Αναβρασμός εξακολουθεί να επικρατεί στον χώρο των ιδιωτών εργαστηριακών γιατρών, λόγω των ασφυκτικών οικονομικών συνθηκών που έχουν δημιουργήσει στον κλάδο η υποκοστολόγηση των εργαστηριακών εξετάσεων (σημειωτέον ότι δεν έχει γίνει αναπροσαρμογή στον τιμοκατάλογο από το 1979) και το συνεχιζόμενο «κούρεμα» των αποζημιώσεών τους από τον Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ). Από την περασμένη εβδομάδα, οπότε έχουν ξεκινήσει οι απεργιακές κινητοποιήσεις τους, τουλάχιστον 80% των εργαστηρίων σε όλη τη χώρα παραμένουν κλειστά.
«Κόκκινο πανί» είναι το γνωστό clawback, που άρχισε να εφαρμόζεται κατά τα χρόνια των μνημονίων. Τι σημαίνει πρακτικά; Οτι το κράτος έχει ορίσει για τις κλινικοεργαστηριακές εξετάσεις, δηλαδή για όλες τις μικροβιολογικές, ακτινολογικές και κάποιες άλλες εξετάσεις (όπως τρίπλεξ καρδιάς ή σπιρομετρήσεις), έναν προϋπολογισμό της τάξης των 340 εκατ. ευρώ, ο οποίος όμως είναι «κλειστός». Ο,τι και να γίνει θα δαπανήσει αυτό το ποσό, ούτε ευρώ παραπάνω. Οταν γίνεται υπέρβαση του προϋπολογισμού κατά 10%, για παράδειγμα, ζητάει από τους συμβεβλημένους με τον ΕΟΠΥΥ εργαστηριακούς γιατρούς αυτό το ποσοστό πίσω. Αν η υπέρβαση είναι 30%, αντιστοίχως. Σήμερα το clawback ξεπερνά το 50%. Επομένως, τα μισά χρήματα από όσα μικροβιολόγοι και ακτινολόγοι εισπράττουν ως δεδουλευμένα καλούνται να τα επιστρέψουν.
«Είναι παράλογο αυτό που συμβαίνει», λέει στην «Κ» ο Παναγιώτης Μακρίδης, πρόεδρος του Συνεταιρισμού Εργαστηριακών Γιατρών Medisyn. «Και μπορεί να περιγραφεί με λίγα λόγια: Ο ΕΟΠΥΥ έχει κλειστό προϋπολογισμό και ανοιχτή συνταγογράφηση. Δηλαδή, οι γιατροί συνταγογραφούν όσο θέλουν, χωρίς απολύτως κανέναν περιορισμό, αλλά το κράτος πληρώνει με συγκεκριμένο ποσό. Είναι σαν να πάει ένας πολίτης στο σούπερ μάρκετ, να γεμίσει το καρότσι του, και στο ταμείο να πει “εγώ τόσα χρήματα έχω, πάρτε τα και είμαστε εντάξει”. Μπορεί να λειτουργήσει έτσι το σύστημα;».
Το πλαφόν στο clawback είναι το πρώτο ζητούμενο για τους ιδιώτες εργαστηριακούς γιατρούς. Το μέτρο υπάρχει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όμως δεν ξεπερνά το 5%. Το δεύτερο είναι η ορθολογική διευθέτηση των «τεχνητών» χρεών προς τον ΕΟΠΥΥ. «Ο οργανισμός εισπράττει από εμάς το 70% του clawback και το υπόλοιπο μας το καταλογίζει για να πληρωθεί σε 120 δόσεις. Το αποτέλεσμα είναι να μένουμε δέσμιοι αυτού του χρέους. Δεν μπορούμε ούτε να κλείσουμε τα εργαστήριά μας ούτε να συνταξιοδοτηθούμε», εξηγεί ο κ. Μακρίδης. Στα αιτήματα περιλαμβάνονται επίσης η υπογραφή συλλογικών συμβάσεων μέσω του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου και η εφαρμογή των πρωτοκόλλων ορθής συνταγογράφησης διαγνωστικών εξετάσεων που ισχύουν σε όλα τα προηγμένα συστήματα υγείας: για κάθε ασθένεια να πραγματοποιούνται συγκεκριμένες εξετάσεις.
Σε ασφυξία οι «μικροί»
«Ιδιαίτερα στα μικρά εργαστήρια η κατάσταση είναι δραματική. Τα περισσότερα είναι υπερχρεωμένα. Δεν μπορούν να συναγωνιστούν τους μεγάλους ομίλους οι οποίοι παραμένουν λειτουργικοί ακόμη και όταν τους “κόβει” ο ΕΟΠΥΥ χρήματα, μια και οι τζίροι τους είναι πολλαπλάσιοι», επισημαίνει ο Αρης Υφαντίδης, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Πανελλήνιας Επαγγελματικής Ενωσης Εργαστηριακών Γιατρών -Βιοπαθολόγων-Κυτταρολόγων-Παθολογοανατόμων. «Μια υγιής αγορά πρέπει να βασίζεται στην αρχή της φερεγγυότητας. Στην περίπτωσή μας, η κυβέρνηση, μέσω του ΕΟΠΥΥ, αθετεί τα συμφωνηθέντα και κάνει κοινωνική πολιτική στις πλάτες μας. Προσθέτει διαρκώς εξετάσεις, χωρίς όμως να αυξάνει τον σχετικό προϋπολογισμό».
Τις κινητοποιήσεις και τις διεκδικήσεις των οργανώσεων εργαστηριακών γιατρών στηρίζει το διοικητικό συμβούλιο της Ελληνικής Μικροβιολογικής Εταιρείας (ΕΜΕ).
«Η μακροχρόνια υφαρπαγή του εισοδήματός τους, με περικοπές άνω του 60%, είναι πρωτοφανής διαδικασία σε παγκόσμιο επίπεδο υπό ένα μόνιμο καθεστώς υποχρηματοδότησης και “κουρεμάτων” τα οποία έχουν επιβληθεί επί δώδεκα συναπτά έτη για την κάλυψη των κενών χρηματοδότησης των αναγκών των ασφαλισμένων. Αποτέλεσμα είναι να υπάρχει σημαντική έλλειψη ρευστότητας και αδυναμία αποπληρωμής προμηθευτών, αλλά και του εξειδικευμένου προσωπικού που εξυπηρετεί ανελλιπώς (έως τώρα) τους ασφαλισμένους. Η συνεχής υποβάθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, και ιδιαίτερα του εργαστηριακού κλάδου, δημιουργεί δυσλειτουργίες στη διάγνωση, παρακολούθηση και αντιμετώπιση νοσημάτων σε πολλές περιοχές της χώρας, καθώς ήδη υπάρχουν στα νοσοκομεία, δημόσια και ιδιωτικά, μεγάλες ελλείψεις σε ειδικευμένους και ειδικευόμενους ιατρούς βιοπαθολόγους, ειδικότητα εξαιρετικά σημαντική στην πρόληψη και αντιμετώπιση οξέων και χρόνιων νοσημάτων», αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση. Η ΕΜΕ καλεί την κυβέρνηση, το υπουργείο Υγείας και τους βουλευτές «να αντιληφθούν την κρισιμότητα της κατάστασης που αφορά τον κίνδυνο χρεοκοπίας Ελλήνων επιστημόνων και των ιδιωτικών εργαστηρίων και την υποκατάστασή τους από κερδοσκοπικά funds του εξωτερικού. Κάτι που θα έχει επιπτώσεις καταστροφικές τόσο για την υγεία των πολιτών όσο και την οικονομία της χώρας».
