Περίπου ένα χρόνο μετά τις θεομηνίες στη Θεσσαλία και στον Εβρο, οι γυναίκες των δύο περιοχών μετρούν τις πληγές τους: έχασαν δουλειές και σπίτια, την ψυχική τους υγεία και την ελπίδα ότι θα έρθουν καλύτερες μέρες.
«Πολλές γυναίκες μας διηγήθηκαν ότι την ώρα της πλημμύρας ήταν απόλυτα ανήμπορες», ανέφερε χθες η γενική γραμματέας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Ζέφη Δημαδάμα, κατά την παρουσίαση των συμπερασμάτων της ομάδας εργασίας (Task Force) με θέμα «Κλιματική κρίση και έμφυλη ισότητα». «Στο Μάτι πολλές γυναίκες, γιαγιάδες που είχαν αναλάβει τη φροντίδα των εγγονών τους κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών ή φροντίστριες ασθενών και υπερηλίκων, έμειναν στα σπίτια αναμένοντας βοήθεια, η οποία σε κάποιες περιπτώσεις δεν έφθασε ποτέ», προσέθεσε η κ. Δημαδάμα.
Η ευαλωτότητα των γυναικών έναντι των φυσικών καταστροφών έχει πολλαπλώς αποδειχθεί. Δεν πρόκειται απλώς για μια κρίση, όπως η πανδημία, η οποία φέρνει στην επιφάνεια τις έμφυλες ανισότητες· στην περίπτωση των φυσικών καταστροφών επιβαρύνεται περισσότερο η φυσιολογία των γυναικών, όπως το αναπαραγωγικό τους σύστημα.
Κενό ενημέρωσης
Τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης στις γυναίκες ανέδειξε έρευνα την οποία πραγματοποίησε η οργάνωση Lean in Network Greece με τη χορηγία της Bayer Ελλάς για λογαριασμό της Γενικής Γραμματείας Ισότητας. Η εταιρεία ερευνών Truberries επέλεξε ένα δείγμα 300 γυναικών, ηλικίας 20 έως 59 ετών, σε Θεσσαλία (200) και Εβρο (100), οι οποίες απάντησαν σε σχετικό ερωτηματολόγιο τον περασμένο Μάρτιο.
«Αν και οι συμμετέχουσες γυναίκες έχουν εξοικείωση στη διαχείριση φυσικών καταστροφών, το επίπεδο ενημέρωσής τους παραμένει χαμηλό», σημείωσε η κ. Αρετή Γεωργιλή, συνεπικεφαλής της Lean in Network Greece, λέγοντας ότι «μόνο μία στις δέκα γυναίκες (11%) δηλώνει επαρκώς ενημερωμένη για το τι πρέπει να κάνει στην επόμενη θεομηνία». Επ’ αυτού, διαφορά παρατηρείται βάσει της ηλικίας των ερωτωμένων: οι νεότερες, ειδικά μεταξύ 20 και 29 ετών, νιώθουν επαρκώς ενημερωμένες κατά 19%. Οι γυναίκες νιώθουν δικαίως ανέτοιμες, καθώς σχεδόν δύο στις τρεις δεν γνωρίζουν ΚΑΡΠΑ, ούτε παροχή πρώτων βοηθειών. Οι ίδιες αξιολογούν ανεπαρκή την ενημέρωσή τους πριν από τις πλημμύρες σε ποσοστό 50%, κάτι που εμμέσως συνδέεται και με τη μη εμπλοκή τους στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη διαχείριση των καταστροφών.
Το κενό της ενημέρωσης παρέμεινε και μετά το πέρας της κακοκαιρίας, καθώς μόλις το 12% είχε πληροφόρηση για τον καθαρισμό του σπιτιού και των αντικειμένων, και ακόμη μικρότερο ποσοστό για τη δυνατότητα ψυχολογικής και νομικής υποστήριξης.
Οι επιπτώσεις στην καθημερινή τους ζωή είναι πολύ σοβαρές: οι γυναίκες στη Θεσσαλία έχασαν τη δουλειά τους σε ποσοστό 70% και το σπίτι τους σε ποσοστό 55%. Στον Εβρο, το 78% έμεινε χωρίς ρεύμα, το 71% χωρίς σταθερό τηλέφωνο και το 68% χωρίς πόσιμο νερό, ενώ το 63% των γυναικών έμεινε άστεγο. «Το 81% από όσες επλήγησαν δηλώνει εξάντληση ή υπερκόπωση», υπογραμμίζει η Κατερίνα Κονδυλάκη, γενική διευθύντρια της Τruberries, ενώ «έξι στις δέκα γυναίκες αντιμετωπίζουν κατάθλιψη και τέσσερις στις δέκα ανέφεραν διαταραχές άγχους μετά το πέρας των καταστροφών». Οι γυναίκες που βίωσαν τις συνέπειες από την κακοκαιρία «Daniel» και βρέθηκαν εγκλωβισμένες ανέφεραν σε μεγαλύτερη συχνότητα διαταραχές άγχους. Οι Θεσσαλές συμμετέχουσες στην έρευνα εκτέθηκαν σε μικρόβια, βακτήρια και επικίνδυνα υλικά, πολλές (40%) απέκτησαν αναπνευστικά προβλήματα.
Τάσεις φυγής
Μετά τις καταστροφές, οι γυναίκες θέτουν ως προτεραιότητα την οικονομική ανεξαρτησία τους και εκδηλώνουν σαφείς τάσεις φυγής. «Το 10% των γυναικών που επλήγησαν από φυσικές καταστροφές θέλει να αλλάξει τόπο διαμονής, ενώ το ποσοστό ανεβαίνει στο 27% στις ηλικίες 20-29 ετών», επισημαίνει η κ. Γεωργιλή. «Πολλές δεν θέλουν να μείνουν ούτε στον γενέθλιο τόπο τους ούτε καν στην Ελλάδα, μας έλεγαν “αν παλιά είχα λίγες ευκαιρίες στη Θεσσαλία, στο εξής δεν θα έχω καμία”».
