H κοινωνική ένταξη των προσφύγων σε μία κοινωνία επιτυγχάνεται μέσω μιας αμφίδρομης διαδικασίας, που στηρίζεται στη συνεργασία, τον διάλογο και την συμμετοχή της κοινωνίας υποδοχής και των προσφύγων, από την υποδοχή των ανθρώπων μέχρι και την ολοκλήρωσή της.
Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης (ΔΟΜ), ένας από τους μεγαλύτερους εταίρους της Ελληνικής Κυβέρνησης στη διαχείριση της μετανάστευσης, υλοποιεί από το 2019 το μεγαλύτερο και πιο ολοκληρωμένο πρόγραμμα ένταξης στη χώρα, το HELIOS.
O στόχος του προγράμματος είναι η υποστήριξη της ένταξης των προσφύγων στην ελληνική κοινωνία και η ενίσχυση της αυτόνομης διαβίωσής τους, ώστε να γίνουν ενεργά μέλη της κοινωνίας. Παράλληλα επιδιώκεται η δημιουργία ενός βιώσιμου μηχανισμού ένταξης, ως μέρος του συνολικού συστήματος διαχείρισης της μετανάστευσης στη χώρα.
«Τα τελευταία χρόνια η ελληνική κυβέρνηση έχει δώσει μεγάλη βαρύτητα στο μείζον ζήτημα της κοινωνικής ένταξης και της αυτόνομης διαβίωσης των προσφύγων στη χώρα μας. Η ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία, σε ένα κράτος δικαίου που διέπεται από κανόνες, αλλά και η εκπλήρωση της υποχρέωσής μας να στηρίξουμε ανθρώπους που πραγματικά βρέθηκαν σε ανάγκη λόγω πολέμου, βίας και κοινωνικού αποκλεισμού, είναι για εμάς το μεγάλο στοίχημα. Έτσι στηρίξαμε από την αρχή και συνεχίζουμε να στηρίζουμε χρηματοδοτικά και εποπτικά το πρόγραμμα HELIOS του ΔΟΜ», λέει η Υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου κ. Σοφία Βούλτεψη.
Περισσότεροι από 47.000 πρόσφυγες έχουν εγγραφεί στο πρόγραμμα HELIOS τα τελευταία 5 χρόνια. Το πρόγραμμα προβλέπει:
- Υποστήριξη στέγασης για ανεξάρτητη διαβίωση σε διαμερίσματα με συμβόλαιο ενοικίασης, στο όνομα τους, συμπεριλαμβανομένων εισφορών για τις δαπάνες ενοικίασης.
- Διδασκαλία μαθημάτων ελληνικής γλώσσας και πολιτιστικού προσανατολισμού σε εξειδικευμένα Εκπαιδευτικά Κέντρα Ένταξης σε διάφορες περιοχές στην Ελλάδα.
- Υποστήριξη της απασχολησιμότητας και της εργασιακής ετοιμότητας, μέσω της εργασιακής συμβουλευτικής, της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας, της πρόσβασης σε σχετικές πιστοποιήσεις, της συμμετοχής σε εξειδικευμένες ημερίδες καριέρας και της δικτύωσης με ιδιώτες εργοδότες.
- Παρακολούθηση και υποστήριξη της διαδικασίας ένταξης των ωφελούμενων, ώστε να διασφαλιστεί η ετοιμότητά τους να ανταποκρίνονται με αυτοπεποίθηση και αυτονομία στις συναλλαγές τους με τις ελληνικές δημόσιες υπηρεσίες και με την κοινότητα τους γενικότερα. ώσεων
- Διεξαγωγή εκδηλώσεων που δημιουργούν ευκαιρίες αλληλεπίδρασης μεταξύ των ωφελούμενων του προγράμματος και των τοπικών κοινοτήτων.
Σύμφωνα με τον Οικονομολόγο Philip Legrain, «η επένδυση ενός ευρώ στην ένταξη των προσφύγων μπορεί να αποφέρει σχεδόν δύο ευρώ σε οικονομικά οφέλη μέσα σε πέντε χρόνια».
Προκειμένου να αυξηθούν οι πιθανότητες επιτυχίας, η ένταξη των προσφύγων πρέπει να πραγματοποιείται έγκαιρα, δομημένα, στοχευμένα και αποτελεσματικά, και οι πόροι που επενδύονται προς αυτήν την κατεύθυνση να αποτελούν μια μακροπρόθεσμη επένδυση προς όφελος της εκάστοτε χώρας.
«Η ένταξη είναι μια μακρά και απαιτητική διαδικασία, αλλά είναι ο μόνος τρόπος για την κοινωνία μας να επιτύχει την συνεχή πρόοδο. Οι πρόσφυγες φέρνουν μαζί τους νέες αντιλήψεις και προοπτικές, και όταν καταφέρουν να γίνουν παραγωγικοί, μπορούν να συμβάλουν στην προώθηση της ευημερίας στην ελληνική κοινωνία», αναφέρει ο Τζιανλούκα Ροκκο, Επικεφαλής του ΔΟΜ Ελλάδας.
Οι πρόσφυγες συμβάλλουν στην κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη μιας κοινωνίας ως εργαζόμενοι όλων των επιπέδων δεξιοτήτων, αλλά και ως φορολογούμενοι και καταναλωτές. Έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα προσαρμοστικοί, ανθεκτικοί, πρόθυμοι να εργαστούν σκληρά, δίνοντας λύση σε τομείς της αγοράς που αντιμετωπίζουν δυσκολία στην εύρεση εργατικού δυναμικού – όπως η γεωργία, ο τουρισμός, οι κατασκευές και η φροντίδα ηλικιωμένων. Υπολογίστηκε πρόσφατα στην Ελλάδα ότι υπάρχει έλλειψη εργατικού δυναμικού περίπου 300,000 θέσεων εργασίας στους τομείς αυτούς.
Το HELIOS όλα αυτά τα χρόνια, διευκολύνει την ένταξη των προσφύγων στην ελληνική αγορά εργασίας μέσω της εκπαιδευτικής υποστήριξης, της αναγνώρισης δεξιοτήτων, της δικτύωσης των δικαιούχων με εκπροσώπους των παραγωγικών τομέων και των υπόλοιπων υπηρεσιών υποστήριξης της απασχολησιμότητας που παρέχονται στο πλαίσιο του προγράμματος.
Το ερώτημα επομένως είναι πώς μία χώρα μπορεί να επενδύσει καλύτερα τους διαθέσιμους πόρους της, ώστε να αναπτυχθούν κοινωνίες που να μπορούν να ωφεληθούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό από την παρουσία των μεταναστών, με πολιτικές ικανές να αντιμετωπίσουν και τους κινδύνους της περιθωριοποίησης (Διαβάστε το έντυπο “Πρόγραμμα HELIOS – η αναγκαιότητα και τα οφέλη της ένταξης” που παρουσιάζει το πρόγραμμα και τα οφέλη της ένταξης αναλυτικά).
Το πρόγραμμα HELIOS (ακολουθήστε τον ΔΟΜ στο Facebook, στο Instagram και στο Youtube για περισσότερη πληροφόρηση) προβλέπεται να συνεχίσει, μέσω του διαδόχου του προγράμματος HELIOS+, με νέα δομή που πρόκειται να εφαρμοστεί σύντομα υπό τη χρηματοδότηση του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου ΕΚΤ+ (ΕΣΠΑ).
