Της Πέννυς Μπουλούτζα
Σε αναζήτηση του τρόπου επιμόλυνσης του δικτύου ύδρευσης των περιοχών Ριζομύλου και Στεφανοβικείου Μαγνησίας του Δήμου Ρήγα Φεραίου, που είχε ως αποτέλεσμα δεκάδες κάτοικοι των περιοχών να παρουσιάσουν γαστρεντερίτιδα και τουλάχιστον δέκα να χρειαστούν νοσηλεία, είναι οι υγειονομικές αρχές, ενώ για το θέμα παραγγέλθηκε προανακριτική από την Εισαγγελία Βόλου. Εως τώρα έχει αποδειχθεί ότι η σαλμονέλα είναι ο παράγοντας που οδήγησε στη μεγάλη συρροή των κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας, με τους ειδικούς να συνιστούν το νερό να χρησιμοποιείται αποκλειστικά για χρήση τουαλέτας και όχι για πλύσιμο τροφίμων, παρασκευή φαγητού ή ατομική καθαριότητα. Σε περίπτωση που πρέπει να χρησιμοποιηθεί, θα πρέπει να βράζεται σε 100 βαθμούς τουλάχιστον για 3 λεπτά.
Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, έως και χθες το μεσημέρι είχαν απευθυνθεί στο Κέντρο Υγείας Βελεστίνου και στα νοσοκομεία Βόλου και Πανεπιστημιακό Λάρισας 100 άτομα με γαστρεντερίτιδα, με ημερομηνίες έναρξης των συμπτωμάτων μεταξύ 24 Μαΐου και 2 Ιουνίου. Εννέα παιδιά νοσηλεύθηκαν στην παιδιατρική κλινική, εκ των οποίων επτά παρέμεναν έως και χθες στο νοσοκομείο, ενώ ένας υπερήλικος με υποκείμενα νοσήματα νοσηλεύεται στη ΜΕΘ του νοσοκομείου Βόλου. Ο ασθενής φέρει κρανιοεγκεφαλική κάκωση από πτώση λόγω αισθήματος αδυναμίας που προκάλεσε η γαστρεντερίτιδα. Στο ίδιο νοσοκομείο κατέληξε χθες και μια ασθενής η οποία εισήχθη το απόγευμα της Κυριακής με σηπτικό σοκ και συμπτώματα γαστρεντερίτιδας και η οποία προερχόταν από την περιοχή του Αλμυρού. Κατά τον ΕΟΔΥ, το δυσάρεστο αυτό περιστατικό «με τα μέχρι στιγμής επιδημιολογικά δεδομένα της διερεύνησης δεν σχετίζεται με την έξαρση κρουσμάτων σε Στεφανοβίκειο και Ριζόμυλο».
Με τα έως τώρα δεδομένα, η σαλμονέλα είναι ο παράγοντας που οδήγησε στη μεγάλη συρροή των κρουσμάτων.
Ο ΕΟΔΥ ενημερώθηκε την περασμένη Πέμπτη από το Κέντρο Υγείας Βελεστίνου για αυξημένη προσέλευση κρουσμάτων. Την επόμενη ημέρα, ελεγκτές της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας σε συνεργασία με τον ΕΟΔΥ μετέβησαν στις περιοχές όπου παρατηρήθηκε η συρροή κρουσμάτων για υγειονομική αναγνώριση του δικτύου ύδρευσης και έλαβαν δείγματα νερού για εργαστηριακό έλεγχο. Χθες ελήφθησαν νέα δείγματα νερού από τρεις γεωτρήσεις, τη δεξαμενή νερού που υδρεύεται από αυτές τις γεωτρήσεις και επιπλέον σημεία του δικτύου. Τα πρώτα αποτελέσματα έδειξαν μικροβιολογική επιβάρυνση στο περιφερειακό δίκτυο και στη δεξαμενή. Συγκεκριμένα, εκτός από μικροβιακούς δείκτες κοπρανώδους μόλυνσης ανιχνεύθηκαν επιπλέον βακτήρια σαλμονέλας. Θετικά σε σαλμονέλα ήταν και δείγματα κοπράνων από ασθενείς.
Οπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ καθηγητής Χρήστος Χατζηχριστοδούλου, στα σενάρια που εξετάζουν οι ειδικοί είναι εάν η επιμόλυνση σχετίζεται με τις έντονες βροχοπτώσεις της περασμένης εβδομάδας –σημειώνεται ότι κοντά σε μία από τις γεωτρήσεις που υδρεύουν τη δεξαμενή υπάρχει εν λειτουργία φάρμα ζώων– ή με κάποιες διακοπές στην ύδρευση που είχαν παρατηρηθεί πρόσφατα. Ο ΕΟΔΥ έχει αποσυνδέσει τη συρροή κρουσμάτων γαστρεντερίτιδας με την κακοκαιρία «Daniel» του περασμένου Σεπτεμβρίου, καθώς η σαλμονέλα δεν είναι σε θέση να επιβιώσει στο περιβάλλον για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο καθηγητής απαντώντας σε σχετική ερώτηση της «Κ» ανέφερε ότι η μέχρι τώρα εικόνα που έχει ο ΕΟΔΥ δεν δείχνει να υπάρχει σύνδεση του φαινομένου με τις ταφές ζώων μετά την κακοκαιρία.
Στον «Daniel» οι πρώτες υποψίες
Της Λίνας Γιάνναρου
Η σκέψη όλων πήγε εκεί: στην κακοκαιρία «Daniel» και στις πλημμυρισμένες εκτάσεις της λίμνης Κάρλα. Ηταν λογικό. Τα δύο χωριά που πλήττονται αυτές τις μέρες από γαστρεντερίτιδα, ο Ριζόμυλος και το Στεφανοβίκειο, του Δήμου Ρήγα Φεραίου Μαγνησίας, βρίσκονταν πριν από λίγους μήνες στο σημείο μηδέν της καταστροφής. Μήπως η έξαρση γαστρεντερίτιδας που, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία είναι υδατογενής, αποτελεί σύμπτωμα άλλης, βαθύτερης, «νόσου», ήτοι της πλημμελούς διαχείρισης των δεκάδων νεκρών ζώων από τις κτηνοτροφικές μονάδες της περιοχής;
Και όμως, φαίνεται ότι ο «Daniel» δεν συνδέεται με τις τελευταίες εξελίξεις, εξηγεί στην «Κ» ο επίκουρος καθηγητής Υγιεινής Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης του τμήματος Κτηνιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και γραμματέας της Ελληνικής Κτηνιατρικής Ακαδημίας Νικόλαος Σολωμάκος. Επικοινωνήσαμε μαζί του, καθώς ήταν εκείνος που τον Σεπτέμβριο του 2023 είχε κρούσει έντονα τον κώδωνα του κινδύνου σχετικά με τους κινδύνους για τη δημόσια υγεία από τυχόν πλημμελή ή πρόχειρη αντιμετώπιση της πρωτοφανούς κατάστασης. (Σημειώνεται ότι στην Περιφέρεια Θεσσαλίας λειτουργούν 9.200 κτηνοτροφικές μονάδες με πάνω από 1,5 εκατ. ζώα, σχεδόν το 13% του ζωικού κεφαλαίου της χώρας.) Τα νεκρά ζώα μπορούν να μεταδώσουν σοβαρές ασθένειες, συμπεριλαμβανομένων βακτηριακών και ιογενών λοιμώξεων. Εάν δεν τους διαχειριστούν σωστά, οι παθογόνοι μικροοργανισμοί μπορούν να εξαπλωθούν σε άλλα ζώα και εκτροφές ζώων, σε επιφανειακά ύδατα ή ακόμη και σε ανθρώπους, θέτοντας σημαντικούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία. «Οφείλω να πω όμως ότι τελικά τα πράγματα πήγαν καλά», σημειώνει σήμερα. «Τα νεκρά ζώα μαζεύτηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό, ενώ οι κτηνιατρικές υπηρεσίες στη Θεσσαλία αλλά και κεντρικά ανταποκρίθηκαν άμεσα, και με συνεχείς αναλύσεις παρακολούθησαν από κοντά την εξέλιξη του φαινομένου». Οπως αναφέρει, αναλύσεις γίνονται στα σφαγεία, στα υπόγεια ύδατα, στη θάλασσα.
Η κακοκαιρία δεν συνδέεται με τις τελευταίες εξελίξεις, λένε στην «Κ» ο επίκουρος καθηγητής Υγιεινής Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης Νικόλαος Σολωμάκος και ο περιβαλλοντολόγος και δρ Γεωργίας Δημήτρης Μπαρτιάλης.
Η πηγή της ύδρευσης
Η συσχέτιση με τις καταστροφές της κακοκαιρίας «Daniel» αποκλείεται και για άλλους λόγους. Οπως λέει στην «Κ» ο περιβαλλοντολόγος και διδάκτωρ Γεωργίας Δημήτρης Μπαρτιάλης, ο οποίος κατάγεται από τη συγκεκριμένη περιοχή, τα δύο χωριά υδρεύονται από ένα τρίτο χωριό, δυτικώς των δύο οικισμών, το οποίο είναι ορεινό. «Δεν υπάρχει δηλαδή περίπτωση να έχει επιμολυνθεί από στεκούμενα νερά της Κάρλας, η οποία βρίσκεται χαμηλότερα. Προφανώς η πηγή μόλυνσης βρίσκεται κάπου στον αγωγό που έρχεται στα δύο χωριά. Θα πρέπει να γίνουν έλεγχοι σε όλη τη διαδρομή από την υδρευτική γεώτρηση έως τους οικισμούς ώστε να βρεθεί πού μπορεί να υπάρχει εισροή του παθογόνου».
Ο «Daniel» είχε προκαλέσει χάος. Οι κάτοικοι της περιοχής υπέφεραν για μέρες από τη δυσοσμία, περιμένοντας τα συνεργεία να κάνουν την περισυλλογή των νεκρών ζώων στις πλημμυρισμένες περιοχές. «Κάποιοι αναγκάστηκαν να θάψουν ζώα όπως όπως χωρίς να τηρούνται όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα», λέει στην «Κ» κάτοικος της περιοχής, «δεν ήταν δυνατόν να γίνουν όλα σωστά». Ο αντιδήμαρχος Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Ρήγα Φεραίου δήλωσε, πάντως, πως είχαν απομακρυνθεί όλα τα ζώα εκτός της λίμνης. «Τώρα εντός της λίμνης, δεν ξέρω…».
