Στο ανοσολογικό κενό στις συνήθεις ιώσεις του αναπνευστικού συστήματος το οποίο άφησε η πανδημία της COVID-19, αποδίδεται, τουλάχιστον προς το παρόν, η «κινεζική πνευμονία». Οπως αναφέρουν στην «Κ» οι ειδικοί επιστήμονες, επικαλούμενοι την ενημέρωση από τις κινεζικές αρχές, τα πολλά περιστατικά πνευμονίας στα παιδιά στην Κίνα δεν σχετίζονται με ένα παθογόνο, αλλά με πολλά γνωστά που προκαλούν λοιμώξεις του αναπνευστικού, όπως RSV (αναπνευστικός συγκυτιακός ιός), γρίπη, SARS-CoV-2 κ.ά., και οι οποίες φέτος παρουσιάζουν έξαρση στην Κίνα, λόγω της άρσης των περιοριστικών μέτρων της πανδημίας, που έγινε με καθυστέρηση στη συγκεκριμένη χώρα. Με λίγα λόγια, στην Κίνα βιώνουν αυτό που βιώσαμε πέρυσι στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες περιοχές του πλανήτη, με τη διαφορά ίσως της έξαρσης των λοιμώξεων από μυκόπλασμα πνευμονίας, η οποία καταγράφεται φέτος και στις ΗΠΑ αλλά και –σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC)– σε έξι χώρες της Ε.Ε.
Οι δε εκτιμήσεις των ειδικών είναι ότι εξάρσεις αναπνευστικών λοιμώξεων σε μεγαλύτερα από τα αναμενόμενα επίπεδα θα ταλαιπωρήσουν την ανθρωπότητα για τουλάχιστον 2 με 3 χρόνια ακόμα, έως ότου καλυφθεί το ανοσολογικό κενό της πανδημίας. «Είμαστε σε μεταπανδημική φάση. Θα χρειαστούν κάποια χρόνια μέχρι να ισορροπήσουμε. Δεν έχουμε εμπειρία πόσα θα χρειαστούν, αλλά εκτιμώ ότι για τα επόμενα 2-3 χρόνια θα μας ταλαιπωρούν αυτές οι λοιμώξεις του αναπνευστικού. Μέχρι να υπάρξει μια ισορροπία πάλι», επισημαίνει στην «Κ» ο καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, πρόεδρος του ΕΟΔΥ, Χρήστος Χατζηχριστοδούλου.
Στη χώρα μας, προς το παρόν, τα δεδομένα που λαμβάνει ο ΕΟΔΥ δεν εμπνέουν ανησυχία. Το σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης λοιμώξεων του αναπνευστικού στη Θεσσαλία, που δημιουργήθηκε μετά τις καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου –το μοναδικό, προς το παρόν, στη χώρα που ελέγχει και για μυκόπλασμα της πνευμονίας– έχει καταγράψει δύο περιστατικά: το ένα πριν από ένα μήνα και το δεύτερο πολύ πρόσφατα. Οπως αναφέρει ο κ. Χατζηχριστοδούλου, «είμαστε σε εγρήγορση. Φέτος ενισχύουμε το σύστημα επιδημιολογικής επιτήρησης των αναπνευστικών λοιμώξεων Sentinel με εξοπλισμό για τη διάγνωση πολλών παθογόνων μεταξύ των οποίων και για το μυκόπλασμα, και σύντομα θα έχουμε μια συνολική εικόνα. Αλλά, προς το παρόν, δεν έχουμε ενδείξεις για κάτι το ανησυχητικό». Σύμφωνα με τον κ. Χατζηχριστοδούλου, υπάρχει το ενδεχόμενο, η αύξηση των λοιμώξεων από μυκόπλασμα που ανέφεραν κάποιες χώρες να σχετίζεται με την καλύτερη επιτήρηση μετά την είδηση για αύξηση των πνευμονιών στην Κίνα. «Εάν επιτηρείς καλύτερα, βρίσκεις και περισσότερα», σημειώνει. Υπάρχουν ωστόσο και χώρες όπου η αύξηση των περιστατικών τεκμηριώνεται με συγκρίσιμα δεδομένα διαφορετικών ετών. «Αλλά αυτό δεν είναι απαραίτητα κάτι το ιδιαίτερο. Οπως είχαμε αύξηση σε άλλες ιώσεις του αναπνευστικού, όταν έγινε άρση των μέτρων, έχουμε και στο μυκόπλασμα», τονίζει ο καθηγητής. Σύμφωνα άλλωστε με το ECDC, εξάρσεις λοιμώξεων από μυκόπλασμα πνευμονίας συμβαίνουν περιοδικά, κάθε ένα έως τρία χρόνια. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε την περασμένη Παρασκευή σημειώνει, «οι αναφερόμενες εξάρσεις (σ.σ. σε χώρες της Ε.Ε.) παρατηρούνται έπειτα από τριετή περίοδο πολύ περιορισμένης μετάδοσης και ανίχνευσης του μυκοπλάσματος στην Ε.Ε. μετά την ευρεία εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων κατά την πανδημία, με αποτέλεσμα τη μείωση της ανοσίας του πληθυσμού ιδίως μεταξύ εκείνων με μικρή ή καθόλου προϋπάρχουσα έκθεση στο μυκόπλασμα πνευμονίας».
«Θα χρειαστούν κάποια χρόνια μέχρι να ισορροπήσουμε. Εκτιμώ ότι για τα επόμενα 2-3 χρόνια, θα μας ταλαιπωρούν αυτές οι λοιμώξεις του αναπνευστικού».
Την επιστημονική υπόθεση ότι η έξαρση των πνευμονιών στην Κίνα σχετίζεται με την άρση των περιοριστικών μέτρων που ίσχυαν κατά την περίοδο της πανδημίας, αναφέρει στην «Κ» και ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής. Οπως επισημαίνει, «όταν αρχικά αναφέρθηκαν περιστατικά πνευμονίας σε παιδιά στην Κίνα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ζήτησε περισσότερα στοιχεία. Οι κινεζικές αρχές έστειλαν στοιχεία βάσει των οποίων οι λοιμώξεις οφείλονται στα γνωστά παθογόνα, RSV, ιός της γρίπη, SARS CoV-2, και σε βακτήρια στα οποία αναφέρουν και το μυκόπλασμα. Συνεπώς δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας. Δεν πρόκειται για νέο παθογόνο. Η πιθανή εξήγηση είναι ότι η έξαρση σχετίζεται με το γεγονός ότι τα παιδιά δεν εκτέθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε αυτά τα παθογόνα, δεν απέκτησαν ανοσία, με αποτέλεσμα η κυκλοφορία τους να είναι υψηλότερη τώρα σε αυτές τις ηλικίες και σε ένα μικρό ποσοστό αυτών να εκδηλώνονται με συμπτώματα πνευμονίας. Η Κίνα προχώρησε σε άρση των περιοριστικών μέτρων μεταγενέστερα σε σχέση με τις υπόλοιπες περιοχές του πλανήτη, οπότε κατά πάσα πιθανότητα αντιμετωπίζει αυτό που αντιμετώπισαν οι υπόλοιπες περιοχές πέρυσι», αναφέρει ο καθηγητής.
«Φέτος είμαστε πιο ήσυχα»
Στην Ελλάδα σε αυτή τη φάση η «κίνηση» στα ιατρεία των παιδιάτρων δεν θυμίζει σε τίποτα τον περυσινό Δεκέμβριο, όταν ήταν σε μεγάλη –ασυνήθιστη για την εποχή– έξαρση η γρίπη και οι λοιμώξεις από RSV. Η δε πρόσφατη έξαρση του κοξάκι φαίνεται ότι είναι σε αποδρομή. «Κόλλησαν όλα τα παιδιά και τώρα πλέον δεν βλέπουμε άλλα περιστατικά. Γενικά φέτος είμαστε πιο “ήσυχα”. Περιστατικά λοιμώξεων από RSV δεν έχουμε δει. Πιθανόν λόγω των καλών καιρικών συνθηκών και της ανοσοποίησης πολλών παιδιών κατά την περυσινή χρονιά. Ελπίζω να συνεχίσουμε έτσι και να πάμε γενικά καλύτερα από πέρυσι», αναφέρει στην «Κ» ο παιδίατρος, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ελευθεροεπαγγελματιών Παιδιάτρων, Κωνσταντίνος Νταλούκας.
Ειδικά για τις λοιμώξεις από μυκόπλασμα πνευμονίας, ο κ. Νταλούκας εξηγεί ότι γενικά δεν είναι πολύ συχνές. Συνήθως εμφανίζονται τους χειμερινούς μήνες, και σε γενικές γραμμές εκδηλώνονται με ήπια συμπτώματα του ανώτερου αναπνευστικού που μοιάζουν με κρυολόγημα (πυρετός, βήχας, πονόλαιμος, πονοκέφαλος, κόπωση) και τα οποία συνήθως υποχωρούν. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις μπορεί να εκδηλωθεί πνευμονία (βήχας, πυρετός και ρίγη, δύσπνοια, πόνος στο στήθος, αίσθημα κόπωσης) η οποία αντιμετωπίζεται με αντιβιοτική θεραπεία. Η μετάδοση της νόσου μπορεί να γίνει με μικρά αναπνευστικά σταγονίδια που παράγονται κατά το φτέρνισμα ή τον βήχα ενός μολυσμένου ατόμου. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με το ECDC, στις χώρες της Ε.Ε. όπου έχει αναφερθεί αύξηση των λοιμώξεων από μυκόπλασμα πνευμονίας «επί του παρόντος δεν υπάρχουν αναφορές για αντοχή σε αντιβιοτικά πρώτης γραμμής».
Δεν υπάρχουν ενδείξεις νέου παθογόνου παράγοντα, λέει ο ΠΟΥ
Reuters
ΧΑΓΗ. Την ώρα που η Κίνα καταγράφει έξαρση μυστηριώδους αναπνευστικού νοσήματος, η Ευρώπη βιώνει αύξηση κρουσμάτων πνευμονίας, με τις κρατικές υπηρεσίες σε πολλά κράτη του κόσμου να σπεύδουν να λάβουν προληπτικά μέτρα.
Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα του βρετανικού Independent, Ολλανδία και Δανία έχουν αναφέρει έξαρση κρουσμάτων. Στην Ολλανδία, τα κρούσματα πνευμονίας σε παιδιά ηλικίας 4 έως 15 ετών αυξάνονται σταθερά. Το ολλανδικό Ινστιτούτο Υγειονομικών Ερευνών (NIVEL) ανέφερε ότι ο αριθμός των κρουσμάτων αυξήθηκε στα 130 ανά 100.000 παιδιά την εβδομάδα της 26ης Νοεμβρίου. Την περυσινή χειμερινή περίοδο, ο αριθμός αυτός δεν ξεπέρασε τα 58 κρούσματα ανά 100.000 παιδιά.
Αυξημένα υπήρξαν επίσης τα κρούσματα που καταγράφηκαν σε νέους ηλικίας 15 έως 24 ετών, σε σχέση με προηγούμενα έτη, φθάνοντας τα 47 ανά 100.000 νέους. Αγνωστο παραμένει, ωστόσο, αν η αύξηση κρουσμάτων στην Ολλανδία σχετίζεται με την πρόσφατη εκτίναξη παιδικών πνευμονιών στην Κίνα.
Το κρατικό Ινστιτούτο Ιολογίας της Δανίας (SSI) κατέγραψε και αυτό αυξημένα κρούσματα πνευμονίας, με τον αριθμό τους να τριπλασιάζεται μέσα σε πέντε εβδομάδες, από 168 κρούσματα στα 541. «Τις τελευταίες πέντε εβδομάδες, ο αριθμός νέων κρουσμάτων αυξήθηκε σημαντικά. Βλέπουμε τώρα πολύ μεγαλύτερο αριθμό από ό,τι συνήθως και η μόλυνση καταγράφεται σε όλη τη χώρα», είπε η ερευνητής της υπηρεσίας, Χάνε-Ντόρτε Εμποργκ.
Η αιφνίδια έξαρση της μυστηριώδους ασθένειας στην Κίνα έχει προκαλέσει συναγερμό σε πολλές χώρες του κόσμου, όπως η Ινδία, η Ταϊβάν και το Βιετνάμ, εξαιτίας της πρόσφατης εμπειρίας της πανδημίας του κορωνοϊού.
Στο μεταξύ, τα συμπτώματα πνευμονίας που εμφανίζουν ασθενείς έχουν δημιουργήσει ανησυχία στην ιατρική κοινότητα για την εμφάνιση νέου ιού στην Κίνα, τον πρώτο χειμώνα μετά την κατάργηση των μέτρων προστασίας κατά του κορωνοϊού. Το κινεζικό υπουργείο Υγείας αποσαφήνισε ότι η αύξηση των κρουσμάτων οφείλεται σε συνδυασμό γνωστών παθογόνων.
«Τα κύματα κρουσμάτων στην Κίνα δεν είναι τόσο υψηλά, όπως την περίοδο 2018-19», αναφέρει η επικεφαλής της Διεύθυνσης Επιδημιολογίας και Ετοιμότητας.
Στην ανακοίνωσή του, το κινεζικό υπουργείο ανέφερε ότι τα αυξημένα κρούσματα οφείλονται σε ιούς, όπως της εποχικής γρίπης, ρινοϊούς, αδενοϊούς, καθώς και στο μυκόπλασμα της πνευμονίας. Οι κινεζικές υγειονομικές αρχές αποδίδουν την πλειοψηφία των κρουσμάτων στο μυκόπλασμα της πνευμονίας, κοινή βακτηριακή μόλυνση που συνήθως πλήττει παιδιά την άνοιξη. Τον συσχετισμό της έξαρσης κρουσμάτων πνευμονίας με νέο ιό απέρριψε και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
«Ζητήσαμε συγκριτικά στοιχεία για την περίοδο πριν από την πανδημία. Τα κύματα κρουσμάτων που καταγράφουν σήμερα οι Κινέζοι δεν είναι τόσο υψηλά, όπως την περίοδο 2018-19. Δεν υπάρχουν ενδείξεις νέου παθογόνου παράγοντα», λέει η επικεφαλής της Διεύθυνσης Επιδημιολογίας και Ετοιμότητας του ΠΟΥ, Μαρία φαν Κερχόβε.
Ο Αντρεάς Βερνέρ, πρόεδρος της παιδιατρικής εταιρείας της Γαλλίας, εκτιμά ότι η ανοσία του πληθυσμού έχει υποχωρήσει, ευνοώντας τις λοιμώξεις. Η προστασία του πληθυσμού μέσω των μέτρων κατά της εξάπλωσης του κορωνοϊού περιόρισε την έκθεσή του σε άλλους παθογόνους παράγοντες.
Είναι γνωστό εδώ και καιρό ότι το μυκόπλασμα της πνευμονίας είναι ανθεκτικό στο αντιβιοτικό αμοξικιλλίνη, αλλά είναι ευαίσθητο σε άλλη κατηγορία φαρμάκων, μεταξύ τους η ερυθρομυκίνη. Ιατροί επισημαίνουν, ωστόσο, ότι το γονίδιο ενδέχεται να υποστεί μετάλλαξη και να αποκτήσει αντοχή στα φάρμακα αυτά.
«Η κοινή γρίπη εξασθενίζει το αναπνευστικό, ευνοώντας βακτηριακή λοίμωξη, ικανή να οδηγήσει σε πνευμονία, το σενάριο του νέου ιού μοιάζει υπερβολικό», λέει ο Ρομέν Μπασματσί, επικεφαλής του τμήματος παιδιατρικής του νοσοκομείου Λουί Μουριέ της γαλλικής πρωτεύουσας.
