Toν σχεδιασμό νέου κώδικα που αφορά τη λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δευτέρου βαθμού ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Εσωτερικών Θοδωρής Λιβάνιος, μιλώντας στη συνεδρίαση της ΕΝΠΕ (Ενωση Περιφερειών Ελλάδας). Επί τάπητος αναμένεται να τεθούν όλα τα θέματα που αφορούν την αυτοδιοίκηση από το εκλογικό σύστημα έως το θέμα των αρμοδιοτήτων του Α και Β βαθμού αυτοδιοίκησης και του κεντρικού κράτους που «θα πρέπει πλήρως να ξεκαθαριστεί» τόνισε ο υπουργός, φέρνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα: «Δεν γνωρίζουμε σε ποιον ανήκει ένας δρόμος, ποιος θα πρέπει να καθαρίσει τα ρέματα. Υπάρχουν πολλά αδέσποτα άλογα στον Υμηττό. Ποιανού αρμοδιότητα είναι αυτό; Δεν ξέρουμε», είπε χαρακτηριστικά.
Φάνηκε επίσης πρόθυμος να ανοίξει το ζήτημα της μητροπολιτικότητας των Δήμων Αθήνας και Θεσσαλονίκης έτσι ώστε οι δημοτικές αρχές σε αυτούς τους δήμους να αποκτήσουν διευρυμένες αρμοδιότητες όπως ισχύει στα περισσότερα ανεπτυγμένα κράτη. Στο τραπέζι της συζήτησης θα τεθεί και το θέμα της χρηματοδότησης των περιφερειών, οι οποίες αυτή τη στιγμή –αντίθετα από τους δήμους– δεν έχουν ίδια έσοδα. Για τη σύνταξη του νέου νομοθετικού πλαισίου σχεδιάζεται να δημιουργηθεί σχετική επιτροπή στο υπουργείο Εσωτερικών που θα έχει τον συντονισμό των διεργασιών που απαιτούνται καθώς και υποεπιτροπές για όλα τα επιμέρους ζητήματα με τη συμμετοχή και εκπροσώπων της αυτοδιοίκησης. Ο υπουργός κάλεσε τους περιφερειάρχες να καταθέσουν τις προτάσεις τους για μια σειρά θεμάτων, ενώ το ίδιο αναμένεται να κάνει και σήμερα, οπότε θα παρευρεθεί στη συνεδρίαση του Δ.Σ. της Κεντρικής Ενωσης Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ).
Κατάλληλος χρόνος
Ο κ. Λιβάνιος εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι έως το φθινόπωρο, οπότε και θα πραγματοποιηθεί το συνέδριο της Ενωσης, «θα έχουμε στα χέρια μας ένα πολύ ώριμο κείμενο», το οποίο θα τεθεί προς συζήτηση ώστε το σχετικό σχέδιο νόμου να είναι έτοιμο στο τέλος του έτους. Αμέσως μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου που θα αλλάξει πολλά στον χώρο της αυτοδιοίκησης, αναμένεται να οργανωθεί επιχειρησιακό σχέδιο εφαρμογής ώστε να ενημερωθούν σχετικά με τη νέα νομοθεσία τόσο οι αιρετοί όσο και οι υπάλληλοι της αυτοδιοίκησης. Προσέθεσε ότι το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα για τη νέα μεταρρύθμιση της αυτοδιοίκησης είναι κατάλληλο, δεδομένου ότι βρισκόμαστε σε περίοδο χωρίς εκλογικές αναμετρήσεις. Δεκατέσσερα χρόνια μετά τη μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη» (2010) θα πρέπει να αλλάξουν πολλά στην τοπική αυτοδιοίκηση, τόνισε ο υπουργός, καθώς έχουν αλλάξει πολλά στην κοινωνία και επίσης έχουν συσσωρευθεί προβλήματα που χρήζουν αντιμετώπισης.
Επί τάπητος θα τεθεί και το ζήτημα της μητροπολιτικότητας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ώστε οι δημοτικές αρχές να αποκτήσουν διευρυμένες αρμοδιότητες.
Από την πλευρά του ο Απόστολος Τζιτζικώστας, πρόεδρος της ΕΝΠΕ και περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας, δήλωσε ότι η αυτοδιοίκηση καλωσορίζει την πρόταση του υπουργείου Εσωτερικών. «Σήμερα είναι μια σημαντική μέρα για τις περιφέρειες της χώρας. Αρχίζει επιτέλους, με καθυστέρηση ετών, η διαβούλευση για τον νέο Κώδικα της Αυτοδιοίκησης, της αλλαγής δηλαδή του θεσμικού πλαισίου που διέπει τις περιφέρειες και τους δήμους. Εμείς οι περιφερειάρχες και συνολικά οι άνθρωποι που υπηρετούμε τις περιφέρειες από όποιον ρόλο –διοίκησης ή αντιπολίτευσης– θα είμαστε δίπλα σας, εάν είστε αποφασισμένοι να προχωρήσετε εσείς και η ελληνική κυβέρνηση σε σοβαρές τομές στον τρόπο λειτουργίας των περιφερειών, που θα προβλέπουν την ενδυνάμωσή τους, τη θεσμική θωράκιση, την οικονομική ανεξαρτησία και την πολιτική τους αναβάθμιση, ώστε να καταστούν θεσμοί που θα ανταποκρίνονται και θα δίνουν λύσεις ακόμη πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά προς όφελος συμπολιτών μας», τόνισε στην ομιλία του.
Περιφερειακό συμβούλιο
Ο κ. Λιβάνιος παρουσίασε σε αδρές γραμμές τους τομείς της νέας μεταρρύθμισης. Αρχικά τόνισε ότι θα πρέπει να γίνουν αλλαγές στον εκλογικό νόμο που αφορά την εκλογή των αιρετών στην αυτοδιοίκηση, καθώς με τα ισχύοντα βρέθηκαν παρατάξεις που ενώ συγκέντρωσαν το 70% των ψηφοφόρων εξέλεξαν 1 περιφερειακό σύμβουλο και άλλες που με ποσοστό 40% έχουν τη συντριπτική πλειοψηφία των συμβούλων. Ο νέος υπουργός Εσωτερικών επέμενε ιδιαίτερα στην αναβάθμιση του ρόλου του περιφερειακού συμβουλίου σε μια περισσότερο πολιτική κατεύθυνση. «Το περιφερειακό συμβούλιο σε κάθε περιφέρεια θα πρέπει να δίνει τη γενική πολιτική κατεύθυνση και όχι να εγκρίνει τα έξοδα για τη μετάβαση του περιφερειάρχη σε ένα συνέδριο στο εξωτερικό, όπως συμβαίνει τώρα», σημείωσε, προσθέτοντας ότι ανάλογες αρμοδιότητες μπορούν να αναλάβουν οι υπηρεσίες.
Ξεκάθαροι ρόλοι
Το θέμα του διαχωρισμού των αρμοδιοτήτων αναμένεται να αποτελέσει σημαντική πτυχή της νέας μεταρρύθμισης. Ο υπουργός σημείωσε ότι έχει χαθεί η μπάλα καθώς αρχικά καθορίστηκαν κάποιες αρμοδιότητες και μετά μεταβιβάστηκαν και άλλες. Ξεκάθαροι θα πρέπει να είναι και οι ρόλοι των δύο βαθμών αυτοδιοίκησης και του κεντρικού κράτους όσον αφορά την πολιτική προστασία αλλά και τη χωροταξία, και αυτό αποτελεί επίσης στόχο της νέας μεταρρύθμισης. Ο νέος κώδικας για τους δήμους και τις περιφέρειες θα περιέχει επίσης νέα εργαλεία, «όπως είναι τα θέματα της μητροπολιτικότητας των δύο μεγάλων δήμων». Προβλέπεται, επίσης, η ενοποίηση των πληροφοριακών συστημάτων μεταξύ τοπικής αυτοδιοίκησης και κεντρικών φορέων του Δημοσίου για την εξυπηρέτηση και διευκόλυνση των πολιτών. Ο υπουργός Εσωτερικών ανέφερε τέλος ότι στην αναθεώρηση του Συντάγματος, για την οποία η συζήτηση αναμένεται να ξεκινήσει το 2025, θα πρέπει να προβλεφθεί επίσης η θωράκιση του ρόλου της αυτοδιοίκησης.
