Το Ριζάρειο Ιδρυμα, ή όπως είναι γνωστό ως ΡΕΣ (Ριζάρειος Εκκλησιαστική Σχολή), συμπληρώνει φέτος 180 χρόνια λειτουργίας. Σύμφωνα με τη διαθήκη του Γεωργίου Ριζάρη, το ίδρυμα διοικείται από δεκαμελές συμβούλιο, εκ των οποίων πέντε μέλη κατάγονται από την Ηπειρο (τέσσερα εκ Ζαγορίου και ένα εξ Ιωαννίνων). Οι υπόλοιποι σύμβουλοι έλκουν την καταγωγή τους από Κρήτη, Θεσσαλία, Σμύρνη (δύο) και Χίο.
Ο φετινός εορτασμός αποσκοπεί: α) στην έκφραση της ευγνωμοσύνης μας προς τους ευεργέτες Μάνθο και Γεώργιο Ριζάρη, β) στη διάχυση της ιδεολογίας του ευεργετισμού (προσφοράς χωρίς αντάλλαγμα) και γ) στην απόδοση τιμής στους εκτελεστές της διαθήκης, διαχρονικά, που κράτησαν ζωντανό το όραμα των Ριζάρηδων στον χρόνο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μεγάλη συνεισφορά των εκτελεστών της διαθήκης είναι: α) η πιστή εφαρμογή των όρων της διαθήκης και β) η επωφελής για το ίδρυμα αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του. Οπως είναι γνωστό, η λειτουργία του ιδρύματος δεν επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό και μάλιστα αυτό είναι ο πλέον συνεπής φορολογούμενος!
Επισκοπώντας τη ζωή του ιδρύματος μπορεί κανείς να ξεχωρίσει τους φωτισμένους δασκάλους του, με κυρίαρχη μορφή τον Αγιο Νεκτάριο, τα εξέχοντα στελέχη του κλήρου, της εκπαίδευσης και του παραγωγικού ιστού που εκπαιδεύτηκαν στη ΡΕΣ, καθώς επίσης και τα αξιόλογα στελέχη της διοίκησής του που κράτησαν ανθηρό το ίδρυμα στον χρόνο.
Στο ίδρυμα λειτουργούν σήμερα:
Α) Στο Χαλάνδρι: 1) Το Πρότυπο Ριζάρειο Γενικό Εκκλησιαστικό Λύκειο, 2) η Ριζάρειος Βιβλιοθήκη (και Πινακοθήκη), 3) το Ριζάρειο Οικοτροφείο (για άρρενες) και δ) το ΣΜΥΚ (Σχολή Μαθητείας Υποψηφίων Κληρικών). Παρατήρηση: το Πάρκο Ριζάρη, ο Ιερός Ναός του Αγίου Γεωργίου και το ανακαινισθέν νεοκλασικό κτίριο του παλαιού νοσοκομείου αποδίδουν την εικόνα του παρελθόντος.
Β) Στο Μονοδένδρι Ζαγορίου: 1) Η Χειροτεχνική Σχολή (το εκπαιδευτικό της μέρος εντάσσεται στο υπό ίδρυση Ριζάρειο ΙΕΚ Χειροτεχνίας) και 2) το Εκθεσιακό Κέντρο (με διαρκή έκθεση φωτογραφίας).
Γ) Στο Κουκούλι Ζαγορίου: Το Πνευματικό Κέντρο «Κώστας Λαζαρίδης» (φιλοξενεί μια σπάνια συλλογή αποξηραμένων φυτών και βοτάνων του Ζαγορίου).
Το ίδρυμα είναι αυτοδιοικούμενο (απασχολεί 80 άτομα) και ως προς την εκπαιδευτική του δραστηριότητα υπάγεται στο υπουργείο Παιδείας, ενώ ως προς τα οικονομικά ελέγχεται από το υπουργείο Οικονομικών (τμήμα κληροδοτημάτων).
Το όραμα των Ριζάρηδων ήταν η μόρφωση του κλήρου και κατ’ επέκταση των ελεύθερων Ελλήνων. Οι ανάγκες της κοινωνίας μας αλλάζουν με τον χρόνο. Οι εκτελεστές της διαθήκης ακολουθούν τη βούληση των ευεργετών στον συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο μας.
Η παρακαταθήκη του Γεωργίου Ριζάρη είναι: «Ἡ ἐπιθυμία μου εἶναι νὰ προκύψῃ ὠφέλεια εἰς τὸ Κοινὸν ἀπὸ τοὺς ἱδρῶτας τοῦ προσώπου ἐμοῦ τε καὶ τοῦ αὐταδέλφου μου… Δὲν θέλω κατ’ οὐδένα τρόπον νὰ ὠφεληθῶσιν οἱ ὀλίγοι χάριν τῶν κοινωφελῶν διατάξεών μου».
Το μήνυμα των εκτελεστών της διαθήκης είναι: γνωρίστε και αξιοποιήστε τις δυνατότητες που παρέχει το ίδρυμα και μιμηθείτε το πνεύμα των ευεργετών.
* Ο κ. Χρήστος Β. Μασσαλάς είναι π. πρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, μέλος του Πολυμελούς Συμβουλίου του Ριζαρείου Ιδρύματος.
