«Από το 2000 έως το 2007 o δήμαρχος Ηλιούπολης ήταν ευγενέστατος και, θεωρητικά, πολύ συνεργάσιμος. “Μην ανησυχείτε, όλα θα γίνουν”, μας έλεγε. Δεν είδαμε ούτε ένα ευρώ. Ο διάδοχός του ήταν πολύ καλός. Υπέγραψε σύμβαση με πανσιόν ζώων και έβαλε τα θεμέλια για το καταφύγιό μας. Δυστυχώς, έμεινε μόνο μια τετραετία. Ο επόμενος, ενώ στη διάρκεια της πρώτης θητείας του δεν πήραμε ούτε ένα κιλό τροφής, τη δεύτερη έκανε ένα πρόγραμμα της τάξης των 20.000 ευρώ ετησίως. Ηταν σταγόνα στον ωκεανό των δικών μας χρεών και υποχρεώσεων, αλλά ήταν μια βοήθεια. Με τον δήμαρχο που εξελέγη το 2019 είχαμε εξαιρετική συνεργασία. Ενδεικτικό είναι ότι ο δήμος, όχι μόνο κάλυπτε όλα τα περιστατικά (περιθάλψεις, στειρώσεις), αλλά για πρώτη φορά κατέγραψε τους γατοφροντιστές, που τάιζαν τις αδέσποτες γάτες και τους παρείχε τροφές. Τι έχουμε σήμερα στα χέρια μας; Το απόλυτο τίποτα. Στη συνάντησή μας με τον νέο δήμαρχο, μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, ακούσαμε πολλές υποσχέσεις. Στην πραγματικότητα πληρώθηκαν μόνο τα χρέη της προηγούμενης δημοτικής αρχής στους κτηνιάτρους, νέα σύμβαση δεν έχει γίνει, όλα τα κάνουμε μόνοι μας –περισυλλογές, στειρώσεις, ταΐσματα–, η λειτουργία του καταφυγίου είναι στον αέρα. Δηλαδή, εμείς και τα ζώα που φροντίζουμε είμαστε έρμαια της διάθεσης και των… γούστων κάθε δημάρχου και κάθε αντιδημάρχου». Η Εμη Παπαγιαννοπούλου, ιδρυτικό μέλος της Ζωοφιλικής Ενωσης Ηλιούπολης, έχει τεράστια εμπειρία και στη διαχείριση των αδέσποτων ζώων –σχεδόν είκοσι πέντε χρόνια είναι «στον δρόμο»– και από τη συνεργασία ή, για να είμαστε ακριβείς, από τη μη συνεργασία με τους δήμους.
Αντίστοιχες ιστορίες ακούσαμε πολλές στη διάρκεια αυτού του ρεπορτάζ: αγωνίας, απελπισίας, πόνου για τα τουλάχιστον τέσσερα εκατομμύρια αδέσποτα ζώα της χώρας, σκύλους και γάτες, και για τους εθελοντές των φιλοζωικών οργανώσεων που προσπαθούν να αλλάξουν τη ζωή τους, να τα γλιτώσουν από την πείνα, τη δίψα, τις αρρώστιες, τις φόλες, τις κακοποιήσεις. Ιστορίες που θα μπορούσαν να έχουν αίσια έκβαση αν εφαρμοζόταν ο νόμος, ο οποίος έχει μεν πολλές ατέλειες, αλλά είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. «Οι δήμοι, ως πρωτοβάθμιοι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, έχουν αναλάβει στο πλαίσιο της αποκέντρωσης την πλήρη διαχείριση των αδέσποτων, με τον ν. 4830/2021. Συνοπτικά, έχουν τις εξής υποχρεώσεις: σύνταξη ολοκληρωμένου επιχειρησιακού προγράμματος για τη διαχείρισή τους, εξυπηρέτηση των ιδιοκτητών ως προς το Εθνικό Μητρώο Ζώων Συντροφιάς, σήμανση των αδέσποτων σκύλων και γατών, δωρεάν σήμανση, στείρωση και εμβολιασμό των ζώων των φιλοζωικών οργανώσεων, των ποιμένων και των ευπαθών ιδιοκτητών ή αναδόχων, ίδρυση και λειτουργία καταφυγίων ζώων, παροχή κτηνιατρικών υπηρεσιών, δημιουργία σημείων παροχής τροφής και νερού για τα αδέσποτα κ.λπ.», εξηγεί ο νομικός Αθανάσιος Αναγνωστόπουλος, διδάσκων στο Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών με τίτλο «Ζώα: ηθική, δίκαιο, ευζωία» του τμήματος Φιλοσοφίας του ΕΚΠΑ. «Επιπλέον, πέραν των υποχρεώσεων, εισάγεται μια ακόμη σειρά δυνητικών ενεργειών, στις οποίες οι δήμοι επιτρέπεται μεν να προβούν, χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένοι. Τέτοιες είναι π.χ. η συνεργασία με φιλοζωικές οργανώσεις και η χορήγηση δωρεάν τροφής και φαρμάκων προς τις φιλοζωικές οργανώσεις». Υποχρεώσεις και δυνητικές ενέργειες, λοιπόν. Πώς εφαρμόζεται όμως στην πράξη ο πολυδιαφημισμένος ν. 4830/2021;
Σέρρες
«Το δημοτικό κυνοκομείο Σερρών είναι σήμερα ασφυκτικά γεμάτο με περισσότερα από 650 ζώα, κουτάβια και ενήλικα, εκτεθειμένα στον καύσωνα χωρίς σκίαστρα και νερό. Οι δύο διορισμένοι κτηνίατροι προφανώς φάνηκαν… πολλοί στη δημοτική αρχή και ο ένας ανέλαβε διοικητικά καθήκοντα. Μάταια περιμένουμε να μπει ο δήμος μας στο πρόγραμμα «Φιλόδημος» για να εισπράξει τα 300.000 ευρώ που του αναλογούν για την αναβάθμιση, μεταξύ άλλων, των χώρων του κυνοκομείου. Καμία προσπάθεια δεν έγινε γι’ αυτό, καθώς η τεχνική υπηρεσία του δήμου αδυνατούσε να κάνει τη μελέτη. Μαθαίνουμε πως τώρα δόθηκε απευθείας ανάθεση σε εξωτερικούς συνεργάτες. Η πενταμελής επιτροπή διαχείρισης αδέσποτων ζώων είτε δεν συνεδριάζει είτε έχει ρόλο διακοσμητικό. Δεν υπήρξε ούτε μία φορά εδώ και δεκαπέντε χρόνια που ο Δήμος Σερρών να παρείχε τροφές σε μεμονωμένους εθελοντές ή φιλοζωικά σωματεία. Αλλά όταν του τελειώνουν οι προμήθειες κάνει έκκληση στα φιλοζωικά σωματεία, ζητώντας τροφές για τα έγκλειστα ζώα του κυνοκομείου!», λέει στην «Κ» η Ζωή Κοντού, πρόεδρος του Φιλοζωικού Ομίλου Σερρών και της οργάνωσης Κτηνίατροι σε Δράση. «Η οργάνωσή μας είναι ενεργός από το 1986, δίνει λύσεις αδιαλείπτως στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας μας για την ποιότητα της ζωής των συμπολιτών μας και των αδέσποτων ζώων, κάνοντας διασώσεις, χιλιάδες στειρώσεις και περιθάλψεις, καθώς και εκπαιδευτικά προγράμματα. Η τεχνογνωσία μας δεν έχει αξιοποιηθεί στο ελάχιστο από τον δήμο. Τουναντίον, κάθε νέα δημοτική αρχή, παίρνοντας τη σκυτάλη από την προηγούμενη, κάνει τα δικά της βήματα στα τυφλά, γυρίζοντάς μας ακόμη πιο πίσω…».
Νάξος
Αντίστοιχη η κατάσταση και στη Νάξο, όπως την περιγράφει η Ματίνα Ιωαννίδου, μέλος της Naxos Animal Welfare Society. «Εδώ και έναν χρόνο δεν έχει συνεδριάσει ούτε μια φορά η πενταμελής επιτροπή, η οποία προβλέπεται από τον νόμο, ώστε ως μέλη της να γνωρίζουμε αν υπάρχει πρόγραμμα, τι ακριβώς περιλαμβάνει, τι ποσό προβλέπει και για πόσα ζώα. Αμέτρητες φορές έχουμε ζητήσει εγγράφως ενημέρωση για απολογισμούς προγραμμάτων και ο δήμος δεν έχει απαντήσει. Πλέον δεν αντιδρά καν στις εκκλήσεις μας για σύγκληση της επιτροπής. Οσον αφορά τη σίτιση των αδέσποτων, υπήρξαν περιστασιακά κάποιες δαπάνες για τροφές, κυρίως γατών, για τους σταθμούς σίτισης, που υποτίθεται ότι είχε εγκαταστήσει σε κάποιες περιοχές – πλήρης λίστα τους δεν μας κοινοποιήθηκε ποτέ, παρά τις επανειλημμένες προσπάθειές μας. Σύμφωνα με μαρτυρίες κατοίκων, πολλές ταΐστρες έχουν πλέον αδειάσει και κλειδωθεί. Την ίδια στιγμή εμείς συνεχίζουμε το δικό μας πρόγραμμα για σίτιση, περίθαλψη, στειρώσεις, φιλοξενία ζώων. Και ανταποκρινόμαστε σε όλα τα επείγοντα περιστατικά, πληρώνοντας από την τσέπη μας».
Θεσσαλονίκη
Αυτό το «από την τσέπη μας», η Ελένη Γραμματοπούλου, ιδρύτρια της οργάνωσης Αδέσποτος Πλανήτης της Θεσσαλονίκης, το βιώνει εδώ και χρόνια. «Δυστυχώς ο Δήμος Πυλαίας – Χορτιάτη δεν έχει ολοκληρωμένο πρόγραμμα, ως οφείλει. Δεν διαθέτει περισυλλογέα ούτε ενδιαίτημα. Σύμβαση με κτηνίατρο θεωρητικά έχει, αλλά δεν εξυπηρετούνται περιστατικά. Επίσης δεν αναλαμβάνει περιστατικά χειρουργείων, αυτά τα καλύπτουμε εμείς. Στειρώσεις; Εμβολιασμοί; Αποπαρασιτώσεις; Δυστυχώς τίποτα».
Εύβοια
Παρόμοια τα προβλήματα και στην Εύβοια. «Ο ∆ήμος Κύμης – Αλιβερίου δεν έχει ακόμη σύμβαση με κτηνίατρο. Μόνο δύο κτηνιατρεία παρέχουν πλήρεις υπηρεσίες στην περιοχή μας (χειρουργεία κ.λπ.), αλλά δεν θέλουν να συνεργαστούν με τον δήμο γιατί αργεί πάρα πολύ να τους πληρώσει. Δεν έχει δημιουργηθεί ποτέ τμήμα αδέσποτων, αν και ο νέος αντιδήμαρχος μας έχει υποσχεθεί ότι έχει ξεκινήσει να το στήνει. Τροφές, για να είμαστε δίκαιοι, μας δίνουν σταθερά από το 2018. Στειρώσεις και θεραπείες κάνουμε εμείς, με δωρεές και με δικά μας έξοδα, γιατί το δικό τους πρόγραμμα στειρώσεων “έτρεξε” μόλις για ένα εξάμηνο από το 2020 μέχρι σήμερα», τονίζει η Ολγα Παπαδιόχου, μέλος Δ.Σ. του Φιλοζωικού Σωματείου Κύμης – Αλιβερίου ΚΥΜΑ. «Στον Δήμο Ιστιαίας – Αιδηψού δραστηριοποιούνται δύο σωματεία: το ARTEMIS και το δικό μας. Ο δήμος έχει πρόγραμμα για τα αδέσποτα το οποίο διαχειρίζεται αποκλειστικά το ARTEMIS βάσει σύμβασης μεταξύ τους. Παρά τις επίμονες προσπάθειές μας εδώ και χρόνια, εμείς δεν έχουμε καμιά βοήθεια και στηριζόμαστε μόνο σε δωρεές ιδιωτών για τη σίτιση των αδέσποτων που φροντίζουμε, για τις στειρώσεις και την περίθαλψή τους», λέει η Μαρία Μπαλαλά, πρόεδρος της Happy Paws – Φιλοζωική και Περιβαλλοντική Ενωση Β. Εύβοιας».
Κάρπαθος
Η μη κερδοσκοπική οργάνωση Animal Welfare Karpathos κάνει εξαιρετική δουλειά στο νησί των Δωδεκανήσων. Δεν είναι τυχαίο ότι από εκεί υιοθέτησε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου τη γάτα της, την Καλυψώ. «Αυτή τη στιγμή ανεξάρτητα από τον Δήμο Καρπάθου οργανώνουμε προγράμματα τα οποία καλύπτουμε οικονομικά 100% και βοηθάμε όλοι εθελοντικά – προσωπικά δεν παίρνω αμοιβή ως κτηνίατρος», λέει η Αννα Κατωγυρίτη, ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης. «Πέρα από την έγκριση του δήμου δεν έχουμε λάβει ποτέ οποιαδήποτε άλλη βοήθεια. Πριν από έναν χρόνο είχαν κάνει μόνοι τους κάποιες στειρώσεις, με συμβεβλημένο κτηνίατρο, ελάχιστων ζώων όμως. Θεωρώ ότι καλή πρόθεση υπάρχει από τη νέα δημοτική αρχή. Τα μέλη της είναι νέα παιδιά που έχουν όρεξη. Ωστόσο, υπάρχουν άτομα στο νησί που έχουν δημιουργήσει σοβαρά θέματα ως προς το φιλοζωικό κομμάτι και σίγουρα ο δήμος δεν είναι ακόμη εκεί που πρέπει».
Ναύπακτος
Ανυπέρβλητα εμπόδια και δυσκολίες περιγράφει και η Γιώτα Παγκράτη, μέλος του σωματείου Φιλόζωοι Εθελοντές Ναυπάκτου. «Ο ∆ήμος Ναυπακτίας δίνει τροφές μόνο για τα ζώα που είναι έγκλειστα στα καταφύγια· με το ζόρι φτάνουν. Τα ζώα στον δρόμο και στα χωριά τρώνε μια φορά στο τόσο. Κι αυτό γίνεται με δικά μας έξοδα. Πρόσφατα προχωρήσαμε σε καταγγελία για το γεγονός ότι αρνείται να αναλάβει νέα κουτάβια, αν και τη μέριμνά τους έχει βάσει νόμου, και μας διεμήνυσαν ότι αν δεν την αποσύρουμε θα μας γίνει μήνυση. Το κάναμε. Πώς να αντεπεξέλθουμε εμείς οι εθελοντές στα έξοδα μιας δικαστικής διαμάχης; Από την άλλη πλευρά, υπάρχει δημοτικό συνεργείο περισυλλογής αδέσποτων με τρεις υπαλλήλους. Τα ζώα βέβαια τα φορτώνουν σε αγροτικό μέσα σε μποξ γιατί δεν έχουν ειδικό όχημα. Σκεφτείτε την κατάσταση σε συνθήκες καύσωνα. Επίσης, “τρέχει” πρόγραμμα στειρώσεων και γίνεται παροχή κάποιων φαρμάκων σε συμβεβλημένο κτηνίατρο. Οπότε, δεν μπορούμε να πούμε ότι δεν κάνει τίποτα, όμως δεν έχει αναλάβει πλήρως τις ευθύνες του».
Αίγινα
Οn-οff η κατάσταση και στην Αίγινα. «Ο δήμος πότε έχει πρόγραμμα, πότε όχι. Κάποιες στειρώσεις χρηματοδοτούνται από την οργάνωση Zero Stray Pawject – κυρίως γατών, γιατί αδέσποτους σκύλους δεν έχουμε πολλούς πια στο νησί», λέει η Αλεξία Παπαγιάννη, ιδρυτικό μέλος του καταφυγίου Φάρμα Βρούβα.
Ξάνθη
«Πρόγραμμα ναι μεν υπάρχει στην πόλη μας –και συγχαρητήρια στη νέα δημοτική αρχή που το ξεκίνησε–, αλλά με τους πληθυσμούς που έχουμε λειτουργεί πυροσβεστικά. Για να μειωθεί ο αριθμός των αδέσποτων απαιτείται συνεχής προσπάθεια, πρέπει να στειρώνονται κάθε μέρα πολλά ζώα. Με δύο ή τρία την εβδομάδα δεν γίνεται τίποτα», επισημαίνει η Αννα-Μαρία Ζαφειριάδου, ιδρύτρια της οργάνωσης Αδεσποτούλια Ξάνθης.
Χανιά
«Είναι λίγο περίπλοκο το θέμα», συμφωνεί η Ελισάβετ Ηλιάκη, επικεφαλής του The Souda Shelter Project στα Χανιά της Κρήτης. «Οι περισσότεροι δήμοι του νομού μας έχουν μεν υποτυπώδη προγράμματα, πραγματοποιούν περισυλλογές και στειρώνουν κάποια ζώα, αλλά από την άλλη κάνουν και πολύ κακό. Δεν συνεργάζονται με τα φιλοζωικά σωματεία και δεν είναι λίγες οι φορές που αδέσποτα τα οποία θεωρούνται πρόβλημα στις πόλεις, για να είναι ικανοποιημένοι οι δημότες – ψηφοφόροι, εξορίζονται στα βουνά: καταδικάζονται, δηλαδή, σε βέβαιο θάνατο».
Ηράκλειο
Κάπως έτσι διαχειρίζονται το πρόβλημα των αδέσποτων ζώων και οι δήμοι του νομού Ηρακλείου, όπως μαρτυρά η Νίκη Μανωλάκη, εθελόντρια στο Gouves Animal Shelter. «Ναι μεν ο Δήμος Χερσονήσου έχει τώρα πρόγραμμα και σύμβαση με κτηνίατρο, αλλά όταν λήξουν θα αργήσει πολύ η ανανέωσή τους. Το 2023, για να καταλάβετε, δεν υπήρχε συμβεβλημένος κτηνίατρος. Ελπίζουμε ο νέος δήμαρχος να το πάρει πιο ζεστά το θέμα, έτσι δείχνει. Ο Δήμος Ηρακλείου, ενώ διαθέτει δημοτικό κυνοκομείο, επίσης για έναν ολόκληρο χρόνο δεν είχε σύμβαση με κτηνίατρο και τα περιστατικά αναλάμβανε αφιλοκερδώς μια Γερμανίδα εθελόντρια. Στο καταφύγιό μας έδιναν κάποια τσουβάλια με τροφές, που κάλυπταν μόνο τους δύο μήνες από τους δώδεκα. Τελικά σταματήσαμε να τα παίρνουμε, γιατί οι τροφές ήταν τόσο κακής ποιότητας που δεν τις έτρωγαν τα ζώα…».
Σάμος
Σκωτσέζικο ντους θυμίζει και η συνεργασία της οργάνωσης Save the strays of Samos με τον Δήμο Δυτικής Σάμου. «Δεν έχει εκπονηθεί πρόγραμμα για τα αδέσποτα, δεν υπάρχει σύμβαση με κτηνίατρο ούτε χώρος για νοσηλεία ή προσωρινή φιλοξενία. Ολα τα περιστατικά τα επιβαρυνόμαστε εμείς», λέει η εθελόντρια Μαρκέλλα Σαμαρά. «Κάθε χρόνο έρχονται στο νησί κτηνίατροι από την Ολλανδία και πραγματοποιούν δωρεάν εκατοντάδες στειρώσεις. Φέτος λίγο έλειψε να ακυρωθεί το πρόγραμμα με ευθύνη του δήμου. Η νέα δημοτική αρχή βέβαια μας εξασφάλισε στις αρχές του έτους μια ποσότητα εμβολίων και φαρμάκων αποπαρασίτωσης· για την προηγούμενη αυτά ήταν άγνωστες λέξεις. Ομως, η αγορά δεν επαναλήφθηκε, όπως είναι αναγκαίο για την προστασία των ζώων. Δώρον άδωρον, δηλαδή. Τους θερινούς μήνες το καταφύγιό μας δεν έχει νερό λόγω χαμηλής πίεσης. Επειτα από σχετική ανάρτησή μας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μας αγόρασαν μια μεγαλύτερη δεξαμενή, αλλά για να δουλέψει χρειάζεται ρεύμα. Ρεύμα δεν έχουμε, αυτό είναι επιπλέον κόστος και ο δήμος ισχυρίζεται ότι δεν έχει κονδύλια για να το καλύψει».
Οταν θέλουν, μπορούν
Υπάρχουν και καλοί δήμοι; Αναμφισβήτητα. Εστω κι αν αποτελούν ξέφωτα μέσα σε μια ζοφερή πραγματικότητα, αν κρίνουμε από τα λεγόμενα της Ερης Ζιάκα, προέδρου του σωματείου Φιλόζωοι Ανατολικού Πηλίου. «Με τον ∆ήμο Ζαγοράς – Μουρεσίου πρόσφατα υπογράψαμε μνημόνιο συνεργασίας. Κάνει σημαντικές προσπάθειες. Εχει υπογράψει σύμβαση με κτηνίατρο στον Βόλο και μας δίνει τροφές, όσες μπορεί. Η προηγούμενη δημοτική αρχή, όχι μόνο δεν μας βοηθούσε καθόλου, αλλά έπαιρνε αδέσποτα και τα… εξαφάνιζε». Ομαλή και κυρίως ουσιαστική για τα ζώα συνεργασία με τους δήμους τους περιγράφουν στην «Κ» η Βιργινία Πρέκα, ιδρυτικό μέλος στο Καταφύγιο Αδέσποτων Ζώων Σύρου, η Χριστίνα Καλούδη, πρόεδρος της Φιλοζωικής Ενωσης Σαντορίνης και η Μπριγκίτα Huber – Θυμιανίδη, πρόεδρος του Φιλοζωικού Σωματείου Σάμου. «Ο Δήμος Ανατολικής Σάμου διαθέτει προσωρινό καταφύγιο, έχει σύμβαση με δύο κτηνιάτρους και αναλαμβάνει τα περισσότερα έξοδα για τις μαζικές στειρώσεις, που γίνονται 2-3 φορές ετησίως. Τη σίτιση των αδέσποτων στον δρόμο αναλαμβάνουμε σχεδόν αποκλειστικά οι διάφορες οργανώσεις». Και, φυσικά, εξαίρεση που μάλλον επιβεβαιώνει τον κανόνα αποτελεί ο Δήμος Πατρέων, όπως βεβαιώνει η Αλεξάνδρα Δημοπούλου, μέλος του Δ.Σ. της Πανελλαδικής Φιλοζωικής και Περιβαλλοντικής Ομοσπονδίας (ΠΦΠΟ). «Ο δήμος μας έχει καταφύγιο που φιλοξενεί περί τα 90-100 ζώα και τώρα επεκτείνεται με χρηματοδότηση από το πρόγραμμα “Φιλόδημος”. Μέλημα όλων μας είναι να μη στοιβάζονται εκεί αδέσποτα, να μην ξεχνιούνται στα κλουβιά τους, αλλά να υπάρχει συνεχής ροή, να μπαίνουν ζώα για την αποθεραπεία τους και στη συνέχεια να προωθούνται για υιοθεσίες. Γι’ αυτόν τον σκοπό συνεργαζόμαστε με τα φιλοζωικά σωματεία της περιοχής. Μεγάλος αριθμός ζώων έχει καταλήξει στο δημοτικό καταφύγιο έπειτα από εισαγγελικές διαταγές λόγω κακοποίησης. Χιλιάδες μαθητές έχουν παρακολουθήσει μέχρι τώρα τα εκπαιδευτικά προγράμματα της ΠΦΠΟ σε χώρους του δήμου, σε σχολεία και κατασκηνώσεις».
Σοβαρές προσπάθειες, όπως επιβεβαιώνει ο ANIMA Σύλλογος για την ηθική μεταχείριση των ζώων, γίνονται από τον Δήμο Ιωαννιτών, που διαθέτει ένα καλά οργανωμένο καταφύγιο, έχει περισυλλογέα, συμβάσεις με τρεις κτηνιάτρους (έναν για τα γενικά περιστατικά, έναν για τα βαριά σε 24ωρη βάση και έναν για τις στειρώσεις). «Κάθε μήνα πραγματοποιούμε περίπου εβδομήντα στειρώσεις», λέει ο αντιδήμαρχος Πέτρος Παλάσχας. «Σε συνεργασία με τις φιλοζωικές οργανώσεις δίνουμε έμφαση στις υιοθεσίες: 750 γίνονται ετησίως. Θα είχε λυθεί το πρόβλημα των αδέσποτων στον νομό μας αν οι κτηνοτρόφοι δεν αρνούνταν να στειρώσουν τα ζώα τους κι αν δεν υπήρχαν σχεδόν χίλιες εγκαταλείψεις κάθε χρόνο, ειδικά μετά το τέλος της κυνηγετικής περιόδου».
«Υπάρχουν δήμοι που δουλεύουν πολύ σε δύσκολες περιοχές, όχι απλώς με ευαισθησία για το ζήτημα αλλά με γνώση για τις αιτίες και τις λύσεις και αποτελούν οάσεις στην τοπική αυτοδιοίκηση. Τρανταχτά παραδείγματα ότι αν ένας δήμος θέλει, μπορεί. Λείπει ένας σοβαρός ελεγκτικός μηχανισμός για τους δήμους· συνολικά, όχι μόνο για τα αδέσποτα, για παράδειγμα όπως τον επόπτη ΟΤΑ που δεν εφαρμόστηκε ποτέ», επισημαίνει η Σταματίνα Σταματάκου, διευθύντρια της Zero Stray Academy, που εκπαιδεύει τους δήμους της χώρας για την πρόληψη και διαχείριση των αδέσποτων ζώων συντροφιάς.
Τρία χρόνια μετά την ψήφιση του νέου νόμου, δεν έχει συσταθεί κανένα θεσμικό όργανο ή μηχανισμός για να ελέγχει αποτελεσματικά τους δήμους.
Τι φταίει;
Στις αρχές Ιουνίου η «Κ» ζήτησε από τη Μάρσα Δημοπούλου, ειδική γραμματέα για την Προστασία των Ζώων Συντροφιάς, τη συμμετοχή της στο ρεπορτάζ και έναν κατάλογο με τους δήμους της χώρας που έχουν προγράμματα για τη διαχείριση των αδέσποτων. Απάντησε (έπειτα από δεύτερο email και sms) ότι θα βρίσκεται σε περιοδεία και ζήτησε να επικοινωνήσουμε στο τέλος του μηνός. Εξηγώντας ότι ο χρόνος είναι πολύς, παρακαλέσαμε να μας σταλούν τα στοιχεία από κάποιον συνεργάτη της. Μας παρέπεμψε στο γενικό email του υπουργείου Εσωτερικών, από το οποίο δεν λάβαμε καμία απάντηση. Θα τη ρωτούσαμε, τρία χρόνια μετά την ψήφιση του νέου νόμου, με τους δήμους να μην έχουν κανένα θεσμικό όργανο ή μηχανισμό να τους ελέγχει αποτελεσματικά, πώς εξασφαλίζεται στην πράξη η ευζωία των ζώων;
«Η Ειδική Επιτροπή Παρακολούθησης του άρθρου 39 δεν έχει καν συσταθεί», εξηγεί η Ελενα Δέδε, νομικός και ιδρύτρια του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Dogs’ Voice. «Η αρμοδιότητα της επιτροπής θα ήταν, μεταξύ άλλων, η αξιολόγηση της απόδοσης των δήμων, η ειδική γραμματεία για την προστασία των ζώων συντροφιάς και το τμήμα προστασίας ζώων, που υπάγεται σ’ αυτήν δεν λειτουργεί σε καμία περίπτωση ως εποπτικό όργανο το οποίο θα παρακολουθεί αυστηρά την εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου από τους δήμους και θα παρεμβαίνει επιβάλλοντας κυρώσεις όπου απαιτείται. Το ίδιο το υπουργείο Εσωτερικών δεν διαθέτει, τέλος, κανέναν άλλο μηχανισμό για να επιβάλλει κυρώσεις σε δήμους που δεν συμμορφώνονται ή εφαρμόζουν τον νόμο πλημμελώς».
