«Βροχή» πέφτουν τα πρόστιμα στον Δήμο Αμοργού για την παράνομη διάνοιξη δρόμων στο νησί. Μέσα σε ένα μήνα η περιφέρεια επέβαλε τρία πρόστιμα, ενώ στην υπόθεση παρενέβη και ο Συνήγορος του Πολίτη που ζήτησε το κλείσιμο των παράνομων οδών και την αποκατάσταση του τοπίου. Το ζήτημα της διάνοιξης δρόμων δεν είναι χωρίς συνέπειες, καθώς κάθε νέος δρόμος συνεπάγεται την οικοπεδοποίηση απάτητων σήμερα περιοχών του νησιού.
Η υπόθεση είχε έρθει στο φως έπειτα από καταγγελίες πολιτών και περιβαλλοντικού συλλόγου (βλ. «Κ»: «Αμοργός: Καταγγελίες για παράνομες διανοίξεις δρόμων», 10.6.2022). Σύμφωνα με τις καταγγελίες, οι διανοίξεις ξεκίνησαν την περίοδο της καραντίνας, το 2020, με τη διάνοιξη δρόμου επί του σημαντικότερου μονοπατιού του νησιού στην περιοχή Παλιά Στράτα, προς τον ναΐσκο του Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου. Ακολούθησαν, σύμφωνα με τους καταγγέλλοντες, ακόμη πέντε παράνομες διανοίξεις οδών εντός του 2021: μέσα σε ρεματιά στην περιοχή Νερόλακκα, στην περιοχή Μαύρο Βουνό, στην περιοχή Γυαλάδες – Πλατυβόλια ξανά επάνω σε μονοπάτι, στη Σελάδα και στην περιοχή Αστράτιου.
«Από τις αρχές του 2020 και μέχρι σήμερα έχουμε γίνει μάρτυρες της υλοποίησης εν κρυπτώ μιας σειράς αυθαίρετων και παράνομων διανοίξεων χωματόδρομων σε περιοχές της Αμοργού που μέχρι σήμερα ήταν ανέγγιχτες, διατηρώντας έτσι ανέπαφο το ιδιαίτερης οικολογικής και πολιτιστικής αξίας περιβάλλον τους, καθώς και το μοναδικής αισθητικής και φυσικής ομορφιάς τοπίο τους», ανέφεραν οι καταγγελίες προς την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και τον Συνήγορο του Πολίτη.
Οι υπηρεσίες της περιφέρειας πραγματοποίησαν αυτοψίες ήδη από το 2021 και κίνησαν τις διαδικασίες διερεύνησης της υπόθεσης. Σε τρεις από τις έξι περιπτώσεις που καταγγέλθηκαν την ευθύνη ανέλαβε ο δήμος, υποστηρίζοντας ότι δεν επρόκειτο για διάνοιξη οδών, αλλά για παρεμβάσεις είτε καθαρισμού είτε βελτίωσης των χαρακτηριστικών αγροτικών οδών.
Τα επιχειρήματα του Δήμου Αμοργού δεν έγιναν δεκτά από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, η οποία ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2024 τη διαδικασία επιβολής προστίμων. Πρώτα για την περίπτωση της μετατροπής ρέματος σε δρόμο στον Νερόλακκα (18.4.2024), κατόπιν για διάνοιξη δρόμου στη Σελάδα (21.5.2024) και τέλος για τη διάνοιξη δρόμου στο Μαύρο Βουνό (23.5.2024).
Η υπηρεσία κατέληξε στο ότι ο δήμος υποβάθμισε το περιβάλλον με τη διάνοιξη των οδών, ενώ δεν τήρησε τη διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης που προβλέπεται για την οδοποιία. Για κάθε μία από τις τρεις περιπτώσεις η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού εισηγήθηκε την επιβολή προστίμου 14.600 ευρώ. Περαιτέρω ζήτησε να εξεταστεί ο τρόπος αποκατάστασης των οδών εντός έξι μηνών. Σημειώνεται, ωστόσο, ότι το πλάνο διορθωτικών ενεργειών δεν απαλλάσσει τον δήμο από τυχόν ποινικές ή αστικές ευθύνες, ούτε δικαιολογεί τη λειτουργία έργων ή δραστηριοτήτων χωρίς τις αναγκαίες αδειοδοτήσεις. Και οι τρεις υποθέσεις έχουν σταλεί στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Νάξου.
Αρνούνταν να απαντήσει
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Συνήγορος του Πολίτη αναγκάστηκε να παρέμβει επανειλημμένως στην υπόθεση, καθώς ο Δήμος Αμοργού αρνούνταν να απαντήσει στην Αρχή και να καταθέσει τις απόψεις του. Η πρακτική αυτή, πάντως, είναι παράνομη, καθώς σύμφωνα τη νομοθεσία (ν. 3094/03) η άρνηση μελών της διοίκησης να συνεργαστούν με τον Συνήγορο κατά τη διεξαγωγή έρευνας «συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα παράβασης καθήκοντος, για τα δε μέλη της διοίκησης λόγο αντικατάστασής τους».
Οι παράνομοι δρόμοι δεν είναι το μόνο θέμα που έχει προκαλέσει συγκρούσεις στην τοπική κοινωνία τα τελευταία χρόνια. Κάτοικοι του νησιού έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά του πρόσφατα εγκεκριμένου πολεοδομικού σχεδίου του νησιού, καθώς προβλέπει τη διάνοιξη 16 νέων οδών, προτείνει την επέκταση του λιμένα στα Κατάπολα και τη δημιουργία αερολιμένα, κινήσεις που μερίδα της κοινωνίας του νησιού εκτιμά ότι θα οδηγήσουν στην ταχεία τουριστικοποίηση της Αμοργού.
