Περιορισμένη είναι προς το παρόν η ανταπόκριση των πολιτών στις απαιτήσεις του νέου κανονισμού πυροπροστασίας. Δήμαρχοι περιοχών με δασικές εκτάσεις εκτιμούν ότι όσοι έχουν προσαρμοστεί στις απαιτήσεις της νέας νομοθεσίας δεν ξεπερνούν το 5%-10%, με τη σχετική προθεσμία να έχει πλέον λήξει. Το θέμα έχει προκαλέσει εντάσεις και ανάμεσα στους δήμους και το υπουργείο Περιβάλλοντος, με τους πρώτους να υποστηρίζουν ότι οι απαιτήσεις της νομοθεσίας είναι υπερβολικές και το υπουργείο να απαντά ότι υπήρχε άπλετος χρόνος που δεν αξιοποιήθηκε. Πάντως, σε αυτή τη φάση ο κανονισμός δεν επηρεάζει τις υφιστάμενες ασφάλειες πυρός.
Ο κανονισμός πυροπροστασίας, που εγκρίθηκε πριν από περίπου ένα έτος (ΦΕΚ 3475Β/23), αφορά κτίρια που βρίσκονται μέσα ή σε ακτίνα 300 μέτρων από δάση, δασικές, αναδασωτέες και χορτολιβαδικές εκτάσεις, καθώς και μέσα σε πάρκα ή άλση. Η εφαρμογή του ξεκίνησε φέτος, με το υπουργείο Περιβάλλοντος να το υπενθυμίζει για πρώτη φορά στους δήμους στις 15 Μαρτίου. Ακολούθησε μια έντονη διαμάχη ανάμεσα σε μεμονωμένους δήμους (και την Κεντρική Ενωση Δήμων Ελλάδας) και το υπουργείο Περιβάλλοντος, με την αυτοδιοίκηση να κατηγορεί το υπουργείο τόσο για τον περιορισμένο χρόνο προσαρμογής, όσο και για το ότι θέτει νέες απαιτήσεις προς τους δήμους χωρίς τους αντίστοιχους πόρους.
«Ο κανονισμός είναι θεσμοθετημένος από τον Μάιο του 2023. Υπήρχε άφθονος χρόνος για τη φετινή χρονιά», εκτιμά ο γενικός γραμματέας Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος, Στάθης Σταθόπουλος. «Υπήρξαν όντως διαμαρτυρίες από τους δήμους. Για την έλλειψη πόρων, δημιουργήθηκε ένα πρόγραμμα 30 εκατ. ευρώ από το Πράσινο Ταμείο για εργασίες στα περιαστικά δάση. Για την έλλειψη χρόνου νομοθεσίας, επιλέξαμε να ζητήσουμε από τους δήμους φέτος να εκτελέσουν μόνο τα προληπτικά μέτρα στις περιαστικές περιοχές. Οσον αφορά τους πολίτες, είναι όντως μια οικονομική επιβάρυνση, αλλά στην πραγματικότητα με τις εργασίες πυροπροστασίας προστατεύουν τη ζωή τους και την περιουσία τους. Το κράτος δεν προσπαθεί να απεκδυθεί των ευθυνών του. Δεν μπορεί όμως να υπάρχει ένα πυροσβεστικό ελικόπτερο πάνω από κάθε σπίτι. Μόνο μέσα στον Απρίλιο είχαμε 450 δασικές πυρκαγιές».
Οι δήμοι που επηρεάζονται περισσότερο δεν έχουν την ίδια άποψη. «Η ιστορία αυτή στήθηκε στο πόδι. Μας εγκαλούν που δεν έχουμε καθαρίσει δεκάδες οικισμούς, όταν το κεντρικό κράτος δεν έχει φτιάξει σε ένα χρόνο μια απλή πλατφόρμα για να υποβάλλονται οι δηλώσεις. Και τελικά ο κόσμος τα βάζει μαζί μας, γιατί πιστεύει ότι εμείς φταίμε», λέει ο Γιώργος Γιασημάκης, δήμαρχος Ωρωπού.
Ο Γιάννης Μονιάκης είναι ειδικός σύμβουλος του Δήμου Ωρωπού για θέματα πολιτικής προστασίας. «Περίπου 1.000 πολίτες έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία και έχουν υποβάλει το σχετικό πιστοποιητικό. Πρόκειται για ένα ελάχιστο ποσοστό, καθώς εκτιμούμε ότι οι υπόχρεοι είναι περίπου 40.000», εξηγεί. «Πηγαίνουμε από οικισμό σε οικισμό, προσπαθούμε να ενημερώσουμε τον κόσμο, αλλά όταν η πολιτεία εκδίδει τρεις εγκυκλίους σε ένα μήνα αλλάζοντας τις απαιτήσεις, είναι δύσκολο να προσαρμοστεί ο κόσμος και οι μηχανικοί για το τι πρέπει να κάνουν. Επιπλέον εμείς πρέπει να κατατάξουμε 70 οικισμούς σε μια κλίμακα επικινδυνότητας, από την οποία εξαρτάται το τι οφείλουν να κάνουν οι πολίτες. Αυτό σημαίνει πως όσοι δήλωσαν μέχρι τώρα μπορεί να “βρεθούν στον αέρα”, αν η τελική κατάταξη επικινδυνότητας της περιοχής τους είναι υψηλότερη από αυτή που έκρινε ο μηχανικός που προσέλαβαν».
Πάντως, η προσαρμογή ή μη στον κανονισμό πυροπροστασίας δεν επηρεάζει προς το παρόν όσους έχουν ασφάλεια πυρός στις περιοχές αυτές. «Σε περίπτωση μιας δασικής πυρκαγιάς, η ασφαλιστική εταιρεία δεν θα μπορούσε να επικαλεστεί κάτι που δεν υπάρχει ρητά ως όρος στο συμβόλαιο, ακόμα κι αν έχει εν τω μεταξύ αλλάξει η νομοθεσία», εξηγεί ο Δημήτρης Γαβαλάκης, ασφαλιστικός πράκτορας και γενικός γραμματέας του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Ελλάδας. «Οσα σπίτια έχουν ασφαλιστεί για πυρκαγιά, έχουν ασφαλιστεί με βάση τις συνθήκες που επικρατούσαν εκείνη τη στιγμή. Εκτιμώ ωστόσο ότι από την επόμενη χρονιά θα αρχίσει να δημιουργείται μια δυναμική και οι ασφαλιστικές εταιρείες να ζητούν στα νέα συμβόλαια ή στις ανανεώσεις υφισταμένων την προσαρμογή στον κανονισμό πυροπροστασίας. Πολλώ δε μάλλον επειδή τα τελευταία χρόνια πολλαπλασιάζονται οι δασικές πυρκαγιές».
