Στο δημοτικό συμβούλιο Αθηναίων έρχεται τη Δευτέρα το θέμα των ανώτατων υψών των κτιρίων. Ο δήμος θα παρουσιάσει νομική γνωμοδότηση, σύμφωνα με την οποία στην Αθήνα δεν μπορούν να εφαρμόζονται τα bonus ύψους του οικοδομικού κανονισμού (ΝΟΚ), εφόσον με αυτά υπάρχει υπέρβαση των όσων ορίζει διάταγμα του 1955.
Στόχος της δημοτικής αρχής είναι το δημοτικό συμβούλιο να «καλύψει» νομικά την υπηρεσία δόμησης, ώστε να μην υποχρεωθεί στην έκδοση αδειών με τα bonus του ΝΟΚ από αποφάσεις του ΥΠΕΝ ή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης.
Η γνωμοδότηση
Η ανάθεση νομικής γνωμοδότησης για το ζήτημα των ανώτατων υψών στον Δήμο Αθηναίων αποφασίστηκε από το δημοτικό συμβούλιο στα τέλη Απριλίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η γνωμοδότηση, την οποία συνέταξε το γραφείο Αλιβιζάτου και βασίζεται στη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, καταλήγει ότι «ο Δήμος Αθηναίων και η Διεύθυνση Δόμησης οφείλουν να απέχουν από την έκδοση οικοδομικών αδειών που εγκρίνουν την ανέγερση κτιρίων καθ’ υπέρβαση του επιτρεπόμενου από το βασιλικό διάταγμα του 1955 ύψους».
Με βάση τη γνωμοδότηση αυτή, ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας θα ζητήσει από το δημοτικό συμβούλιο να λάβει απόφαση υπέρ της εφαρμογής του διατάγματος του 1955 (που καλύπτει όλη την έκταση του Δήμου Αθηναίων, με χωριστά ύψη ανά περιοχή) έναντι του ΝΟΚ. Απώτερος στόχος είναι η υπηρεσία δόμησης Αθηναίων να λάβει μια έμμεση εντολή η οποία να είναι «καλυμμένη» νομικά. Κι αυτό γιατί πρόσφατα η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής ακύρωσε την εντολή που είχε δώσει προσωπικά ο δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης Γρηγόρης Κωνσταντέλλος στην τοπική υπηρεσία δόμησης να μην εκδίδει άδειες με τα μπόνους του ΝΟΚ.
Αυτό που δεν μπορεί να επικαλεστεί η Αποκεντρωμένη Διοίκηση είναι ότι δεν υπάρχει οριστική νομολογία επί του θέματος (όπως υποστήριξε για τον δήμο «3Β», καθώς η απόφαση που ακύρωνε τα μπόνους παρέπεμπε το θέμα στην Ολομέλεια). Κι αυτό γιατί ειδικά για τον Δήμο Αθηναίων υπάρχει νομολογία ήδη από το 2020: οι αποφάσεις 705 και 706 της Ολομέλειας, οι οποίες αφορούσαν την ανέγερση πολυώροφων κτιρίων στην περιοχή Μακρυγιάννη. Το ανώτατο διοικητικό δικαστήριο είχε κρίνει ότι «στην περιοχή δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, αλλά οι ειδικές διατάξεις του διατάγματος του 1955». Επισήμαινε δε ρητώς ότι ο «γενικός κανόνας» δεν γίνεται να υπερισχύει των ειδικών πολεοδομικών διαταγμάτων. «Το άρθρο 24 του Συντάγματος επιβάλλει την πολεοδόμηση των οικισμών κατόπιν μελέτης των τοπικών συνθηκών και της φυσιογνωμίας κάθε περιοχής και με τη συμμετοχή του οικείου ΟΤΑ και των ενδιαφερόμενων πολιτών, δεν επιτρέπει δε τη διά γενικής διατάξεως και χωρίς σχετική επιστημονική μελέτη κατάργηση, συλλήβδην, των ειδικών όρων δομήσεως που είχαν θεσπισθεί για κάθε περιοχή με τήρηση των ανωτέρω εγγυήσεων».
Να σημειωθεί πάντως ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος παρέκαμψε τις εν λόγω αποφάσεις προβαίνοντας σε δική του ερμηνεία: ότι ο ΝΟΚ δεν ισχύει μόνο σε περιοχές που έχουν ειδικά διατάγματα προστασίας και το διάταγμα του 1955 δεν είναι τέτοιο.
Ο ελιγμός του ΥΠΕΝ
Παρ’ όλα αυτά, το υπουργείο Περιβάλλοντος (διά του υφυπουργού Νίκου Ταγαρά) αντιμετώπισε την απόφαση αυτή με έναν ελιγμό: εξέδωσε νέο διάταγμα ειδικά για την περιοχή του Μακρυγιάννη, επειδή το ΣτΕ υπέδειξε στη συγκεκριμένη περίπτωση και την ανάγκη προστασίας της Ακρόπολης. Και ταυτόχρονα υποστήριξε με υπουργική απόφαση στις αρχές του 2023 ότι το διάταγμα του 1955 δεν ήταν διάταγμα καθορισμού προστασίας, επομένως δεν μπορεί να υπερισχύει του ΝΟΚ (και καταργήθηκε ως προς τα ανώτατα ύψη ήδη από τον οικοδομικό κανονισμό του 1973).
