Το βράδυ της 30ής Οκτωβρίου του 2010 δεν θα το ξεχάσει ποτέ. Είναι χαραγμένο στη μνήμη του, έρχεται στο νου του, ακόμη κι όταν πετάει στον κάδο ανακύκλωσης τις άσχημες σκέψεις. Αυτό είναι πάντα εκεί. Ζωντανεύει και επαναλαμβάνεται έχοντας πρωταγωνιστές άλλα θύματα και θύτες.
Ο Κύρος Βασσάρας, ο εκ των κορυφαίων διαιτητών που ανέδειξε αυτή η χώρα, νιώθει κάθε τρεις και λίγο δικαιωμένος για το ότι εδώ και χρόνια δεν προσφέρει τις γνώσεις του στο ελληνικό ποδόσφαιρο.
Καμένοι φούρνοι, βομβιστικές επιθέσεις σε σπίτια και αυτοκίνητα, χειροδικίες, απειλές κατά των διαιτητών, συνθέτουν ένα ζοφερό σκηνικό, που όσο πάει, γίνεται ολοένα και πιο αποπνικτικό.
Λίγα 24ωρα μετά τις καταγγελίες του ρέφερι Παπαπέτρου, ο ίδιος παρουσίαζε το βιβλίο του, μια συγκλονιστική αυτοβιογραφία με τίτλο «My Way», στην οποία ξεχωριστή θέση έχει η δική του τραυματική εμπειρία.
Αυτή που είχε ζήσει μετά το ντέρμπι Παναθηναϊκού – Ολυμπιακού (2-1) στο ΟΑΚΑ όπου ήταν παρατηρητής διαιτησίας του Τάσου Κάκου, όταν τέσσερις κρανοφόροι τον περίμεναν έξω από το σπίτι του και βγαίνοντας από το ταξί που τον μετέφερε, του επιτέθηκαν με ρόπαλα.
Δεκατρία ολόκληρα χρόνια μετά, τίποτα δεν έχει αλλάξει. Αντίθετα τα πράγματα γίνονται ολοένα και χειρότερα για τους Ελληνες διαιτητές. Μετά τους ξένους αρχιδιαιτητές, οι ξένοι διαιτητές είναι κανόνας στο ελληνικό ποδόσφαιρο και όποιοι Ελληνες αγωνίζονται, μοιάζουν να βρίσκονται με το πιστόλι στον κρόταφο.
«Το φαινόμενο στην Ελλάδα είναι διαχρονικό. Πρέπει να καταλάβουν όσοι αποδέχονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τέτοιες τακτικές πως ούτε η βία ούτε το μπούλινγκ μπορούν να κάνουν κάτι παρά μόνο να καταστρέψουν το ίδιο το ποδόσφαιρο», τονίζει στην «Κ» ο Κύρος Βασσάρας.
Ζούμε και ξαναζούμε τέτοιες καταστάσεις καθώς όπως αναφέρει ο παλαίμαχος ρέφερι και επί μια δεκαετία αρχιδιαιτητής της ρουμανικής ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, «η τοξικότητα που επικρατεί στο ελληνικό ποδόσφαιρο δεν αφήνει τίποτα το υγιές να επιζήσει. Υπάρχει έλλειψη παιδείας, έλλειψη μέτρων και νόμων που να επικεντρώνονται στο πρόβλημα. Και όσοι νόμοι υπάρχουν δεν εφαρμόζονται ή εφαρμόζονται κατά το δοκούν, με αποτέλεσμα να επικρατεί η ατιμωρησία. Τα πράγματα είναι πλέον ξεκάθαρα, κάποτε πρέπει να τολμήσουμε να τα πούμε με το όνομά τους. Τίποτα δεν θα αλλάξει από μόνο του αν πρώτα όσοι συμμετέχουν στη λειτουργία του ελληνικού ποδοσφαίρου δεν το θελήσουν πραγματικά. Είτε είναι πολιτεία, ομοσπονδία, ποδοσφαιριστές, Τύπος και πρωτίστως οι ίδιες οι ομάδες.
Πόσα χρόνια δεν ακούμε, αυτό το “πρέπει να καθίσουν σε ένα τραπέζι οι μεγάλοι και να τα βρουν;”. Ναι αυτό είναι το επιθυμητό αλλά πρέπει να υπάρχει και η ανάλογη πρόθεση. Ας ρωτήσουμε τους ίδιους, τις φορές που έχουν συναντηθεί, αν πραγματικά έχουν τη διάθεση να υπάρξει λύση. Αυτός που έχει τη σκυτάλη, ενδιαφέρεται να τη διατηρήσει και οι υπόλοιποι περιμένουν να βρουν το πρόσφορο έδαφος για να του την αρπάξουν από το χέρι».
«Τους βάλαμε στο περιθώριο»
Ο κ. Βασσάρας θεωρεί πως η έλλειψη στοιχειώδους εμπιστοσύνης στους Ελληνες διαιτητές τα τελευταία χρόνια με την έλευση ξένων για να σφυρίζουν τα μεγάλα ματς, έδωσε τη χαριστική βολή.
«Είναι μια πλάνη πως οι ξένοι διαιτητές είναι καλύτεροι από τους Ελληνες. Νομίζω τους περιθωριοποιήσαμε, χωρίς καν να προσπαθήσουμε να τους οργανώσουμε, να τους αλλάξουμε τον τρόπο εκπαίδευσής τους, τον τρόπο αξιολόγησης και επιβράβευσής τους. Και δεν θέσαμε ποτέ σαν Ομοσπονδία τις ασφαλιστικές δικλίδες εκείνες που θα τους αφήνουν μακριά από τις όποιες εξαρτήσεις. Είχα πει στον κ. Μπαλτάκο ότι δεν θα έχουμε Ελληνες διαιτητές σε λίγα χρόνια και ότι η ΕΠΟ πρέπει να κάνει κάτι το συντομότερο δυνατό. Δυστυχώς δικαιώνομαι αφού οι top εκτός του ότι μεγάλωσαν, έχουν λιγότερα παιχνίδια, με συνέπεια να ορίζονται και σε λιγότερα παιχνίδια στην Ευρώπη ενώ δεν υπάρχει επαρκής ανάδειξη νέων. Την απόφαση για την αποχή δεν την πήραν για το τελευταίο γεγονός αλλά για όλες τις απειλές που δέχονται και πολλές από αυτές δεν δημοσιοποιούνται ποτέ. Αποφάσισαν να αντιδράσουν και πρέπει να τους ακούσουμε όλοι μας».
Ο ίδιος δεν σκέφτεται καν την επιστροφή του στην Ελλάδα από μια τέτοια θέση, ενώ συμφωνεί με την επιλογή ξένου αρχιδιαιτητή αφού «οι πιθανότητες να δεχθεί επιρροές είναι αισθητά λιγότερες από έναν Ελληνα» αλλά και με τη θέσπιση «σωστά δομημένης επαγγελματικής διαιτησίας που θα ενδυναμώσει τον ρόλο του Ελληνα ρέφερι».
Η αυτοπεποίθηση το μυστικό
Ο Κύρος Βασσάρας την περίοδο 2010-2011 με την ιδιότητα του υπεύθυνου της ελληνικής διαιτησίας είχε φτιάξει ένα φιλόδοξο πρόγραμμα ανάπτυξης. Ενα πρότζεκτ που «έτρεξε» καλά το πρώτο διάστημα, είχε αρκετές καινοτομίες για την εποχή του, κάποιες εκ των οποίων εφαρμόζονται ακόμη, αλλά και άδοξο τέλος.
«Νομίζω πως τότε ήταν η ευκαιρία να δούμε από μια άλλη οπτική τη διαιτησία στην Ελλάδα. Είχαμε ρίξει το βάρος μας στον εντοπισμό των ταλέντων από τη βάση, το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο, δίνοντάς τους κίνητρα.
Η εκπαίδευση είναι το “άλφα” και το “ωμέγα”. Σεμινάρια πρέπει να γίνονται ακόμη και στους γονείς των παιδιών που θέλουν να ασχοληθούν με το ποδόσφαιρο και εκεί να προβάλουμε και τη θέση του διαιτητή.
Σχεδόν παρόμοιο μοντέλο εφαρμόσαμε στη Ρουμανία, όπου υπήρχαν πολλά φαινόμενα διαφθοράς και τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους. Από το 2014 και ύστερα υπάρχει συμμετοχή σε όλες τις μεγάλες διοργανώσεις, ενώ αποκαταστάθηκε πλήρως η αξιοπιστία του Ρουμάνου διαιτητή τόσο μέσα όσο και έξω από τη χώρα.
Του εμφυσήσαμε το στοιχείο της αυτοπεποίθησης, του πώς θα αντιμετωπίζει δύσκολες στιγμές στον αγωνιστικό χώρο αλλά και εκτός, σε περίπτωση που δεχθεί πιέσεις.
Εκεί πρέπει να επικεντρωθεί και η εκπαίδευση στον Ελληνα διαιτητή. Να μπορεί να τα βγάλει πέρα με την αρρωστημένη νοοτροπία και να μάθει να μη φοβάται τους παράγοντες, σφυρίζοντας χωρίς εξαρτήσεις και μόνο αυτά που βλέπει στον αγωνιστικό χώρο. Χρειάζεται άμεσα ένα νέο πρόγραμμα, ώστε να έχουμε νέους διαιτητές».
Ο… τρόπος του σε ένα βιβλίο
Το βιβλίο του «My Way», ο Κύρος Βασσάρας το χαρακτηρίζει «οδηγό επιβίωσης για τους νέους διαιτητές». Εκτός από το περιστατικό με την επίθεση που δέχθηκε, αποκαλύπτει για πρώτη φορά απόπειρες πιέσεων, τον τρόπο που τις ξεπέρασε και πώς αντιστάθηκε σε αυτές.
«Η πρώτη επαφή με τη σφυρίχτρα μέσω του πατέρα μου, η αρχή, η ανέλιξη και η πορεία μου στα ελληνικά και ξένα γήπεδα, μαρτυρίες κορυφαίων διαιτητών, τα εμπόδια, οι πίκρες και το πως ευτύχησα να γνωρίσω την κοινή αποδοχή, είναι όλα μέσα. Αξίζει κάποιος να το διαβάσει, ακόμη κι αν δεν ασχολείται με τον αθλητισμό καθώς έχει έναν ανθρώπινο χαρακτήρα».
Ενδεικτικός είναι και ο πρόλογος του «My Way» το οποίο μετά την εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη, θα παρουσιασθεί και στην Αθήνα (Αμφιθέατρο ΕΟΕ) στις 20 Δεκεμβρίου (18.00).
« Πριν από χρόνια, όταν ήμουν εν ενεργεία διαιτητής και σε μία περίοδο όπου τα προβλήματα στον χώρο της ελληνικής διαιτησίας ήταν πολλά και άλυτα –όπως άλλωστε μέχρι σήμερα– ένας άνθρωπος, όχι του αθλητισμού, μου είχε πει: Ο Καρχηδόνιος στρατηλάτης Αννίβας, είχε πει πως, “εάν δεν υπάρχει δρόμος, εμείς θα ανοίξουμε τον δρόμο”. Οχι μόνο με εντυπωσίασε, αλλά μου άνοιξε δρόμο στη σκέψη, στη ζωή και στη διαιτησία. Πάλεψα πολύ και εκτιμώ ότι κατάφερα να ανοίξω δρόμο στη διαιτησία. Το απολαμβάνω τόσα χρόνια στη Ρουμανία που με εμπιστεύτηκαν. Δεν ξέρω γιατί όχι στην Ελλάδα. Αλλά… μάλλον ξέρω. Σε αυτό το βιβλίο της αυτοβιογραφίας μου αποκαλύπτω τα πάντα. Αυτά που θα ήθελε να μάθει ένας αναγνώστης φίλος του ποδοσφαίρου. Δεν έκρυψα τίποτα. Και επειδή στην Ελλάδα τα προβλήματα στη διαιτησία δεν λύθηκαν εδώ και δεκαετίες επειδή επικρατεί η πάγια άποψη ότι δεν υπάρχει δρόμος, σας λέω ευθέως μέσα και από αυτό το βιβλίο πως φτάνει να θέλεις να ανοίξεις τον δρόμο.
Θα μάθετε τα πάντα για μένα. Εκτιμώ πως το οφείλω σε όλους εκείνους που παρακολούθησαν την πορεία μου. Γεγονότα και μυστικά που δεν έχουν δει ποτέ το φως της δημοσιότητας. Και για πρώτη φορά ίσως θα μάθει ο αναγνώστης άγνωστες πτυχές των μεγάλων αστεριών του παγκοσμίου ποδοσφαίρου. Πορεύτηκα μαζί τους και τους έμαθα και από την καλή και την ανάποδη. Ποιος είναι ο Κριστιάνο Ρονάλντο με τη ματιά ενός διαιτητή. Ο Μέσι, ο Μπέκαμ, ο Ροναλντίνιο, ο Ρούνεϊ και τόσοι άλλοι με τους οποίους συναντηθήκαμε στο χορτάρι. Του Καμπ Νου, του Ολντ Τράφορντ, του Στάμφορντ Μπριτζ, του Μπερναμπέου».
