Tο τηλεφώνημα που ο Μάικλ Πόρτερ περίμενε εδώ και δεκαπέντε χρόνια έγινε την περασμένη Τετάρτη. Ο δικηγόρος του είχε καταθέσει στην εισαγγελία νέα στοιχεία για τη μυστηριώδη δολοφονία της μητέρας του στην Κρήτη, και στο τηλεφώνημα αυτό του ανακοίνωσε πως είχε ληφθεί η απόφαση να ανασυρθεί από το αρχείο η δικογραφία και να ξεκινήσει εκ νέου ανάκριση. «Με τη βοήθεια ενός ιδιωτικού ερευνητή, θεωρούμε ότι έχουμε για πρώτη φορά όλα τα κομμάτια του παζλ για το τι πραγματικά συνέβη εκείνο το βράδυ», εξηγεί ο Μάικλ στην «Κ».
Η μητέρα του, Τζιν Χάνλον, είχε μετακομίσει μόνιμα στην Κρήτη από τη Σκωτία το 2005. Η απόφαση αυτή είχε ξαφνιάσει τους δικούς της, αλλά εκείνη κόντευε τα 50 και ένιωθε πως είχε έρθει η ώρα να κάνει κάτι για τον εαυτό της. «Ο ήλιος λάμπει συνεχώς και οι άνθρωποι είναι πάντα τόσο χαρούμενοι», έλεγε στον γιο της. Οταν ο Μάικλ την επισκέφθηκε, είδε ότι, πράγματι, εκεί ήταν ευτυχισμένη. Τα καλοκαίρια δούλευε σε ένα καφέ στις Γούβες, τον χειμώνα ξεκουραζόταν και φρόντιζε περιστασιακά ένα μικρό κορίτσι. Της άρεσε το περπάτημα, αγαπούσε τον χορό και ήταν η ψυχή της παρέας.
Οταν, τέσσερα χρόνια αργότερα, ένα πρωί δεν εμφανίσθηκε στο σπίτι του παιδιού που φρόντιζε, οι γονείς του επικοινώνησαν αμέσως με την αστυνομία. «Είναι πάντα τυπική, ακόμη και εάν κάτι της είχε τύχει, θα ειδοποιούσε», είπαν. Ο Μάικλ ενημερώθηκε και μαζί με τα αδέλφια του πήραν την πρώτη πτήση για Ηράκλειο. Τέσσερις ημέρες αργότερα, εντοπίστηκε το πτώμα της στο λιμάνι του Ηρακλείου. Είχε χτυπήματα και μελανιές. Ο ιατροδικαστής κατέληξε πως η Τζιν είχε πεθάνει πριν εισέλθει στο νερό. Η υπόθεση θεωρήθηκε ανθρωποκτονία και το Λιμενικό που ανέλαβε, έβαλε διάφορους –αρκετούς– υπόπτους στο κάδρο, ακόμη και καλούς της φίλους. Παρότι όμως υπήρχαν διάφορα σενάρια που δεν εξετάστηκαν σε βάθος, η υπόθεση μπήκε στο αρχείο.
Ο Μάικλ δεν το έβαλε κάτω. «Μου έλεγαν πως πρέπει να βάλω μια τελεία και να προχωρήσω με τη ζωή μου. Αλλά η μητέρα μας ήταν η ζωή μου. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει, ούτε να ξεχάσω το τι της συνέβη», είχε σημειώσει σε παλαιότερη συνέντευξή του στην «Κ», το 2019. Προσπαθώντας όλα αυτά τα χρόνια να βρει απαντήσεις, είχε δοκιμάσει τα πάντα. Επαφές με την αστυνομία, πολιτικούς και διπλωμάτες, ακόμη και στην Κρήτη είχε ταξιδέψει κάνοντας ο ίδιος τον ντετέκτιβ. Οταν ανέθεσε την υπόθεση στον δικηγόρο Απόστολο Ξυριτάκη, κατάφεραν να βγάλουν την υπόθεση από το αρχείο. Το 2014, ερευνήθηκε από την αστυνομία, αργότερα από το Τμήμα Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος. Εξετάστηκαν και άλλοι ύποπτοι και ακόμη περισσότερα σενάρια. Και πάλι όμως ο φάκελος μπήκε στο αρχείο αγνώστων δραστών. Μέχρι που ο Μάικλ δέχτηκε ένα μήνυμα από τον ιδιωτικό ερευνητή Χάρη Βεραμόν.
«Πάντα με τραβούσαν οι ανεξιχνίαστες υποθέσεις. Το ότι είχαν περάσει δεκαπέντε χρόνια χωρίς να γνωρίζει κανείς τι είχε συμβεί, μου δημιούργησε ένα επιπλέον ενδιαφέρον, γιατί υπάρχει και ο κίνδυνος παραγραφής», σχολιάζει στην «Κ» ο Βεραμόν. Αρχικά ο Μάικλ δεν ανταποκρίθηκε στην πρότασή του να αναλάβει την υπόθεση. «Πολλοί είχαν προσπαθήσει να εκμεταλλευθούν τον πόνο μου και ήμουν καχύποπτος», εξηγεί. Λίγους μήνες μετά, όμως, αποφάσισε να του την αναθέσει. «Δεν είχα πολλές ελπίδες, αλλά σκέφτηκα πως τελικά ίσως άξιζε μια τελευταία προσπάθεια ώστε να μάθουμε την αλήθεια». Ο Βεραμόν μελέτησε τη δικογραφία, κάνοντας μια λίστα με αναπάντητα ερωτήματα, και κατέβηκε στην Κρήτη για να αρχίσει την έρευνα από το μηδέν.
Το θύμα είχε μετακομίσει μόνιμα στην Κρήτη από τη Σκωτία το 2005. Κόντευε τα 50 και ένιωθε πως είχε έρθει η ώρα να κάνει κάτι για τον εαυτό της. «Ο ήλιος λάμπει συνεχώς και οι άνθρωποι είναι πάντα τόσο χαρούμενοι».
Η μοιραία ημέρα
Εκείνη τη Δευτέρα, 9 Μαρτίου του 2009, η Τζιν είχε ξυπνήσει νωρίς. Είχε πάρει πρωινό και ετοιμαζόταν για την καθιερωμένη βόλτα στη θάλασσα. Σε ένα καφέ συνάντησε μια συμπατριώτισσά της. Οταν η γυναίκα αυτή είχε καταθέσει στις Αρχές, είχε αναφέρει πως η Τζιν κάθισε παραπάνω στο καφέ γιατί ήταν πολύ ενοχλημένη από κάποιον. Δεν την είχαν ρωτήσει όμως –άγνωστο γιατί– τίποτα περισσότερο γι’ αυτό το περιστατικό. Ο Βεραμόν την εντόπισε στην Ισπανία, όπου πλέον ζει, κι εκείνη του έδωσε νέες, σημαντικές πληροφορίες. Η γυναίκα διευκρίνισε επίσης πως όταν είχε καταθέσει ότι η Τζιν ήταν προβληματισμένη γιατί ένα πράσινο αυτοκίνητο την παρακολουθούσε, δεν ήταν καθόλου σίγουρη για το χρώμα του αυτοκινήτου. Οι Αρχές ωστόσο το είχαν πάρει ως δεδομένο, στρέφοντας σε λάθος κατεύθυνση τις έρευνες.
Ξεκινώντας από το συγκρότημα όπου διέμενε η Τζιν, ο Βεραμόν ακολούθησε τις διαδρομές της – όχι μόνο τη μοιραία ημέρα. Μίλησε με όλους τους μάρτυρες, αλλά εντόπισε και άλλους ανθρώπους-κλειδιά, που περιέργως δεν είχαν προσεγγίσει ποτέ οι Αρχές. Και βέβαια εστίασε στο σημείο όπου εθεάθη τελευταία φορά. Στο καφέ «Μαρίνα», στο Ηράκλειο. Κανείς δεν έμοιαζε να ξέρει πώς έφθασε εκεί, εάν πήρε λεωφορείο ή εάν την πήγε κάποιος – η ίδια δεν οδηγούσε. Ηταν γνωστό πάντως –από έναν καλό της φίλο– πως εκείνο το βράδυ έπινε ένα ποτό με έναν άνδρα από τις Γούβες. Παρότι σήμερα στο καφέ δεν δουλεύει κανείς από το προσωπικό που είχε βάρδια εκείνη τη νύχτα, ο Βεραμόν τους εντοπίζει όλους και τους συναντά. Εξ αυτών μόνο μια γυναίκα είχε καταθέσει στο παρελθόν, δίνοντας όμως και μια πληροφορία που άθελά της είχε και πάλι «μπερδέψει» τις Αρχές: Πως ο άνδρας με τον οποίον η Τζιν ήταν εκεί, ήταν 65 ετών. Η ίδια ωστόσο λέει σήμερα ότι ουδέποτε ήταν σίγουρη για την ηλικία. Κανείς άλλος δεν είχε ερωτηθεί σχετικά και έτσι μέχρι σήμερα εστίαζαν σε λάθος άτομα.
Το τελευταίο κομμάτι του παζλ ήρθε από την ανάλυση του ημερολογίου της Τζιν. Είχε μεταφραστεί στο παρελθόν, αλλά οι Αρχές δεν είχαν δώσει –σύμφωνα πάντα με τον Βεραμόν– βάρος σε σοβαρά στοιχεία που η ίδια η Τζιν είχε καταγράψει. «Σε συνδυασμό με τις νέες μαρτυρίες, ήρθε στο φως μια ιστορία, την οποία οι Αρχές δεν είχαν αξιολογήσει καθόλου. Ολα ξαφνικά έδεσαν», τονίζει. Και ο δικηγόρος, Απόστολος Ξυριτάκης, παρότι στην αρχή της έρευνας ήταν επιφυλακτικός, συμφωνεί σήμερα πως πράγματι προκύπτει βασικός ύποπτος αλλά και καθαρή εικόνα όσον αφορά το κίνητρό του. Ενα ερωτικό έγκλημα από κάποιον που γνώριζε καλά την Τζιν – μια σχέση που είχε τελειώσει με απόφαση της ίδιας και ο άνδρας επίμονα την παρακολουθούσε.
Οταν ο Μάικλ έπιασε στα χέρια του την 30σέλιδη αναφορά του ερευνητή, δεν μπορούσε να πιστέψει όσα διάβαζε. «Σκέφτηκα, Χριστέ μου! Πώς είναι δυνατόν τόσο καιρό να ήμασταν στο σκοτάδι. Ελπίζω μόνο πίσω από τις καθυστερήσεις και τις αστοχίες στις μέχρι τώρα έρευνες να μην κρύβεται η προσπάθεια συγκάλυψης του φόνου μιας ξένης γυναίκας σε μια μικρή κοινωνία», λέει σήμερα ο Μάικλ.
Για τον ίδιο, τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα: «Δεν σας κρύβω πως νιώθω θυμό για το ότι η έρευνα των Αρχών μέχρι τώρα ήταν άκαρπη. Δεν είναι μόνο ασέβεια προς τη μνήμη της μητέρας μου, αλλά μας στοίχισε σαν οικογένεια: πόνο, ματαίωση και πολλά χρήματα. Νιώθω όμως και ικανοποίηση που δεκαπέντε χρόνια παλεύω να μην ξεχαστεί η υπόθεση. Προσπαθώ η αισιοδοξία που νιώθω να είναι συγκρατημένη, γιατί ξέρω καλά ότι μπορεί να απογοητευθώ. Αλλά τουλάχιστον τώρα ξέρω την αλήθεια», καταλήγει.
