Η διασφάλιση της μυστικότητας της ψήφου προβληματίζει τους περισσότερους εκλογείς σε σχέση με τη θεσμοθέτηση της επιστολικής ψήφου, όπως προκύπτει από τα σχόλια που έχουν καταγραφεί στη δημόσια διαβούλευση του σχετικού νομοσχεδίου.
Ωστόσο, αρκετοί είναι εκείνοι που ζητούν επέκταση της εφαρμογής του μέτρου και για τις άλλες εκλογικές διαδικασίες. Η επιστολική ψήφος προβλέπεται να ισχύσει στις επόμενες ευρωεκλογές καθώς και στα δημοψηφίσματα, σύμφωνα με όσα αναφέρονται στο νομοσχέδιο «Εκλογή ευρωβουλευτών, διευκόλυνση εκλογέων μέσω επιστολικής ψήφου, εκκαθάριση εκλογικών καταλόγων και λοιπές διατάξεις του υπουργείου Εσωτερικών», το οποίο βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση από προχθές. Οι σχετικές παρατηρήσεις θα μπορούν να αναρτώνται έως τις 10 Ιανουαρίου 2024 στις 10.00 μ.μ., οπότε και θα ολοκληρωθεί η διαβούλευση και το νομοσχέδιο αναμένεται να προωθηθεί προς ψήφιση στη Βουλή.
Το νομοσχέδιο εισάγει τη διαδικασία της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές υποχρεωτικά για τους Ελληνες του εξωτερικού, εφόσον δεν θα στηθούν εκλογικά τμήματα στο εξωτερικό, αλλά και προαιρετικά για όσους εντός επικράτειας επιθυμούν να ψηφίσουν χωρίς να μεταβούν σε εκλογικό τμήμα. Το σχέδιο νόμου εισάγει την ηλεκτρονική πύλη υποψηφιοτήτων και για τις ευρωεκλογές και επαναφέρει το κώλυμα για την ανακήρυξη ως υποψηφίων ευρωβουλευτών των εν ενεργεία βουλευτών, οι οποίοι θα πρέπει να παραιτηθούν του αξιώματός τους πριν από την ανακήρυξη των εκλογών.
«Η επιστολική ψήφος δεν διασφαλίζει τρία πράγματα: α) τη μυστικότητα της ψήφου, β) την αποτροπή εκβιασμών και γ) την αποτροπή εξαγορών ψήφων», τονίζει σχολιαστής δηλώνοντας βέβαιος ότι θα βρεθούν άτομα τα οποία θα θελήσουν να πουλήσουν την ψήφο τους ή υπερήλικοι που θα χρειαστούν τη βοήθεια των παιδιών τους και άρα η ψήφος τους δεν θα είναι μυστική. Πάντως και στην περίπτωση της διά ζώσης ψήφου φυσικά θα ήταν δυνατόν να εφαρμοστούν αντίστοιχες πρακτικές, καθώς οι υπερήλικοι και πάλι εξαρτώνται από παιδιά ή συγγενείς προκειμένου να μεταβούν στο εκλογικό τμήμα.
Οσον αφορά τους κατοίκους του εξωτερικού, ακόμη και οι σχολιαστές που αντιδρούν στη ρύθμιση γενικά βρίσκουν ότι «έχει νόημα». Πάντως υπάρχουν και σχόλια που αναφέρονται επαινετικά στη ρύθμιση και ζητούν την επέκτασή της και για τις εθνικές εκλογές. Είναι πάντως χαρακτηριστικό ότι προς το παρόν δεν έχουν καταγραφεί σφοδρές αντιδράσεις στη θεσμοθέτηση της επιστολικής ψήφου, γεγονός το οποίο στελέχη του υπουργείου Εσωτερικών το συνδέουν με το ότι η ρύθμιση αφορά τις ευρωεκλογές, οι οποίες «δεν ξεσηκώνουν πολιτικά πάθη», σε αντίθεση με τις εθνικές εκλογές.
Ηλεκτρονική εφαρμογή
Για την εφαρμογή της επιστολικής ψήφου το υπουργείο Εσωτερικών θα δημιουργήσει ηλεκτρονική εφαρμογή, προσβάσιμη μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr), για την εγγραφή, τη μεταβολή στοιχείων και τη διαγραφή από τον ειδικό εκλογικό κατάλογο εκλογέων επιστολικής ψήφου. Οι εκλογείς που επιθυμούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα με επιστολική ψήφο θα εγγράφονται με δική τους μέριμνα στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους. Οσον αφορά τη διαδικασία ταυτοποίησης για κάθε έναν εκλογέα στο νομοσχέδιο προβλέπεται διαδικασία μέσω των προσωπικών κωδικών – διαπιστευτηρίων της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων σε συνδυασμό με κωδικό μίας χρήσης. Κακόβουλη ταυτοποίηση από τρίτο πρόσωπο τιμωρείται με πρόστιμο από 10.000 έως 50.000 ευρώ και φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών, όπως προβλέπει το νομοσχέδιο.
