Στάσιμη, οικονομικά και κοινωνικά, παραμένει η κατάσταση στην περιοχή του Αρκαλοχωρίου, στην Κρήτη δύο χρόνια μετά το χτύπημα του καταστροφικού σεισμού τον Σεπτέμβριο του 2021. Για όσους παραμένουν στην περιοχή, η στεγαστική κρίση είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Ο Βασίλης Κεγκέρογλου, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος, σημείωσε πως η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί τα τελευταία δύο χρόνια, καθώς ούτε ένας δεν έχει μπει ακόμα σε σπίτι το οποίο έχει επισκευασθεί ως αποτέλεσμα έγκρισης του φακέλου που έχει καταθέσει. Σύμφωνα με τον ίδιο, κάποιοι έχουν εγκαταλείψει την περιοχή ενώ 400–500 άτομα μένουν ακόμα στους οικίσκους. Επιπλέον, περίπου 2.000 κάτοικοι ζουν είτε σε συγγενικά τους πρόσωπα είτε σε μετόχια, δηλαδή αγροτικά σπίτια με 1-2 δωμάτια που έχουν δίπλα στα χωράφια τους.
Οπως σημείωσε, αρκετοί έχουν απογοητευθεί και έχουν αρχίσει να επισκευάζουν μόνοι τους τα σπίτια τους, που έχουν χαρακτηρισθεί «πράσινα» ή «κίτρινα», παρότι θα αντιμετωπίσουν προβλήματα. Αν δηλαδή δεν εκδοθεί η ειδική άδεια από το κράτος, το σπίτι δεν μπορεί να αποχαρακτηρισθεί, και άρα να πουληθεί, ενοικιασθεί ή μεταβιβασθεί.
Για μια ακόμα σχολική χρονιά τα παιδιά κάνουν μάθημα στους οικίσκους.
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Σεισμόπληκτων Δήμου Μινώα Πεδιάδας, «Η Ελπίδα», Κώστας Γκαντάτσιος, ανέφερε πως η διαδικασία εγκρίσεων των φακέλων που κατατίθενται για τις αποζημιώσεις των επισκευών κινείται εξαιρετικά αργά.
20 μηχανικοί για περίπου 3.000 φακέλους
Σύμφωνα με πληροφορίες, από τους περίπου 3.000 φακέλους που έχουν κατατεθεί, έχουν εγκριθεί μέχρι σήμερα περίπου οι 50. Οπως επισημαίνει ο κ. Γκαντάτσιος, η διαδικασία σκοντάφτει σε πολλές περιπτώσεις σε ζητήματα που αφορούν το ιδιοκτησιακό καθεστώς σπιτιών ή καταστημάτων, που συχνά είναι περίπλοκο και παρουσιάζει προβλήματα. Πρόσθεσε βέβαια πως εκτός από τους ιδιώτες τα προβλήματα παραμένουν και στα δημόσια κτίρια, όπως είναι τα σχολεία. «Για μια ακόμα σχολική χρονιά τα παιδιά θα κάνουν μάθημα στους οικίσκους», τόνισε.
Μία ακόμα αιτία, πλην του ιδιοκτησιακού, για τις καθυστερήσεις στις εκδόσεις των αδειών είναι, σύμφωνα με επαγγελματίες του κλάδου και την τοπική αυτοδιοίκηση, η υποστελέχωση της αρμόδιας υπηρεσίας ελέγχου (Τομέας Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών). «Ο όγκος των σεισμόπληκτων είναι υπερβολικός, 8.000 κτίρια έχουν “χτυπηθεί” από τον σεισμό. Προσλήφθηκαν μόνο 20 μηχανικοί. Είναι πολύ μικρό νούμερο», υπογράμμισε η πρόεδρος του συλλόγου Μηχανικών Ανατολικής Κρήτης, Ευαγγελία Μανιαδή, προσθέτοντας ότι η κατάσταση επιδεινώθηκε τις τελευταίες εβδομάδες καθώς μηχανικοί της υπηρεσίας πηγαίνουν στη Θεσσαλία για να βοηθήσουν και εκεί. «Ο κάθε φάκελος έχει πολλά δεδομένα, μπορεί να χρειάζεται κάποιος και έναν μήνα. Πρέπει να γίνουν και άλλες προσλήψεις», σημείωσε. Το αίτημα αυτό έχει καταθέσει και ο νέος δήμαρχος.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε τις τελευταίες εβδομάδες καθώς μηχανικοί της υπηρεσίας πηγαίνουν στη Θεσσαλία για να βοηθήσουν και με τους εκεί ελέγχους.
Ο κ. Γκαντάτσιος έχει ζητήσει την απλοποίηση των διαδικασιών ώστε να επιταχυνθούν οι διαδικασίες, υιοθετώντας την πρόταση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Κρήτης.
«Περάστε από το Αρκαλοχώρι να δείτε βιτρίνα σπασμένη που θέλει 5.000 ευρώ για να φτιαχτεί και αυτός ο άνθρωπος ταλαιπωρείται ακόμα με τον φάκελο γιατί μπορεί να ήταν ιδιοκτήτης ο παππούς του και να μην έχει κάνει αποδοχή κληρονομιάς, μπορεί να το έχει περάσει απλά στο Ε9», δήλωσε ο Γιώργος Ταβερναράκης, πρόεδρος ΤΕΕ Κρήτης.
Ο κ. Ταβερναράκης πρότεινε μια διαδικασία παρόμοια με αυτή που ακολουθείται στο «Εξοικονομώ», όπου ο ιδιώτης μηχανικός βγάζει άδεια μικρής κλίμακας για τα σπίτια που έχουν χαρακτηρισθεί «πράσινα» και «κίτρινα» με τέσσερα δικαιολογητικά με ένα πλαφόν 8.000 ευρώ για συγκεκριμένες εργασίες που μπορούν έπειτα να πιστοποιηθούν από το Δημόσιο. «Ετσι θα εκδίδαμε πάνω από 6.000 άδειες μικρής κλίμακας, όχι βαριές εργασίες, σε μερικές ημέρες», τόνισε.
Πρόθεση για ενίσχυση της υπηρεσίας
Απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση που κατατέθηκε στη Βουλή στα μέσα Νοεμβρίου για το ζήτημα, ο Χρήστος Τριαντόπουλος, υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, επανέλαβε πως το μεγάλο ζητούμενο είναι η υλοποίηση του σχήματος της στεγαστικής συνδρομής, για να επισκευασθούν τα σπίτια από τους πολίτες. «Υπάρχει ζήτημα με τις ελλείψεις στους φακέλους. Υπάρχει ζήτημα με θέματα που αφορούν στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των κτιρίων, τις ανοιχτές κληρονομικές υποθέσεις με σημαντικό μέρος του πληθυσμού, που επηρεάζει τους φακέλους που κατατίθενται. Οταν οι φάκελοι επισκευής υποβάλλονται ορθά, οι σχετικές άδειες εκδίδονται από την αρμόδια υπηρεσία. Για να επιταχυνθεί αυτός ο ρυθμός σχεδιάζουμε –και το έχω αναφέρει και σε προηγούμενη ευκαιρία στη Βουλή– να ενισχύσουμε περαιτέρω το στελεχιακό δυναμικό του σχετικού γραφείου που έχουμε δημιουργήσει στο Ηράκλειο, ενώ προς επικούρηση αυτού συνεργάζονται και τα στελέχη από τα Χανιά».
Αναφορικά δε με τα ποσά που έχουν δοθεί, σημείωσε πως η πρώτη αρωγή έφτασε τα 66 εκατομμύρια ευρώ προς περισσότερους από επτάμισι χιλιάδες αιτούντες στην πλατφόρμα της πρώτης αρωγής arogi.gov.gr, ενώ μεταξύ των μέτρων υποστήριξης για τις επιχειρήσεις «ήταν η προκαταβολή μετά την πρώτη αρωγή 415.000 ευρώ προς 142 επιχειρήσεις, με την τελική επιχορήγηση προς 365 επιχειρήσεις να έχει διαμορφωθεί κοντά στις 650.000 ευρώ, η μη επιστρεπτέα επιχορήγηση 1 εκατομμυρίου ευρώ προς 133 επιχειρήσεις, η έκτακτη στήριξη ακόμα ενός εκατομμυρίου ευρώ προς 183 επιχειρήσεις και άλλα μέτρα και άλλες απαλλαγές».
«Η οικονομία είχε μηδενιστεί»
Η τοπική κοινωνία ωστόσο αναφέρει πως τα παραπάνω προβλήματα έχουν αντίστοιχα επηρεάσει και την οικονομική κατάσταση στην περιοχή. «Η οικονομία είχε μηδενιστεί. Πάει σιγά σιγά να πάρει μπροστά αλλά αν δεν αρχίσουν να φτιάχνουν σπίτια και να κινούνται τα επαγγέλματα γύρω από την οικοδομή, δεν θα πάρει ανάσα», τόνισε ο κ. Κεγκέρογλου. Αντίστοιχη εικόνα επιβεβαιώνει και ο πρόεδρος του Συλλόγου «Η Ελπίδα»: «Το Αρκαλοχώρι, που έσφυζε κάποτε από ζωή, σήμερα φυτοζωεί», σημείωσε χαρακτηριστικά, λέγοντας πως μετά τον σεισμό, κάτοικοι της περιοχής έχουν φύγει, πολλοί εκ των οποίων στήριζαν την οικονομία, όπως αγρότες και καταστηματάρχες, αφήνοντας πίσω κλειστά μαγαζιά.
Ζητάμε μια επιπλέον προστασία για μια περιοχή που έχει διαλυθεί.
Παράλληλα, όπως ανέφερε ο κ. Γκαντάτσιος, στις σεισμόπληκτες περιοχές της Κρήτης έχουν επιδοθεί 55 κατασχετήρια: από σπίτια και οικόπεδα μέχρι καταστήματα και βιοτεχνικούς χώρους. Ο πρόεδρος του Συλλόγου τόνισε πως αυτό που θα ζητήσει είναι να δημιουργηθεί ένα πλέγμα προστασίας έως ότου να καταφέρουν οι κάτοικοι και οι επαγγελματίες να ορθοποδήσουν από τον σεισμό. «Ζητάμε μια επιπλέον προστασία για μια περιοχή που έχει διαλυθεί, που έχει ακόμα μπάζα στους δρόμους, σπασμένα κομμάτια από αμίαντο και ετοιμόρροπα μπαλκόνια».
Τις επόμενες ημέρες ο Σύλλογος «Η Ελπίδα» θα καλέσει σε νέο συμβούλιο ώστε να δρομολογήσει τα βήματα που θα κάνει τόσο για το ζήτημα των κατασχέσεων όσο και για την αποκατάσταση ιδιωτικών και δημόσιων κτιρίων.
