεις. Αλλωστε δεν μπορείς να ανοίξεις πολλά «μέτωπα» σε περιορισμένο χρόνο.
Σοβαρή παθογένεια η αυθαιρεσία, η παραβατικότητα, η βία. Δόθηκαν σκληρές μάχες, αλλά υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη.
Δεν κατάφερα, αν και έχουμε φθάσει πολύ κοντά, να «τρέξει» ένα οριζόντιο εισαγωγικό μάθημα για όλους τους προπτυχιακούς σε τεχνητή νοημοσύνη/μηχανική μάθηση. Η υστέρηση στη συντήρηση των εγκαταστάσεων με βαραίνει –θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει συλλογικά έναν αποδοτικότερο σχεδιασμό–, αλλά θα ήταν μεγάλο λάθος να μην αναγνωριστεί η καθοριστική υπαιτιότητα της κρατικής υποχρηματοδότησης και γι’ αυτό το θέμα. Δεν ασχολήθηκα όσο θα έπρεπε με ενίσχυση ανταγωνιστικότητας των μεταπτυχιακών σπουδών. Δεν πρόλαβα να ξαναδώσω λειτουργική πνοή στην παλιά Πρυτανεία στο συγκρότημα Πατησίων.
– Ποιες είναι οι παθογένειες του ΕΜΠ; Πώς μπορούν να αλλάξουν;
– Υπάρχει κίνδυνος οι παθογένειες διαρκείας να εξελιχθούν, λόγω μιθριδατισμού, κόπωσης και απογοήτευσης, σε υποφερτή κανονικότητα. Σοβαρή παθογένεια η αυθαιρεσία, η παραβατικότητα, η βία. Δόθηκαν σκληρές μάχες με μεγάλη επικινδυνότητα και έχουν προκύψει θετικά αποτελέσματα, όπως με την επανάκτηση κατειλημμένων χώρων από εξωπανεπιστημιακούς. Αλλά υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη, χρειάζονται σταθερή πολιτική βούληση, σοβαρός σχεδιασμός από την πολιτεία και η αρωγή της Δικαιοσύνης. Είναι παγκόσμια πρωτοτυπία να μην μπορείς να οργανώσεις με σιγουριά ένα μεγάλο συνέδριο στο campus γιατί κινδυνεύει από την απαρέσκεια των «οπαδών του ασύλου ιδεών», παραταξιακών ακτιβιστών και μπαχαλάκηδων.
Υπάρχουν όμως και άλλα σοβαρά, που αφορούν τις σπουδές στο ΕΜΠ: μεγάλη διάρκεια σπουδών, πέραν της ονομαστικής των πέντε ετών, για σημαντικό ποσοστό φοιτητών. Φορτωμένα προγράμματα σπουδών που πρέπει εμείς, οι σχολές, να τα αναμορφώσουμε σε περιεχόμενο, τρόπο διδασκαλίας και αξιολόγησης. Απαραίτητο είναι οι φοιτητές να αξιολογούνται όχι μόνο από τις τελικές εξετάσεις, αλλά να οικοδομείται ο βαθμός τους στη διάρκεια του εξαμήνου. Το εξεταστικό σύστημα – εξετάσου όσες φορές θέλεις, για όσα χρόνια θέλεις, σε όποιο μάθημα θέλεις – ήταν και παραμένει παγκόσμια πρωτοτυπία/ελληνική πατέντα. Αλλες παθογένειες, όπως η δαιμονοποίηση της σχέσης ΕΜΠ και αγοράς/ιδιωτικού τομέα, έχουν υποχωρήσει αρκετά, αν και επιχειρείται από συγκεκριμένες πλευρές –των δήθεν θεματοφυλάκων της «αγνής» εκπαίδευσης– να διατηρηθεί υπηρετώντας ένα παρακμάζον παίγνιο εξουσίας/ιδεολογικής επιρροής.
– Ποια η άποψή σας για το νέο σύστημα διοίκησης των ΑΕΙ;
– Είναι πανθομολογούμενα ιδιαίτερα προβληματικό, δεν δίνει ώθηση στο πανεπιστήμιο, αυτήν που υποτίθεται ότι θα προέκυπτε με τη θεσμοθέτηση των Συμβουλίων Διοίκησης. Τα συμβούλια εξ ορισμού τους στον νόμο 4957/2022 δεν λειτουργούν ως θεσμικά αντίβαρα. Εχουν γίνει εκτελεστικά όργανα σε τρόπο που πρακτικά, και σε συνδυασμό με το σύστημα εκλογής των εξωτερικών μελών και τελικά του πρύτανη, να εξουδετερώνεται η όποια σημαντική προστιθέμενη αξία θα μπορούσε να έχει η συμμετοχή ικανών εξωτερικών μελών. Αυτό είναι πολύ κακό γιατί θα μπορούσαν να έχουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη των ΑΕΙ. Το πλέον προβληματικό στοιχείο του νόμου αφορά την εκλογή του πρύτανη. Οι διαδικασίες σε συνδυασμό με τις «ζυμώσεις» που τις συνοδεύουν ταλαιπωρούν, έως και τραυματίζουν το πανεπιστήμιο. Μερικές αλλαγές είναι απολύτως απαραίτητες και επείγουσες.
