Μεγάλες αναταράξεις έχουν προκαλέσει στον επιστημονικό κόσμο της Θεσσαλίας πολλές από τις προτάσεις από το master plan της ομάδας των Ολλανδών, οι οποίες έχουν δει το φως της δημοσιότητας.
Η ολλανδική εταιρεία HVA Ιnternational παρουσίασε πριν από λίγες ημέρες την πρότασή της στον πρωθυπουργό, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες την επόμενη Τρίτη θα βρεθεί στη Θεσσαλία, προκειμένου να ενημερώσει σχετικά την επιστημονική ομάδα από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας που έχει καταρτίσει η Περιφέρεια με επικεφαλής τον περιφερειάρχη Δημήτρη Κουρέτα.
Θεωρείται μονόδρομος η δημιουργία φραγμάτων και η διαπλάτυνση ποταμών – Το σχέδιο για την καλλιέργεια βαμβακιού, η κατάργηση της οποίας είναι κόκκινη γραμμή για τους Θεσσαλούς.
Ο περιφερειάρχης τονίζει στην «Κ» ότι η ομάδα των επιστημόνων που είχε συγκροτηθεί αμέσως μετά τις καταστροφές έχει εκπονήσει ολοκληρωμένο και κοστολογημένο σχέδιο ανασυγκρότησης για τη Θεσσαλία, το οποίο θα μπορούσε να υλοποιηθεί με τον μισό και λιγότερο προϋπολογισμό από το σχέδιο της ομάδας των Ολλανδών. Σε κάθε περίπτωση, υπολογίζεται ότι θα απαιτηθούν 530 εκατ. ευρώ για τη διαπλάτυνση ποταμών, ρεμάτων και τη δημιουργία μόνιμων αναχωμάτων, προκειμένου να μειωθεί άμεσα ο κίνδυνος πλημμυρικών φαινομένων.
Ο κ. Κουρέτας τονίζει ότι στη Θεσσαλία υπάρχει σοβαρό επιστημονικό δυναμικό που θα πρέπει να ενημερωθεί, αλλά και να συμμετάσχει στον σχετικό διάλογο για την επόμενη ημέρα στην περιοχή. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες –καθώς το σχέδιο της ολλανδικής εταιρείας δεν έχει δημοσιοποιηθεί στο σύνολό του– προτείνεται η αναδιάρθρωση καλλιεργειών στον Κάμπο και ιδίως η σταδιακή εγκατάλειψη της καλλιέργειας του βαμβακιού, που αποτελεί μια υδροβόρα καλλιέργεια που φέρνει μικρό εισόδημα για τον παραγωγό, ο οποίος τη διατηρεί κυρίως λόγω του υψηλού ποσοστού επιδότησης.
«Η συνέχιση της καλλιέργειας του βαμβακιού αποτελεί για εμάς κόκκινη γραμμή», υπογραμμίζει ο κ. Κουρέτας. «Σε πολλά σημεία υπάρχει συμφωνία με την ομάδα των Ολλανδών, αλλά όσον αφορά το βαμβάκι είμαστε κάθετοι: Οχι μόνο πρέπει να συνεχιστεί η καλλιέργεια, αλλά και να γίνουν επενδύσεις στη μεταποίηση και την κλωστοϋφαντουργία, που θα δώσουν προστιθέμενη αξία στο προϊόν. Το βαμβάκι αποτελεί το 20% των εξαγωγών της Θεσσαλίας. Αυτή τη στιγμή φεύγει κυρίως προς την Τουρκία σε χαμηλές τιμές, όπου μεταποιείται και επιστρέφει ακριβά ως ύφασμα. Χρειαζόμαστε λοιπόν να γίνεται νήμα εδώ στην Ελλάδα, για να επωφεληθούμε από την αξία που αποκτά μέσω της μεταποίησης», επισημαίνει.
Βασικό αντικίνητρο για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια αποτελεί το έλλειμμα του υδατικού διαμερίσματος της ανατολικής Θεσσαλίας, όπου οι γεωτρήσεις για την ανεύρεση νερού φτάνουν στα 500 μέτρα βάθος. Πειράματα ωστόσο από ομάδα παραγωγών με την καθοδήγηση του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας έχουν δείξει ότι μπορεί να μειωθεί η κατανάλωση νερού στην καλλιέργεια κατά 50% με τη χρήση μεθόδων γεωργίας ακριβείας.
«Με τόσο χαμηλή τιμή που αυτή τη στιγμή έχει το βαμβάκι δεν συμφέρει να ξοδεύεται τόσο νερό για να παραχθεί· αυτή είναι η λογική που οδηγεί στην κατάργηση της καλλιέργειας. Αν όμως μειωθούν οι ανάγκες σε νερό και αναπτυχθεί η μεταποίηση, αλλάζουν τα δεδομένα. Θα πρέπει να σκεφτούμε πολλές παραμέτρους που έχουν σχέση και με την οικονομικο-κοινωνική διάρθρωση της Θεσσαλίας. Εμείς που ζούμε εδώ μπορούμε να καταθέσουμε προτάσεις περισσότερο προσαρμοσμένες στη θεσσαλική πραγματικότητα», τονίζει στέλεχος της ομάδας των επιστημόνων της Περιφέρειας.
Στη λογική των πολλών φραγμάτων στα ορεινά κινείται και η πρόταση της επιστημονικής ομάδας της Περιφέρειας – όπως έχουν προτείνει και οι Ολλανδοί. Συγκεκριμένα, προτείνουν να δημιουργηθούν τρία μεγάλα φράγματα, στη Σκοπιά, στην Πύλη και στο Μουζάκι, αλλά και πολλά ακόμη μικρά και μεσαία φράγματα σε διάφορα σημεία. «Η προτεραιότητα της διαχείρισης των πλημμυρικών φαινομένων ξεκινάει από τα ανάντη (ορεινά). Οπου υπάρχουν μικρές φυσικές κοιλάδες πρέπει να φτιαχτούν φράγματα ανάσχεσης της ροής του νερού για να μπορούμε να μειώνουμε την ταχύτητά του καθώς θα κατεβαίνει προς τον Κάμπο», τονίζεται στην έκθεση της ομάδας. Προτείνεται επίσης η ολοκλήρωση του συλλέκτη υδάτων στην περιοχή της Γυρτώνης.
Σήραγγα προς το Αιγαίο
Προτείνεται επίσης η διάνοιξη σήραγγας προς το Αιγαίο προκειμένου να υπάρχει διαφυγή για τα νερά που συγκεντρώνονται στη λίμνη Κάρλα σε περίπτωση μεγάλων βροχοπτώσεων (σ.σ. υπενθυμίζεται πως ακόμη 120.000 στρέμματα παραμένουν κάτω από το νερό από τον Σεπτέμβριο), αλλά και η ολοκλήρωση του φράγματος της Συκιάς (έργο που συμπεριλαμβάνεται στα έργα εκτροπής του Αχελώου) προκειμένου να διοχετευθούν 200.000 εκατομμύρια κυβικά μέτρα από τον Αχελώο προς την ανατολική Θεσσαλία, ώστε να εμπλουτιστεί ο υδροφόρος ορίζοντας.
