Θέματα PISA μπαίνουν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση ενόψει του επόμενου διαγωνισμού του ΟΟΣΑ το 2025. Αυτό, όπως εκτιμά –σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ»– το υπουργείο Παιδείας, θα βοηθήσει τα Ελληνόπουλα να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στον διαγωνισμό, καθώς συνήθως κινούνται κάτω του μετρίου. Μάλιστα, στον επόμενο διαγωνισμό θα εξεταστούν οι γνώσεις των μαθητών και στα αγγλικά για πρώτη φορά. Εμπειρογνώμονες του ΟΟΣΑ σε πρόσφατη ποιοτική έρευνά τους εξεπλάγησαν με το γεγονός ότι στην Ελλάδα παρότι το μάθημα διδάσκεται στα σχολεία, τα Ελληνόπουλα μαθαίνουν αγγλικά εκτός σχολείου – σε frontistiria και idietera, όπως αναφέρουν, τονίζοντας την έκπληξή τους.
Ειδικότερα, ο διαγωνισμός PISA ξεκίνησε το 2000 και οργανώνεται κάθε τρία χρόνια σε 15χρονους – 16χρονους μαθητές. Οι μαθητές εξετάζονται στα μαθηματικά, στην κατανόηση κειμένου και στις φυσικές επιστήμες. Στον τελευταίο διαγωνισμό (οργανώθηκε το 2022 αντί του 2021 λόγω της πανδημίας) πήραν μέρος περίπου 690.000 μαθητές από 81 χώρες (38 χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ και 43 επιπλέον χώρες). Την Ελλάδα εκπροσώπησαν 6.578 μαθητές γεννημένοι το 2006, από 242 γυμνάσια, γενικά λύκεια και επαγγελματικά λύκεια όλης της χώρας. Η χώρα μας στα μαθηματικά κατατάχθηκε στην 44η θέση, στην κατανόηση κειμένου στην 41η, ενώ στις φυσικές επιστήμες βρέθηκε στην 44η θέση. Σε όλους τους διαγωνισμούς η Ελλάδα κινήθηκε στις ίδιες θέσεις και είχε επιδόσεις κάτω του μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ.
Ετσι, κατά το τρέχον σχολικό έτος στην Τράπεζα Θεμάτων της Α΄ Λυκείου θα καταρτιστούν θέματα με τη λογική και τη διατύπωση που υιοθετεί ο διαγωνισμός PISA. Η απόφαση για «φροντιστήριο» στο PISA ελήφθη διότι θεωρείται ότι τα θέματα του διαγωνισμού δεν συνάδουν με τη φιλοσοφία του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος και άρα οι μαθητές δεν έχουν εξοικειωθεί με αυτά. Συγκεκριμένα, στο PISA οι μαθητές δεν καλούνται να λύσουν ασκήσεις με βάση τη θεωρία, όπως έχουν συνηθίσει, αλλά να εφαρμόσουν τη θεωρία λύνοντας πρακτικά ζητήματα.
Η μη εξοικείωση των Ελλήνων μαθητών με τη φιλοσοφία των θεμάτων του PISA είναι ένας λόγος που προβάλλεται για να δικαιολογηθεί η αποτυχία της χώρας. Στο ίδιο πλαίσιο, οι χώρες που πηγαίνουν καλά έχουν οργανώσει την εκπαιδευτική διαδικασία (βιβλία, μέθοδοι διδασκαλίας) με βάση το μοντέλο του PISA.
Από την άλλη, έμπειρα στελέχη του υπουργείου Παιδείας ανέφεραν στην «Κ» πως ένας λόγος των μέτριων επιδόσεων της Ελλάδας είναι ότι οι μαθητές δεν παρακινούνται από τους εκπαιδευτικούς να απαντήσουν με προσοχή στο διαγώνισμα. Αλλωστε, η ΟΛΜΕ αντιδρά για πολιτικούς λόγους στον διαγωνισμό. Ετσι, στοίχημα είναι το υπουργείο να πείσει τους εκπαιδευτικούς να δώσουν βάρος στον διαγωνισμό. Στον επόμενο διαγωνισμό το 2025, όπως εξήγησε στην «Κ» η Χρύσα Σοφιανοπούλου, εθνική συντονίστρια του προγράμματος PISA του ΟΟΣΑ και καθηγήτρια του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών, οι μαθητές θα αξιολογηθούν –εκτός από τα τρία βασικά πεδία– και στα αγγλικά και στο πεδίο των ψηφιακών δεξιοτήτων. Για τα δύο νέα πεδία θα οργανωθεί και πιλοτικός διαγωνισμός σε χώρες-μέλη του ΟΟΣΑ μέσα στον επόμενο Απρίλιο.
Μάλιστα, ο ΟΟΣΑ για να κατανοήσει καλύτερα πώς γίνεται η εκμάθηση ξένης γλώσσας –και να βάλει τα αποτελέσματα του PISA στο πλαίσιο– έστειλε εμπειρογνώμονες σε σχολεία της Φινλανδίας, του Ισραήλ, της Ολλανδίας, της Πορτογαλία και της Ελλάδας. Η ομάδα παρατήρησε τη διδασκαλία των αγγλικών και πήρε συνεντεύξεις από μαθητές, καθηγητές αγγλικών και διευθυντές σχολείων. Στην Ελλάδα επισκέφθηκαν ένα επαγγελματικό λύκειο και ένα πρότυπο γενικό λύκειο της Αθήνας, και ένα ΓΕΛ εκτός Αθηνών.
Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι παρόλο που τα αγγλικά διδάσκονται και στις δύο βαθμίδες, οι μαθητές τα μαθαίνουν σε φροντιστήρια και από νεαρή ηλικία. Οι μαθητές δηλώνουν ότι θα ήθελαν να ξενοιάσουν, παίρνοντας ένα πτυχίο πριν από τις Πανελλαδικές Εξετάσεις – επειδή μαθαίνουν αγγλικά για να τα αξιοποιήσουν στην εύρεση εργασίας. Οι εκπαιδευτικοί είπαν ότι οι μεγάλες τάξεις με μαθητές που έχουν διαφορετικά επίπεδα γλωσσομάθειας και οι λίγες ώρες διδασκαλίας του μαθήματος την εβδομάδα δεν βοηθούν στην εκμάθηση της γλώσσας στο σχολείο.
