Μπλόκο στην ίδρυση νέων πανεπιστημίων, αλλά και ειδικότερα ιατρικών σχολών, βάζει η Κύπρος. Το μήνυμα προς τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας, αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο, είναι σαφές: μόνο με τις κατάλληλες υποδομές για την εκπαίδευση και τη στέγαση των φοιτητών, θα εξετάζονται οι σχετικές αιτήσεις.
Ειδικότερα, ο Φορέας Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας της Ανώτερης Εκπαίδευσης (έχει τις αντίστοιχες αρμοδιότητες με την ελληνική Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης) με έγγραφό του ενημερώνει τις ηγεσίες των δημόσιων και ιδιωτικών πανεπιστημίων και σχολών ανώτερης εκπαίδευσης του νησιού ότι «δεν θα εξετάζει αιτήσεις ίδρυσης νέων πανεπιστημίων και νέων Ιατρικών Σχολών για το ακαδημαϊκό έτος 2023-2024, μέχρι να ληφθεί, σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας, απόφαση πολιτικής που θα κατοχυρώνει το δικαίωμα των φοιτητών για αξιοπρεπή και ποιοτική φοίτηση και δια-βίωση. Η σπάνις φοιτητικών εστιών και πανεπιστημιακών νοσοκομείων δεν διασφαλίζει τα πιο πάνω».
Μιλώντας χθες στην «Κ» η κ. Μαίρη Ιωαννίδου-Κουτσελίνη, πρόεδρος του συμβουλίου του φορέα, ανέφερε ότι «θα δοθεί άδεια ίδρυσης πανεπιστημίου μόνον αν υπάρχει στέγη για τους φοιτητές που πρόκειται να δεχθεί, αφού πλέον στο νησί υπάρχει μεγάλο πρόβλημα. Σήμερα εμφανίζονται φαινόμενα εκμετάλλευσης των φοιτητών –ιδίως στη Λεμεσό– οι οποίοι, επειδή δεν υπάρχουν σπίτια, μπορεί να μένουν έως και τρεις σε ένα διαμέρισμα. Σε αυτές τις συνθήκες, βέβαια, δεν είναι εύκολη η προετοιμασία και μελέτη ενός φοιτητή, ενώ είναι υποχρέωση του εκπαιδευτικού ιδρύματος να καλύπτει τις υπηρεσίες της φοιτητικής μέριμνας». Ο λόγος που στην εγκύκλιο γίνεται συγκεκριμένα αναφορά και για ιατρικές σχολές είναι πως, όπως πρόσθεσε στην «Κ» η κ. Μαίρη Ιωαννίδου-Κουτσελίνη, για να ιδρυθεί μια ιατρική σχολή θα πρέπει να λειτουργεί ήδη ένα νοσοκομείο, το οποίο θα αξιοποιείται για το πρακτικό σκέλος της εκπαίδευσης των φοιτητών.
Ουσιαστικά, η Κύπρος βιώνει συνθήκες κορεσμού στην τριτοβάθμια εκπαίδευσή της, η οποία έχει κάνει μεγάλα άλματα μετά το 2005 και την ψήφιση του νόμου για τη δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών ΑΕΙ. Πριν από τη θεσμοθέτηση των ιδιωτικών ΑΕΙ, οι Κύπριοι σπούδαζαν είτε στα ελληνικά ΑΕΙ, είτε στα βρετανικά, είτε σε κάποιο ιδιωτικό κολέγιο στη χώρα τους. Το 2007, άρχισε να λειτουργεί το πρώτο ιδιωτικό ΑΕΙ στο νησί και σήμερα η Κύπρος διαθέτει συνολικά 13 πανεπιστήμια, εκ των οποίων τα τρία είναι δημόσια και τα δέκα ιδιωτικά. Παράλληλα, υπάρχουν 7 δημόσιες και 38 ιδιωτικές σχολές ανώτερης εκπαίδευσης. Σύμφωνα με τα στοιχεία του αρμόδιου υπουργείου, ο συνολικός αριθμός των φοιτητών που φοιτούσαν σε ιδρύματα ανώτερης εκπαίδευσης της Κύπρου το 2021-2022, ανερχόταν σε 52.544. Ο συνολικός αριθμός των φοιτητών από την Ελλάδα ανερχόταν σε 20.654.
Οπως ανέφερε η κ. Μαίρη Ιωαννίδου-Κουτσελίνη, η θέση του φορέα θα επαναξεταστεί για το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025 εάν αλλάξουν τα δεδομένα στην αγορά στέγης του νησιού, αλλά προφανώς η εγκύκλιος στέλνει πολιτικό μήνυμα. Μάλιστα, εάν συγκριθεί με την τακτική των ελληνικών κυβερνήσεων, που επί δεκαετίες ίδρυαν τμήματα ΑΕΙ άκριτα και χωρίς υποδομές, καταδεικνύει την εκ διαμέτρου αντίθετη πολιτική πρακτική της Κύπρου σε σχέση με την Ελλάδα.
Από την άλλη, η εγκύκλιος του κυπριακού φορέα, που εκδόθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2023, δημιουργεί νέα δεδομένα στους ενδιαφερομένους από το εξωτερικό να εκμεταλλευθούν τη ζήτηση για σπουδές στην Κύπρο. Ενδεικτικά, όπως αποφάσισε στα τέλη Νοεμβρίου η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Αθηνών και ανακοίνωσε ο πρύτανής του Γεράσιμος Σιάσος, το ΕΚΠΑ προτίθεται να ιδρύσει παράρτημα στην Κύπρο. «Προχωράμε στην ίδρυση παραρτήματος στην Κύπρο, υπάρχουν εθνικοί λόγοι, αλλά είναι και φυσική συνέχεια να ιδρυθεί το παράρτημα στην Κύπρο, που θα προσφέρει προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα», ανέφερε ο κ. Σιάσος, μιλώντας στο OT Forum, και πρόσθεσε ότι «προς την ίδια κατεύθυνση υπάρχουν συζητήσεις και με ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και με τις ΗΠΑ». Χθες, ο αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ, Ευστάθιος Ευσταθόπουλος, διευκρίνισε στην «Κ» ότι «η Σύγκλητος του ιδρύματος έδωσε επί της αρχής έγκριση για παραρτήματα και η συζήτηση είναι πρόωρη». Βέβαια, τα ελληνικά ΑΕΙ με στρατηγική εξωστρέφειας και σχέδια για ανάπτυξη των παραρτημάτων τους στο εξωτερικό θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι η Κύπρος δεν ιδρύει ΑΕΙ όπως η Ελλάδα.
