Ο Δημήτρης Σφήκας, που έφυγε από τη ζωή αιφνίδια στις 16 Ιουνίου, ήταν από εκείνη τη στόφα του ευεργέτη που δεν εγκαταλείπει τη δωρεά του, αλλά παλεύει μέχρι την ύστατη στιγμή ώστε να έχει το έργο του μέλλον και αποτέλεσμα.
Με τη Γερμανίδα σύζυγό του Βέρα προσέφεραν στο Γενικό Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών τη μοναδική στα Βαλκάνια και από τις αρτιότερες στην Ευρώπη δημόσια Κλινική Αποκατάστασης Ασθενών με Κακώσεις Νωτιαίου Μυελού. Μια μονάδα με ερευνητικά εργαστήρια και προηγμένο ιατρικό εξοπλισμό, που αναλαμβάνει ανθρώπους οι οποίοι, έπειτα από σοβαρά ατυχήματα ή εγκεφαλικές βλάβες, χρειάζονται μακρύ χρόνο αποθεραπείας.
Ηταν το σημαντικότερο έργο αγάπης στη ζωή του. Μια προσφορά από το περίσσευμά τους – «δεν μας αρέσουν οι πολυτέλειες, δεν αγαπάμε την επίδειξη, την πομπώδη ζωή», έλεγε. Οι αποθεραπευμένοι ασθενείς, οι συνεργάτες του, η κοινωνία της Πάτρας τον λάτρευαν. Δεχόταν συγκινητικά μηνύματα από πρώην τραυματίες σε τροχαία ή από πτώσεις από μεγάλο ύψος, με σοβαρότατες βλάβες στη σπονδυλική στήλη, οι οποίοι αφού έμεναν για μήνες στη Μονάδα, έφευγαν περπατώντας.
Ο Δημήτρης Σφήκας αφουγκραζόταν τις ανάγκες, άκουγε τα προβλήματα όλων και έσπευδε να βοηθήσει. Οχι μόνο στη Μονάδα Αποκατάστασης. Αθόρυβα ενίσχυε οικονομικά, σε ετήσια βάση, λειτουργικές ανάγκες του πανεπιστημιακού νοσοκομείου, φρόντιζε να καλυφθεί κάθε κενό σε υποδομές και εξοπλισμό. Ο Δημήτρης Σφήκας ήταν από εκείνους τους ανθρώπους που παλεύουν αγόγγυστα μέχρι να νικήσουν. Χρόνια αγωνίστηκε για να αδειοδοτηθεί, να στελεχωθεί και να λειτουργήσει η Μονάδα Αποκατάστασης. «Ηταν ένας γραφειοκρατικός Γολγοθάς, ένας μαραθώνιος μετ’ εμποδίων», είχε πει πρόσφατα στην «Κ».
«Το έργο είχε την ατυχία να συμπέσει με την οικονομική κρίση. Αλλά δεν ήταν μόνο η κρίση. Ηταν και η μη τήρηση υποσχέσεων, η αδιαφορία, ακόμη και η άρνηση αυτών που έπρεπε να συνδράμουν. Βοήθησαν φίλοι της μονάδας. Ο πρώτος διευθυντής της, καθηγητής Ηλίας Παναγιωτόπουλος –μαζί τρέξαμε στα υπουργεία για την έκδοση ΦΕΚ, μαζί παλέψαμε–, η καθηγήτρια Ξανθή Μιχαήλ, ο μετέπειτα διευθυντής καθηγητής Μίνως Τυλλιανάκης». Και η περιπέτεια συνεχιζόταν μέχρι τις τελευταίες ημέρες της ζωής του, καθώς παραμένει αναξιοποίητος υπερσύγχρονος τεχνολογικός εξοπλισμός λόγω έλλειψης προσωπικού.
Ολα ξεκίνησαν το 2006, όταν ο τότε διοικητής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πατρών, Ιωάννης Δημάρατος, τους πρότεινε να χρηματοδοτήσουν τη δημιουργία της συγκεκριμένης μονάδας, η οποία είχε σχεδιαστεί για να καλύψει ανάγκες των Ολυμπιακών Αγώνων, αλλά δεν έγινε ποτέ. Υπήρχε διαθέσιμος χώρος 600 τ.μ. και η πρόβλεψη για 8 με 10 κρεβάτια. Η μονάδα κατασκευάστηκε από το ζεύγος Σφήκα σε χώρο 2.400 τ.μ. και με 21 ειδικά κρεβάτια, παραγγελία από Σουηδία και Νορβηγία. Ο Δημήτρης Σφήκας παρακολούθησε από κοντά το κάθε βήμα ελέγχοντας τους μειοδοτικούς διαγωνισμούς, τις δαπάνες, τον εξοπλισμό, την επάνδρωση, παρακάμπτοντας συντεχνιακά συμφέροντα και παθογένειες του Δημοσίου. Η κλινική ξεκίνησε να λειτουργεί το 2011 με 5 κλίνες και για δύο χρόνια υπολειτουργούσε λόγω έλλειψης προσωπικού. Σήμερα λειτουργεί με οκτώ κλίνες. Η ζήτηση είναι τεράστια, τουλάχιστον 400 ασθενείς χρειάζονται αποκατάσταση, κρεβάτια μένουν αναξιοποίητα.
Ο Δημήτρης Σφήκας (1934-2024) προσέφερε με τη σύζυγό του Βέρα μια πρότυπη Μονάδα Αποκατάστασης Ασθενών. Αποθεραπευμένοι ασθενείς, η κοινωνία της Πάτρας, τον λάτρευαν. Αθόρυβα ενίσχυε οικονομικά ανάγκες του πανεπιστημιακού νοσοκομείου.
Γεννημένος στην Πάτρα το 1934, ο Δημήτρης Σφήκας μεγάλωσε στα Εγγλέζικα, προάστιο της πόλης που ονομάστηκε έτσι από τις βίλες των προξένων που βρίσκονταν εκεί για το εμπόριο της σταφίδας, «με πολλή αγάπη και ώθηση στα γράμματα, στον πολιτισμό και τη συμπαράσταση στον συνάνθρωπο». Σταθμός στη ζωή του ήταν ο γιατρός παππούς του, ο οποίος όταν την 28η Οκτωβρίου 1940 βομβάρδισαν οι Ιταλοί την Πάτρα, βγήκε ανήσυχος να ψάξει τον εξάχρονο εγγονό που πήγαινε ήδη στη Β΄ Δημοτικού και χτυπήθηκε θανάσιμα από ανοιχτή πόρτα λεωφορείου – «τρομαγμένος ο κόσμος εγκατέλειπε την πόλη».
Ο Δημήτρης Σφήκας δεν έγινε γιατρός, όπως ο παππούς, αλλά μηχανολόγος – ναυπηγός, με σπουδές στο Πολυτεχνείο του Αννόβερου. Εκεί γνώρισε τη Βέρα, τον έρωτα της ζωής του. Επέστρεψε στην Ελλάδα, παντρεύτηκε τη Βέρα που τον ακολούθησε στην Αθήνα και θα προσέφερε στη συνέχεια πολλά στην καλλιέργεια των ελληνογερμανικών σχέσεων. Η Βέρα Σφήκα διετέλεσε για χρόνια πρόεδρος της Γερμανικής Σχολής Αθηνών και τιμήθηκε από τον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας με τον Σταυρό της Αξίας για την προσφορά της στα κοινά. Το νεαρό ζευγάρι μετακόμισε με το πρώτο του παιδί, τη Ναταλία, για μια τριετία στην Ιαπωνία, όπου γεννήθηκε ο γιος τους Αλκιβιάδης. Ο Δημήτρης Σφήκας ήταν υπεύθυνος του σχεδιασμού και της ναυπήγησης των πλοίων της εταιρείας «Μιχαήλ Α. Καραγιώργης» τόσο στην Ιαπωνία όσο αργότερα και στη Γερμανία, στη Σουηδία, στον Καναδά. Ταξίδευε συνεχώς. Υστερα από 13 χρόνια στη θέση αυτή δημιούργησε τη δική του ναυτιλιακή εταιρεία, την οποία έχουν αναλάβει τα παιδιά του.
Το 2017 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτορας της Σχολής Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Πατρών. «Πιστεύω ακράδαντα στις χαρισματικές ικανότητες των Ελλήνων και βαθιά σ’ αυτόν τον ευλογημένο και πολύ ανθεκτικό στις ιδιορρυθμίες μας τόπο», έλεγε ο Δημήτρης Σφήκας. «Αυτό που πάντα επιθυμούσα ήταν να δοθεί έμφαση στην προπτυχιακή και μεταπτυχιακή εκπαίδευση των φοιτητών, γιατί η γνώση είναι δύναμη, είναι πλούτος που εξασφαλίζει την αειφόρο συνέχεια. Το μυαλό των Ελλήνων είναι τώρα περισσότερο από ποτέ ικανό να οδηγήσει στην πολυπόθητη ανάκαμψη μέσα από την έρευνα και την καινοτομία. Να σταματήσει η διαρροή εγκεφάλων και να αρχίσει το brain gain». Και στενοχωριόταν πολύ που στη μονάδα δεν γινόταν η έρευνα που ο ίδιος οραματιζόταν. «Ορισμένα μηχανήματα παραμένουν ανεκμετάλλευτα στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Ρίου, ζήτησα να μας τα διαθέσουν αλλά δεν το έκαναν. Πάνε χαμένα», έλεγε.
Απέφευγε συστηματικά τον όρο δωρεά και επέμενε στη λέξη προσφορά. Κι όταν τον ρωτούσαν γιατί, έλεγε: «Γιατί προσφορά είναι ο σπόρος που δίνεται σε κάποιον για να τον φροντίσει και με τη φροντίδα να αποδώσει καρπούς. Η δωρεά δίδεται και δεν έχει συνέχεια, η προσφορά έχει, δέχεται… προσθήκες. Προσφέρω και με έναν τρόπο ζητώ να συμβάλλουν και άλλοι».
Πολύπειρος, όμως ιδιαίτερα σεμνός, όταν του μιλούσαν για τις ευεργεσίες του ανέφερε χαριτολογώντας, «έρευνα έδειξε ότι η φιλανθρωπία χαρίζει μακροημέρευση. Υπό αυτήν την έννοια, είμαι ζωντανή απόδειξη!». Εφυγε από τη ζωή στα 90. Μέχρι τέλους διαχειριζόταν την ηλεκτρονική επικοινωνία της εταιρείας του, καλλιεργούσε τριαντάφυλλα στη βεράντα του, «είμαι γεωργός ειδικού καθεστώτος», έλεγε, και πάλευε άοκνα για τη Μονάδα.
