Με στόχο να στηρίξουν την ελληνική κοινωνία στο δημογραφικό πρόβλημα, να βοηθήσουν τον οικογενειακό προγραμματισμό και να σταθούν αρωγοί στη χειραφέτηση της γυναίκας, δύο δήμοι της Αττικής, του Ηρακλείου και της Κηφισιάς, μπαίνουν στη μάχη για την υπογεννητικότητα.
Και οι δύο δήμοι σχεδιάζουν να προσφέρουν δωρεάν την εξέταση των ποσοστών της αντιμυλλέριου ορμόνης (ΑΜΗ) στις γυναίκες που πραγματοποιούν τον γάμο τους στους δήμους αυτούς, προκειμένου να μάθουν τα όρια της αναπαραγωγικής τους επάρκειας, έτσι ώστε να λάβουν τις ανάλογες αποφάσεις για τη ζωή τους.
Γνωρίζουμε ότι το ωοθηκικό απόθεμα πέφτει και μάλιστα απότομα, μετά την ηλικία των 25-30, στο 5% της αρχικής τιμή του. Και είναι στα πιο ψηλά επίπεδα στις μικρές ηλικίες.
«Η εξέταση ΑΜΗ μπορεί να πραγματοποιηθεί οποιαδήποτε στιγμή μετά την ενηλικίωση, και είναι ένα πολύτιμο εργαλείο για κάθε γυναίκα ώστε να κάνει σωστά τον προγραμματισμό της αλλά και να έχει μια σωστή γνώση των δυνατοτήτων που έχει. Πρόκειται για μια απλή εξέταση αίματος που δεν συνταγογραφείται και δεν υποστηρίζεται ακόμα από τα ασφαλιστικά ταμεία», λέει στην «Κ» ο γυναικολόγος Κωνσταντίνος Πάντος, ο οποίος βρίσκεται πίσω από αυτήν την κίνηση.
«Γνωρίζουμε ότι το ωοθηκικό απόθεμα πέφτει και μάλιστα απότομα, μετά την ηλικία των 25-30, στο 5% της αρχικής τιμή του. Και είναι στα πιο ψηλά επίπεδα στις μικρές ηλικίες. Ακόμη και η προηγούμενη γενιά έκανε παιδιά σε νεότερη ηλικία. Πλέον οι γυναίκες αναβάλλουν την κυοφορία, αλλά οι νόμοι που υπάρχουν στη φύση, όσον αφορά τη φυσιολογία της αναπαραγωγής παραμένουν ίδιοι, δεν έχουν αλλάξει. Δυστυχώς οι γυναίκες έχουν την λανθασμένη αντίληψη, ότι “όσο έχω περίοδο είμαι και γόνιμη”», εξηγεί ο κ. Πάντος.
Αυτό επιβεβαιώθηκε και από μια έρευνα της MRB (2022), σύμφωνα με την οποία 1 στους 3 πιστεύει ότι η γυναικεία γονιμότητα αρχίζει να μειώνεται συνήθως στις ηλικίες των 46-55 ετών, ενώ περίπου το 70% συμφωνεί με την άποψη ότι η καλή υγεία και φυσική κατάσταση της γυναίκας μετά τα 40 μπορούν να εξασφαλίσουν τη γονιμότητά της και τη δυνατότητά της να τεκνοποιήσει φυσιολογικά ανεξαρτήτως ηλικίας. Ωστόσο, «η εξέταση ΑΜΗ είναι αυτή που μπορεί να δώσει τις αληθινές απαντήσεις για την κάθε γυναίκα, σε αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα», προσθέτει ο κ. Πάντος.
Στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας, ο Δήμος Ηρακλείου Αττικής, ο οποίος με εισοδηματικά κριτήρια, ήδη χορηγεί εφάπαξ επίδομα 1.000 ευρώ στους κατοίκους του δήμου που φέρνουν στον κόσμο το πρώτο τους παιδί, σκοπεύει να παρέχει δωρεάν την εξέταση ΑΜΗ στις γυναίκες, προκειμένου, ενημερωμένες, να προγραμματίσουν και να επιλέξουν το καλύτερο για τη ζωή τους. «Προσθέσαμε μια ακόμα δράση για να στηρίξουμε την τοπική μας κοινωνία στο δημογραφικό πρόβλημα, την υπογεννητικότητα, τον οικογενειακό προγραμματισμό και τη χειραφέτηση της γυναίκας. Μια ακόμα ουσιαστική πρωτοβουλία με στόχο την αρωγή και τη στήριξη των νέων ζευγαριών στο ξεκίνημά τους αλλά και τη συμβολή στο δικαίωμα των γυναικών να προγραμματίσουν ελεύθερα τη ζωή τους» σχολιάζει ο δήμαρχος Ηρακλείου Αττικής, Νίκος Μπάμπαλος.
«Είναι πολύ σημαντικό σε μια μικρή ηλικία, δηλαδή εκεί στα 18 ή στα 20 σου, να γνωρίζεις τα επίπεδα της γονιμότητάς σου. Ας θυμηθούμε όταν οι άντρες παλαιότερα ξαφνικά μάθαιναν ότι έχουν καρκίνο στον προστάτη ενώ είναι κάτι που με μια πολύ απλή εξέταση πλέον μπορείς να προλάβεις».
«Και ίσως είναι και μια έμμεση πίεση προς το κράτος να συνταγογραφήσει αυτήν την εξέταση. Για να είναι και οι γυναίκες χειραφετημένες, να ξέρουν πώς μπορούν να ελέγξουν τη ζωή τους σε ένα βάθος χρόνου. Είναι πολύ σημαντικό σε μια μικρή ηλικία, δηλαδή στα 18 ή στα 20 σου, να γνωρίζεις τα επίπεδα της γονιμότητάς σου. Ας θυμηθούμε όταν οι άντρες παλαιότερα ξαφνικά μάθαιναν ότι έχουν καρκίνο στον προστάτη ενώ είναι κάτι που με μια πολύ απλή εξέταση πλέον μπορείς να προλάβεις» συμπληρώνει η αντιδήμαρχος και υπεύθυνη Ψηφιακής Πολιτικής του Δήμου Ηρακλείου Αττικής, Αιμιλία Τζίβα.
Αναγνωρίζοντας τη σημασία της προληπτικής μέτρησης της αντιμυλλέριου ορμόνης, το ΚΕΠ Υγείας του Δήμου Κηφισιάς ξεκινάει και αυτό μια πιλοτική δράση εντάσσοντας το πρωτόκολλο Πρόληψη – Διαφύλαξη Γονιμότητας – AMH (αντιμυλλέριος ορμόνη). Οπως σχολιάζει στην «Κ» ο εντεταλμένος σύμβουλος ΚΕΠ Υγείας Κηφισιάς και ειδικός μαστολόγος, Χρήστος Λούμπιας, «η υπογεννητικότητα αποτελεί μια μεγάλη απειλή για την πατρίδα μας και είναι καθήκον μας να στηρίξουμε τα ζευγάρια που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά. Η υπογονιμότητα δεν επηρεάζει μόνο τα άτομα και τις οικογένειές τους, αλλά έχει και σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις. Για τον λόγο αυτό, είναι επιτακτική η ανάγκη να χαράξουμε μια εθνική στρατηγική για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος».
«Η επιτυχία θα είναι να ενταχθεί η συνταγογράφηση ΑΜΗ στο εθνικό πρόγραμμα υγείας της χώρας μας. Μια εξέταση που κοστίζει από 30-50 ευρώ μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στο μεγάλο πρόβλημα της υπογεννητικότητας».
Είναι πολλοί οι δήμοι, στην Αττική αρχικά, οι οποίοι προτίθενται να ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, ενώ η Εριέττα Κούρκουλου Λάτση, μέσω του ιδρύματος «Kind Things», έχει δεσμευθεί να στηρίξει όσους δήμους της χώρας ξεκινήσουν την εξέταση ΑΜΗ.
«Η επιτυχία θα είναι να ενταχθεί η συνταγογράφηση ΑΜΗ στο εθνικό πρόγραμμα υγείας της χώρας μας. Μια εξέταση που κοστίζει από 30-50 ευρώ μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στο μεγάλο πρόβλημα της υπογεννητικότητας, αλλά και της μείωσης των εξωσωματικών», σημειώνει ο κ. Πάντος.
Δίνει ενδεικτικά και το παράδειγμα της Πορτογαλίας, η οποία ενέταξε την εξέταση ΑΜΗ στον δικό τους αντίστοιχο ΕΟΠΥΥ. Η πρωτοβουλία στέφθηκε με μεγάλη επιτυχία, καθώς δημιουργήθηκε ένα μοντέλο πρόβλεψης, το οποίο έδειξε πως το 83% των γυναικών μόλις διαπίστωσαν ότι έχουν χαμηλή ΑΜΗ, αποφάσισαν να αλλάξουν τα αναπαραγωγικά τους σχέδια, επισπεύδοντας κατά δύο χρόνια την κυοφορία, ενώ αυξήθηκε κατά 27% η κατάψυξη ωαρίων. Επίσης, μειώθηκαν οι εξωσωματικές κατά 24% και το εθνικό σύστημα υγείας εξοικονόμησε 9,5 εκατομμύρια ευρώ.
Τι δείχνουν τα στοιχεία για την υπογεννητικότητα στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Αρχής (Eurostat), το 2022 οι γεννήσεις στη χώρα μας ήταν 9.425 λιγότερες από το προηγούμενο έτος. Συγκεκριμένα, το 2021 γεννήθηκαν 85.346 παιδιά, ενώ το 2022 μόλις 75.921, δηλαδή 11,04% λιγότερα.
Αναφορικά με τους τοκετούς που καταγράφηκαν σε διάφορες περιφέρειες της Ελλάδας, το αρνητικό ρεκόρ, με τις λιγότερες γεννήσεις μεταξύ των δύο ετών, κατέχει το Βόρειο Αιγαίο (-21,6%), ενώ ακολουθούν η Δυτική Μακεδονία (-14,8%) και τα Νησιά Αιγαίου (-13,4%).
Στον αντίποδα, οι περιφέρειες με τη μικρότερη μείωση στις γεννήσεις ήταν η Δυτική Ελλάδα (-5,37%), η Πελοπόννησος (-9,83%) και η Κεντρική Μακεδονία (-9,14%).
Χαρακτηριστικό είναι ότι ο μέσος όρος μείωσης στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης ήταν 5,11% (γεννήθηκαν 4.088.494 παιδιά το 2021 και 3.879.509 παιδιά το 2022), κάτι που φέρνει την Ελλάδα στην πεντάδα των χωρών με τη μεγαλύτερη μείωση στις γεννήσεις τα δύο τελευταία χρόνια.
Οσο για την Αττική, πρέπει να σημειωθεί πως ενώ παρουσιάζει τη μεγαλύτερη μείωση σε απόλυτο αριθμό (-3.983), αυτό συμβαίνει λόγω του μεγάλου αριθμού του πληθυσμού. Το ποσοστό μείωσης των γεννήσεων στην Αττική είναι 12,4%.
