Την αγωνία τους για την καταστροφή του τοπίου της Σίφνου από την αλόγιστη δόμηση εκφράζουν τοπικοί φορείς και ειδικοί επιστήμονες. Οπως αναφέρουν, η ταυτότητα του νησιού βρίσκεται πλέον υπό σοβαρό κίνδυνο, καθώς το τοπίο «καταναλώνεται» για την παραγωγή παραθεριστικών βιλών και υπόσκαφων κτιρίων πολλών εκατοντάδων τετραγωνικών. Η ανησυχία της τοπικής κοινωνίας εκφράζεται και μέσα από μεμονωμένες πρωτοβουλίες, όπως ένα κανάλι που δημιουργήθηκε στο YouTube και με drone καταγράφει παρανομίες, σύμφωνα με τον διαχειριστή του καναλιού.
«Σε κρίσιμο σημείο»
Η κατάσταση στη Σίφνο απασχόλησε προ ημερών επιστημονική συνάντηση, την οποία συνδιοργάνωσαν οι Σχολές Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ και του ΑΠΘ με το Ιδρυμα Ευγενίδου. «Είχα τη χαρά και την τύχη να ζήσω στη Σίφνο στα όμορφα χρόνια της, βιώνοντας σταδιακά την εξέλιξή της με τα καλά και τα κακά της. Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σημείο, είναι αδιανόητο τι ζημιά μπορούμε να κάνουμε σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα σε αυτό που μας παρέδωσαν ολόκληρες γενιές», ανέφερε ο πρόεδρος του Ιδρύματος, Λεωνίδας Δημητριάδης-Ευγενίδης. «Η τελευταία μελέτη του Πανεπιστημίου Αιγαίου επιβεβαιώνει ότι σε λίγα χρόνια θα γίνουμε ξένοι στον τόπο μας. Πρέπει να δημιουργήσουμε έναν οδικό χάρτη ώστε να μετατρέψουμε την απειλή σε ευκαιρία και να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα του νησιού. Οι άνθρωποι που μεγαλώσαμε στη Σίφνο πρέπει να βοηθήσουμε να βρεθεί ένας ρεαλιστικά υλοποιήσιμος οδικός χάρτης».
Η Αλκμήνη Πάκα, καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής στο ΑΠΘ, σημείωσε τις συνέπειες της «κατανάλωσης» του αγροτικού τοπίου της Σίφνου. «Τα φυσικά τοπία των Κυκλάδων ήταν αυτά που παρήγαν τροφή, διαχειρίζονταν το νερό, παρήγαν τα οικοδομικά υλικά που οι ντόπιοι χρησιμοποιούσαν. Δυστυχώς η διατήρηση του αγροτικού τοπίου των Κυκλάδων δεν έχει γίνει ποτέ αντικείμενο σοβαρής μελέτης και νομοθετικών παρεμβάσεων. Αντίθετα, οι διατάξεις περί εκτός σχεδίου δόμησης έχουν δημιουργήσει σοβαρότατες αλλοιώσεις, ενώ η υφιστάμενη νομοθεσία καταστρατηγείται στην πράξη λόγω ανεπάρκειας των μηχανισμών ελέγχου».
«Χτίζονται άχαρες, επιμήκεις κατασκευές που σφαγιάζουν το κυκλαδίτικο ανάγλυφο», λέει ο Γιώργος Ευριπιώτης, εκπρόσωπος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Κυκλάδων.
Η κ. Πάκα εκτίμησε ότι το νέο πολεοδομικό σχέδιο της Σίφνου πρέπει να θέσει τους όρους για μια διαφορετική ανάπτυξη. «Αξιοποιώντας την επιστημονική γνώση και τις διεθνείς καλές πρακτικές, πρέπει να διαμορφώσει ένα νέο χωρικό πρότυπο με στόχο την ήπια ανάπτυξη. Κανείς δεν λέει να σταματήσει η ανάπτυξη, αλλά να μην επιτρέπονται τα πάντα. Η σημερινή συγκυρία χαρακτηρίζεται από ανεξέλεγκτη δόμηση. Οι αναβαθμίδες έχουν εγκαταλειφθεί, τα μονοπάτια γίνονται δρόμοι. Είναι επιτακτική ανάγκη λοιπόν να διατυπωθεί ένα πλαίσιο για την κλίμακα της δόμησης, πόσο και πού θα μπορεί κάποιος να χτίσει».
Βίλες 800 τ.μ.
Στη Σίφνο έχει αναδειχθεί από νωρίς το ζήτημα των υπόσκαφων κτιρίων, τα οποία χάρη στα bonus της νομοθεσίας καταφέρνουν να φτάσουν σε έκταση τα 800 ή και τα 1.000 τετραγωνικά μέτρα. «Σήμερα οι επενδυτές βλέπουν τις Κυκλάδες σαν Ελντοράντο και αγοράζουν ό,τι πωλείται», ανέφερε ο Γιώργος Ευριπιώτης, εκπρόσωπος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Κυκλάδων. «Αφού δοκίμασε τα πάντα, η αρχιτεκτονική στράφηκε από το 2020 στη “μοντερνιά”, μια διακοσμητική “boho-ποίηση” η οποία αφού κατέκλυσε την Αντίπαρο και τη Μύκονο, έρχεται τώρα και στη Σίφνο.
Ταυτόχρονα, σε επικλινείς εκτάσεις χτίζονται υπόσκαφα εκατοντάδων τετραγωνικών: άχαρες, επιμήκεις κατασκευές που σφαγιάζουν το κυκλαδίτικο ανάγλυφο. Πρόσφατα ήρθε στο Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής Κυκλάδων πρόταση για υπόσκαφο στην Τήνο με γυάλινη πρόσοψη μήκους 110 μέτρων. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρέπει να δράσουμε άμεσα».
Η σιφναίικη κοινωνία αναζητεί διάφορους τρόπους παρέμβασης, καθώς ουδείς (ούτε στον δήμο ούτε στο κεντρικό κράτος) φαίνεται διατεθειμένος να παρέμβει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη δημιουργία καναλιού στο YouTube με τίτλο «Sifnos Apocalypsis», στο οποίο αναρτώνται βίντεο που έχουν γυριστεί με τη βοήθεια drone. Σε αυτά αναδεικνύεται και η έκταση της διασποράς της δόμησης, αλλά και διάφορες πολεοδομικές παρανομίες στο νησί: παράνομες διανοίξεις δρόμων για την οικοδόμηση συγκροτημάτων κτιρίων στη μέση του πουθενά, παράνομες κατατμήσεις οικοπέδων κ.ο.κ.
