Για να φτάσει κανείς στο γυμναστήριο του Συλλόγου «Ηρακλής» στον Ασπρόπυργο, πρέπει να διασχίσει ένα μεγάλο κομμάτι της λεωφόρου ΝΑΤΟ. Η μεγάλη λεωφόρος της Δυτικής Αττικής «δανείστηκε» το όνομά της από τον δρόμο που οδηγεί στο παλιό νατοϊκό στρατόπεδο του Ασπροπύργου. Το 2003 μετονομάστηκε σε λεωφόρο Ειρήνης, αλλά οι κάτοικοι της βιομηχανικής περιοχής δεν χρησιμοποιούν τη νέα ονομασία. Σε αυτή τη λεωφόρο θα πέσεις συχνά πάνω σε καταδιώξεις, ενώ τη νύχτα δίνονται μάχες ανάμεσα σε συμμορίες νέων και την αστυνομία. Η εγκληματικότητα στην περιοχή βρίσκεται στα ύψη. Αλλά υπάρχει και ένας άλλος Ασπρόπυργος.
«Εδώ έχεις δύο επιλογές: ή θα καταλήξεις στον δρόμο ή θα μπεις σε ένα γυμναστήριο,“θα βάλεις χέρι” και θα σωθείς», μου λέει ένας από τους γονείς που τριγυρίζουν στο γυμναστήριο του αθλητικού συλλόγου «Ηρακλής» όπου παιδιά προπονούνται στο μπρα ντε φερ, στη χειροπάλη, όπως αποκαλείται το άθλημα στα ελληνικά. Οι περισσότεροι κάτοικοι της περιοχής είναι Ελληνες του Πόντου και Αρβανίτες και έχουν παράδοση στο άθλημα. «Οι καλύτεροι στον κόσμο είναι οι Ρώσοι και οι Αμερικανοί, αλλά και οι Ελληνες ανεβαίνουμε και εμείς» συνεχίζει. «Θυμάσαι τον Σταλόνε στην ταινία “Over The Top”; Τότε έγινε μόδα» μου λέει, ενώ επάνω στους ώμους του κουβαλάει τον μικρό του γιο, «το νέο αίμα» όπως τον αποκαλεί.
Τo μπρα ντε φερ έχει πλέον ξεφύγει από το «έλα να βάλουμε ένα χέρι». Εχει γίνει επίσημο άθλημα από το 2019 και βρίσκεται κάτω από την αιγίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Πάλης, ενώ είναι μοριοδοτούμενο στις πανελλήνιες εξετάσεις, κάτι το οποίο δίνει επιπλέον κίνητρο στους μαθητές για να το ακολουθήσουν.
Είναι απόγευμα, λίγο πριν από την καθημερινή προετοιμασία των αθλητών του συλλόγου για το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Μπρα Ντε Φερ, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στις 13 Ioυνίου στο Γιαβόζνο της Πολωνίας. Ο χώρος σφύζει από ζωή. Οι αθλητές είναι κυρίως παιδιά από 12 χρόνων και πάνω, αλλά και ενήλικες οι οποίοι ασχολούνται με το άθλημα για χρόνια. Δάσκαλος τους είναι ο προπονητής του συλλόγου, αλλά και τεχνικός σύμβουλος της Ελληνικής Εθνικής Ομάδας Χειροπάλης, Δημήτρης Φιλικίδης, ο οποίος έχει και αυτός τη δική του ένδοξη ιστορία στο άθλημα. Εχει έρθει δεύτερος στον κόσμο στα Senior και έχει στεφθεί πρωταθλητής Ευρώπης και κόσμου στα Master. Σήμερα τo μπρα ντε φερ έχει ξεφύγει από το «έλα να βάλουμε ένα χέρι». Εχει γίνει επίσημο άθλημα από το 2019 και βρίσκεται κάτω από την αιγίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Πάλης, ενώ είναι μοριοδοτούμενο στις πανελλήνιες εξετάσεις, κάτι το οποίο δίνει επιπλέον κίνητρο στους μαθητές για να το ακολουθήσουν.
Οι κανόνες του παιχνιδιού
«Δεν τιμωρείσαι στο επαγγελματικό μπρα ντε φερ επειδή έσπασες τον καρπό. Στη χειροπάλη επιτρέπονται όλα» λέει ο Δημήτρης Φιλικίδης, ο οποίος διδάχθηκε χειροπάλη από τον θείο του Παντελή Φιλικίδη, πρώην προπονητή της εθνικής ομάδας χειροπάλης και kettle bell του Καζακστάν, ο οποίος ήρθε στην Ελλάδα το 1997. «Οι μόνοι περιορισμοί που υπάρχουν είναι να μη σηκώσεις τον αγκώνα από τη βάση του τραπεζιού και με το άλλο σου χέρι να μην αφήσεις τη λαβή που κρατάς σ’ όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού» προσθέτει για να εξηγήσει τους κανόνες του αθλήματος. «Ενας αγώνας μπορεί να διαρκέσει από 30 κλάσματα του δευτερολέπτου έως 14 λεπτά. Συνήθως ένας μέσος όρος είναι δύο τρία δευτερόλεπτα. Παίζει ρόλο η αντίληψη, και να μπορείς να καταλάβεις τον αντίπαλό σου» εξηγεί.
Ενας αγώνας μπορεί να διαρκέσει από 30 κλάσματα του δευτερολέπτου έως 14 λεπτά. Συνήθως ένας μέσος όρος είναι δύο τρία δευτερόλεπτα.
Το εν λόγω άθλημα βρίσκεται στον προθάλαμο των Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά «θα γίνει ολυμπιακό άθλημα πρώτα για τους αθλητές με αναπηρία και έπειτα για όλους τους αθλητές» εξηγεί. Αν και τα προηγούμενα χρόνια δεν υπήρχε ιδιαίτερη στήριξη, πλέον η Ομοσπονδία βοηθάει με τα έξοδα των ταξιδιών στα πρωταθλήματα ενώ ο Δήμος Ασπροπύργου έχει στηρίξει και εκείνος πολύ τον σύλλογο. «Είναι πολύ σημαντικό να έχουν τα παιδιά διέξοδο» λέει ο προπονητής. «Αν και πολλά από αυτά που διαβάζουμε σχετικά με την εγκληματικότητα και ακούμε είναι φήμες και όλα τα χρεώνουν στον Ασπρόπυργο, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί το γεγονός πως η χειροπάλη, όπως και το κάθε άθλημα, βοηθάει τα νέα παιδιά» τονίζει ο Δημήτρης Φιλικίδης.
Δεν είναι εύκολο να κρατήσεις το ενδιαφέρον των παιδιών, ένα μεγάλο μέρος οφείλεται και σε μια επιμονή που έχω εγώ προσωπικά, να βάζουμε στόχους, να τους πετυχαίνουμε, έπειτα να περνάμε στον επόμενο. Αυτό κρατάει τα παιδιά εδώ.
«Είναι μια δύσκολη περιοχή, αλλά σας διαβεβαιώ πως είναι πλέον πιο ασφαλές να κυκλοφορούν εδώ τα παιδιά από ό,τι στον Κορυδαλλό ή στον Πειραιά και στο Περιστέρι. Είναι φορές που αφήνουν εδώ οι Ρομά ένα κλεμμένο αμάξι και μετά λένε πως υπάρχει εγκληματική οργάνωση και όλα τα παιδιά είναι εγκληματίες. Είναι σύνηθες αλλά παράλογο» σχολιάζει. «Ωστόσο, δεν είναι εύκολο να κρατήσεις το ενδιαφέρον των παιδιών, ένα μεγάλο μέρος οφείλεται και σε μια επιμονή που έχω εγώ προσωπικά, να βάζουμε στόχους, να τους πετυχαίνουμε, έπειτα να περνάμε στον επόμενο. Αυτό κρατάει τα παιδιά εδώ».
«Αν το άθλημα γίνει Ολυμπιακό, είμαι έτοιμος»
Για τα παιδιά του συλλόγου ο Δημήτρης Φιλικίδης είναι ο γκουρού τους. Ενα από αυτά τα παιδιά είναι και ο Χρήστος Παπαδόπουλος, 17 χρονών, Ρωσοπόντιος στην καταγωγή. Ξεκίνησε να προπονείται μαζί με τον Δημήτρη όταν ήταν 12. «Μια μέρα με πήρε από το χέρι η μητέρα μου και μου είπε ξεκίνα, και αυτό ήταν» λέει στην «Κ» λίγο πριν καθίσει στον πάγκο για προπόνηση. Τα περισσότερα παιδιά εδώ έχουν περάσει και από το bodybuilding και από την πάλη. Σήμερα ο Χρήστος μετράει ανάμεσα στις πολλές διακρίσεις του τη δεύτερη θέση στο Παγκόσμιο στη Γαλλία και ένα χρυσό μετάλλιο στο Παγκόσμιο στη Μαλαισία. Σήμερα αγωνίζεται και στην κατηγορία των Ανδρών αλλά και στους Junior. Για να είναι αθλητής στερείται κάποια άλλα, όπως ομολογεί. «Βγαίνω τα βράδια αλλά δεν πίνω, γενικά προσέχω τη διατροφή μου ώστε να διατηρούμαι στα ίδια κιλά. Διαβάζω κιόλας αρκετά, για να μπω στο πανεπιστήμιο, στα ΤΕΦΑΑ» λέει με σιγουριά ο μαθητής της δευτέρας λυκείου. «Για αυτόν τον λόγο θέλω να πάρω το χρυσό σε αυτό το Ευρωπαϊκό».
Διαβάζω για να μπω στο πανεπιστήμιο, στα ΤΕΦΑΑ. Για αυτόν τον λόγο θέλω να πάρω το χρυσό σε αυτό το Ευρωπαϊκό.
Ο συναθλητής του Γιάννης Παντσένκο, 16 χρονών, έχει και αυτός τα δικά του όνειρα. Το παιδί με ρωσική καταγωγή κατάλαβε νωρίς πως είχε ένα χάρισμα στο άθλημα. Ηρθε στο γυμναστήριο μόνος του, από περιέργεια. Βρήκε τη χειροπάλη λίγο «αλήτικη» όπως λέει, αλλά όταν έμαθε πως το σπορ μπορεί να τον βοηθήσει να πάρει και μόρια ενθουσιάστηκε ακόμη περισσότερο. Οι γονείς του αρχικά εξεπλάγησαν. «Θα αφήσεις την μπάλα για αυτό;» τον ρώτησαν, αλλά στη συνέχεια τον στήριξαν όσο μπορούσαν. Με δύο ευρωπαϊκά κύπελλα στο βιογραφικό του ο νεαρός αθλητής θέλει στο μέλλον να ασχοληθεί με το μάρκετινγκ. Εως τότε τον περιμένουν πολλά πρωταθλήματα. «Πηγαίνω πάντα για την πρώτη θέση και ό,τι γίνει. Αν το άθλημα γίνει Ολυμπιακό, είμαι έτοιμος» λέει χαμογελώντας.
«Το μπρα ντε φερ μου διώχνει το άγχος»
Για τον Παναγιώτη Γούση, 38 χρόνων, χειροπαλαιστή, το μπρα ντε φερ είναι τρόπος ζωής. «Το 2015 έφυγα από το Μενίδι, έκλεισα το μαγαζί μου και πήγα σε ένα χωριό πριν τα Γιάννενα, στο χωριό μου βασικά. Επειδή εκεί δεν είχα άλλες ασχολίες, έψαχνα να βρω ένα άθλημα που να μπορώ να το κάνω μόνος μου. Ημουν από αυτούς που πάντα θα έβαζε χέρι, στο σχολείο, έξω. Και επειδή ασχολούμουν με την άρση βαρών –ο θείος του Δημήτρη είχε ομάδα και κάναμε παράλληλα– μου φάνηκε ενδιαφέρον. Σιγά σιγά έψαχνα τρόπους, κατέβηκα σε ένα πρωτάθλημα χωρίς να γνωρίζω κανέναν. Και μετά μπήκε στη ζωή μου ο Δημήτρης Φιλικίδης».
Ο νεαρός τότε αθλητής έστειλε ένα μήνυμα στον Δημήτρη Φιλικίδη και εκείνος ανταποκρίθηκε. Ο προπονητής είδε σε εκείνον ένα πείσμα, μια πειθαρχία. «Ακουγα αυτά που μου έλεγε, πήρα και μετάλλια μετά, στην Ελλάδα έχω βγει δύο φορές πρώτος στην κατηγορία μου. Ξεκίνησα στα 100 κιλά και σιγά σιγά έπεσα εκεί που πρέπει να είμαι, στα 86. Και πέρυσι, ύστερα από έξι χρόνια σκληρής προπόνησης, καταφέραμε και βγήκα τρίτος στην κατηγορία Senior, δηλαδή Αντρών, στην Ευρώπη. Αυτό ήταν μεγάλο επίτευγμα για τα ελληνικά δεδομένα» λέει ο Παναγιώτης ενώ θυμάται το ξεκίνημά του.
Επιστρέφοντας στην Αθήνα από τα Γιάννενα, το μπρα ντε φερ μετατράπηκε σε έναν τρόπο απόδρασης από την πραγματικότητα. «Αυτό το άθλημα μου έχει κολλήσει, έχει γίνει μικρόβιο. Oποια δυσκολία και να έχω πρέπει να κάνω προπόνηση, είναι σαν να λες πρέπει να πάω για δουλειά. Eχω κάτι για να ξεσπάω, να βάζω στόχους. Δεν θέλω να κάνω προπόνηση για την παραλία, θέλω να πέφτω στα δύσκολα. Θα χάσω, θα ξανασηκωθώ, θα ξαναπέσω» εξηγεί το πάθος του για τη χειροπάλη. «Πρόσφατα πούλησα το καφέ που άνοιξα, δούλευα 24 ώρες, και τώρα κοιτάω να είμαι λίγο πιο ήρεμος, να κόψω τα πολλά άγχη. Αυτή τη χρονιά έκανα παραπάνω προπόνηση, και πιο ήσυχα μαζί με τους φίλους μου».
Eχω κάτι για να ξεσπάω, να βάζω στόχους. Δεν θέλω να κάνω προπόνηση για την παραλία, θέλω να πέφτω στα δύσκολα. Θα χάσω, θα ξανασηκωθώ, θα ξαναπέσω.
«Στο άθλημα αυτό πρέπει να δουλέψεις διπλά, δεν υπάρχουν πόροι. Ο ένας βοηθάει τον άλλον. Σε αυτή την ομάδα είμαστε σαν οικογένεια. Oλα τα παιδιά τα βλέπω σαν παιδιά μου, αδέρφια μου. Oταν βλέπουμε πως κάποιος δεν είναι καλά όλοι πέφτουμε να βοηθήσουμε» καταλήγει.
Στοιχήματα και βεντέτες
«Υπάρχουν τα πρωταθλήματα της Ομοσπονδίας, αλλά υπάρχουν και τα τουρνουά. Τα τουρνουά μπορεί να είναι σε καφετέριες, σε γήπεδα, σε παραλίες. Γίνονται σούπερ ματς, βεντέτες. Για παράδειγμα δύο πολύ καλοί αθλητές που δεν έχουν συναντηθεί δίνουν ραντεβού για ένα σούπερ ματς. Σε ένα τουρνουά, μπορεί να παίξουν δέκα τέτοια ζευγάρια, και το μέγιστο γεγονός να είναι το τελευταίο» λέει στην «Κ», ο χειροπαλαιστής Βασίλης Πέτρου, πρωταθλητής βαρέων βαρών (δηλαδή πάνω από τα 100 κιλά), ο οποίος ζει και εργάζεται στη Ραφήνα και έρχεται στον σύλλογο μια φορά την εβδομάδα για προπόνηση.
Δεν είναι κάτι εύκολο όπως πιστεύουν μερικοί. Πρέπει πραγματικά να το αγαπάς, να μη σκέφτεσαι αν θα χάσεις ή θα κερδίσεις. Να σκέφτεσαι “παίζω, και θα κάνω το καλύτερο που μπορώ”.
«Εγώ προσωπικά δεν δίνω τη μέγιστη βαρύτητα σε αυτά. Προετοιμάζομαι για το Παγκόσμιο, το Πανευρωπαϊκό, και τα υπόλοιπα μέσα στη χρονιά είναι απλά για προπόνηση. Στις βεντέτες, συνήθως παίζονται και στοιχήματα, αλλά αυτό είναι κάτι από το οποίο εγώ προσωπικά απέχω, αν και μου έχουν κάνει πρόταση στο παρελθόν» ομολογεί. «Για να μπορέσεις να πάρεις ένα μετάλλιο, χρειάζεσαι δύο ώρες προπόνηση την ημέρα. Δεν είναι κάτι εύκολο όπως πιστεύουν μερικοί. Πρέπει πραγματικά να το αγαπάς, να μη σκέφτεσαι αν θα χάσεις ή θα κερδίσεις. Να σκέφτεσαι “παίζω, και θα κάνω το καλύτερο που μπορώ”. Είσαι εσύ με τον αντίπαλο» συνεχίζει.
«Πρέπει να ευχαριστούμε τον Δημήτρη Φιλικίδη για το πού βρισκόμαστε σήμερα. Ο Δημήτρης έχει φέρει μεγάλη αλλαγή στο άθλημα, λόγω των πολλαπλών του διακρίσεων στο εξωτερικό, καλύτερες τεχνικές, καλύτερους τρόπους εκγύμνασης. Και δεν είναι πως έχει δείξει μόνο σε εμάς που ανήκουμε στον σύλλογό του, αλλά και σε πολλούς άλλους. Σχεδόν σε όλους. Μια μέρα είχε φέρει εδώ έναν αθλητή που ήθελε πάρα πολύ να τον κερδίσει και του έδειχνε τεχνική. Αυτή είναι η σωστή φιλοσοφία του αθλήματος».
Μια χούφτα πρωταθλητές
Είναι αλήθεια πως η χειροπάλη στην Ελλάδα πέρασε και αυτή από σαράντα κύματα. Οπως λέει στην «Κ» ο παλαίμαχος χειροπαλαιστής και πρωταθλητής, Αντώνης Πανάρετος, πατέρας της χειροπάλης ήταν ο αθλητής του μπρα ντε φερ και αθλητικογράφος, Ηλίας Μπαζίνας, ο οποίος ίδρυσε τον Ελληνικό Ομιλο Χειροπάλης και κατάφερε να διοργανώσει το 1989 το πρώτο παγκόσμιο πρωτάθλημα στο Ολυμπιακό Στάδιο. «Φιλοξενήσαμε εδώ όλες τις χώρες του πλανήτη. Ημασταν τότε μια χούφτα παιδιά πρωταθλητές, οι οποίοι κάναμε όλη μέρα και όλη νύχτα αφισοκολλήσεις. Δεν υπήρχε ίντερνετ, δεν υπήρχαν κανάλια να το παίξουν» θυμάται.
«Και αρχίσαμε μετά και πηγαίναμε και στο εξωτερικό. Το 1991 πήγαμε στο παγκόσμιο στο Ισραήλ, το 1992 πανευρωπαϊκό στην Ισπανία και ούτω καθεξής. Ετσι ξεκινήσαμε να βάζουμε τα θεμέλια για τη χειροπάλη. Ερχονταν πάντα και κάποια μετάλλια, είχαμε διακρίσεις. Μέσα στη δεκαετία όμως, στο τελείωμα του ’90 προς 2000, εκεί καταλάγιασε η δυναμική της χειροπάλης. Αργότερα αναζωπυρώθηκε πάλι και έγινε τελικά επίσημο άθλημα. Εχουν περάσει μεγάλοι αθλητές, τα ονόματα είναι ατελείωτα», λέει ο κύριος Πανάρετος, ο οποίος ετοιμάζεται και εκείνος για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα στην κατηγορία των 75 κιλών. «Ο Γιώργος ο Παπάς και παλιός μου αντίπαλος, πολύ μεγάλος αθλητής, ασημένιος παγκόσμιος, τον είχα αντίπαλο, ο Βασίλης ο Στροφύλλας, ασημένιος πανευρωπαϊκός και οι Χρήστος Κανιούρης, Σωτήρης Μπατσινίλας, Γεώργιος Κώνστας, Γιώργος Χαραλαμπόπουλος, και τόσα άλλα ονόματα που τώρα σίγουρα ξεχνώ να τα αναφέρω».
Επαιζα στοιχήματα από πιτσιρικάς. Μη φανταστείς, στοιχήματα με παγωτά. Γύρισε ένας καλός φίλος και είπε τη μεγαλύτερη ατάκα της εποχής: “Ρε Πανάρετε, τριακόσια χοληστερίνη μας πήγες, κάθε μέρα σουβλάκια μας κερνάς”, γιατί δεν υπήρχε στοίχημα να χαθεί. Υπήρχε πολλή αγάπη, μια ανιδιοτελής αγάπη που συνεχίζει και δεν χάνεται.
«Ξεκίνησα στη γειτονιά μου, στη Φωκίωνος Νέγρη, είμαι γέννημα θρέμμα Κυψελιώτης» διηγείται ο Αντώνης Πανάρετος. «Επαιζα στοιχήματα από πιτσιρικάς. Μη φανταστείς, στοιχήματα με παγωτά. Γύρισε ένας καλός φίλος και είπε τη μεγαλύτερη ατάκα της εποχής: “Ρε Πανάρετε, τριακόσια χοληστερίνη μας πήγες, κάθε μέρα σουβλάκια μας κερνάς”, γιατί δεν υπήρχε στοίχημα να χαθεί. Υπήρχε πολλή αγάπη, μια ανιδιοτελής αγάπη που συνεχίζει και δεν χάνεται».
«Κάνουμε τα πάντα για να κρατήσουμε το άθλημα ζωντανό και να το βάλουμε στα σχολεία. Με φωνάζουν σχεδόν κάθε εβδομάδα σε διάφορα σχολεία σε όλη την Ελλάδα και μιλάω και αναφέρω τα οφέλη. Με είχαν πρόσφατα καλέσει στον Πολύγυρο και στη Χαλκιδική. Ξέρετε με τι ενθουσιασμό τα παιδιά ακούσαν ότι έχεις τα οφέλη μεταλλίου, ότι έχεις μόρια;». Προσθέτει επίσης πως «για να πούμε την αλήθεια το να έχεις έναν σύλλογο και να μαζεύεις τα πιτσιρίκια σε μια περιοχή που θα μπορούσαν να είναι αλλού, να κάνουν άλλα πράγματα είναι μεγάλη υπόθεση», για να κλείσει τη συζήτηση τονίζοντας: «Να τα πούμε τα πράγματα με το όνομά τους, να μη χαϊδεύουμε τα αυτιά».
Στον σύλλογο «Ηρακλής» κανείς δεν χαϊδεύει αυτιά. Λίγες μέρες πριν το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα, όλοι ξέρουν πως ένα μετάλλιο μπορεί και να αλλάξει τη ζωή ενός παιδιού. Για άλλους ένα μετάλλιο είναι ένα βήμα προς μια συγχώρεση, μια αλλαγή πλεύσης της ζωής. Με το βλέμμα στραμμένο και στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Χειροπάλης που θα γίνει το φθινόπωρο στο Λουτράκι, οι νεαροί αθλητές βάζουν στόχους και κοιτάζουν πέρα από τη λεωφόρο ΝΑΤΟ.
