Τρεις ημέρες, είκοσι πέντε εθελοντές δύτες, ένα σκάφος, ένα υποβρύχιο ρομπότ τελευταίας τεχνολογίας, 800 κιλά εγκαταλελειμμένων διχτυών, 406 εν δυνάμει ανακυκλώσιμα υλικά, 28 λάστιχα αυτοκινήτων, 30 τεμάχια ρούχων. Αυτή είναι η «αριθμητική» της πρόσφατης αποστολής της Aegean Rebreath στη Σαντορίνη, για τον καθαρισμό του λιμανιού της Βλυχάδας και υφάλων της Θηρασιάς, αλλά και για την πραγματοποίηση εκπαιδευτικού προγράμματος σε μαθητές. Γιατί εκεί; Και πώς; «Η Σαντορίνη είναι ένα από μέρη της χώρας μας που βιώνουν τις αρνητικές συνέπειες του υπερτουρισμού. Ταυτόχρονα, όμως, αποτελεί πλέον μέλος του “Δικτύου Μπλε Δήμων” με πρωτοβουλία του νέου δημάρχου. Με την τοπική κοινωνία, την αλιευτική κοινότητα και τις Αρχές του νησιού έχουμε ιδιαίτερα καλές σχέσεις. Η στήριξή τους στο έργο μας είναι συγκινητική. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουμε υλοποιήσει πολλά προγράμματα εκεί», εξηγεί ο Γιώργος Σαρελάκος, επικεφαλής της περιβαλλοντικής οργάνωσης που με τις δράσεις της –υποβρύχιους και παράκτιους καθαρισμούς– έχει στόχο την απορρύπανση των θαλασσών και την προστασία της βιοποικιλότητάς τους. «Βρισκόμαστε κοντά στην πλήρη απορρύπανση του αλιευτικού καταφυγίου της Βλυχάδας κι αυτό θα είναι το μεγαλύτερο δώρο για όλους μας έπειτα από μια πενταετία κοινών προσπαθειών».
Ανασύρθηκαν από τη Βλυχάδα και τη Θηρασιά 800 κιλά εγκαταλελειμμένων διχτυών, 406 εν δυνάμει ανακυκλώσιμα υλικά, 28 λάστιχα αυτοκινήτων και 30 τεμάχια ρούχων.
Επτά χρόνια μετά την ίδρυση της Aegean Rebreath, πώς είναι η κατάσταση στις θάλασσές μας; Εχει αλλάξει κάτι προς το καλύτερο; «Δεν θα το έλεγα», τονίζει ο κ. Σαρελάκος. «Η ρύπανση είναι εκτεταμένη ιδιαίτερα στους τουριστικούς προορισμούς. Είναι πολλές οι φορές που έχουμε συναντήσει βυθούς πλήρως καλυμμένους από απορρίμματα. Ωστόσο, αξιοποιώντας τα συμπεράσματα που προσφέρει η βάση δεδομένων μας, διαπιστώνουμε πως στα νησιά στα οποία έχουμε επιχειρήσει 4-5 φορές, η ρύπανση στα λιμάνια και στους υφάλους έχει υποχωρήσει κατά 80%. Αυτό μας κάνει να αισιοδοξούμε, γιατί τα νέα απορρίμματα που βρίσκουμε κάθε φορά είναι σαφώς λιγότερα. Αυτό αποδεικνύει ότι οι τοπικές κοινωνίες έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν το μέγεθος του προβλήματος».
Βαθμός δυσκολίας
Κάθε αποστολή της Aegean Rebreath έχει διαφορετικό βαθμό δυσκολίας: λιμάνια με μηδενική ορατότητα ή γεμάτα απορρίμματα, εγκαταλελειμμένα δίχτυα σε μεγάλα βάθη όπου οι επιχειρήσεις ανέλκυσης απαιτούν επίπονη εκπαίδευση, σύνθετα πιλοτικά προγράμματα που στοχεύουν στην αλλαγή νοοτροπίας. Η απόφαση του δικαστηρίου για τα βαρέα μέταλλα στον βυθό της Σύρου συγκαταλέγεται στα ορόσημα της πορείας της οργάνωσης. «Ηταν μια δικαίωση για εμάς μετά τις συκοφαντίες που είχαμε δεχθεί. Αλλά και η ενεργοποίηση της κεντρικής διοίκησης για την υποθαλάσσια χωματερή της Ανδρου μάς χαροποίησε γιατί επιβεβαίωσε τον ουσιαστικό ρόλο της κοινωνίας των πολιτών. Αντίστοιχα, η πλήρης απορρύπανση του λιμανιού της Αντιπάρου, έπειτα από τέσσερις αποστολές, μας γέμισε συγκίνηση».
Αλήθεια, τι λένε οι ξένοι που γίνονται μάρτυρες όσων ανασύρουν από τον βυθό οι εθελοντές δύτες, όταν συνειδητοποιούν τι υπάρχει κάτω από την… καρτποσταλική εικόνα των ελληνικών θαλασσών; «Μένουν έκπληκτοι και διατυπώνουν ερωτήσεις. Πώς συνέβη αυτό, τι μπορεί να γίνει, τι έκταση έχει το πρόβλημα και τα σχετικά», απαντά ο Γιώργος Σαρελάκος. «Κι εμείς δεν χάνουμε την ευκαιρία να επικοινωνήσουμε το βασικό μας μήνυμα: τη σημασία της ατομικής ευθύνης και της υπεύθυνης καταναλωτικής συμπεριφοράς για τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματός μας. Η ρύπανση των θαλασσών δεν συμβαίνει χωρίς τη δική μας συμβολή. Αποτελεί τον χαρακτηριστικότερο “καθρέφτη” των καταναλωτικών μας συνηθειών…».
