Η αφόρητη ζέστη που πλέον ξεκινά από το πρωί και διαρκεί μέχρι και αργά το βράδυ επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τους Αθηναίους, ενώ τα λιγοστά μέρη φυσικής σκίασης και η έλλειψη κλιματισμού σε ορισμένα μέσα μαζικής μεταφοράς συντελούν στη θερμική καταπόνηση μεγάλης μερίδας του πληθυσμού.
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως το κέντρο διαχείρισης του ΕΚΑΒ από την 1η Ιουνίου μέχρι τις 10 Ιουλίου έχει δεχθεί 41 κλήσεις για περιστατικά θερμικής εξάντλησης/θερμοπληξίας μόνο για την Αττική. Από αυτά, τα 20 περιστατικά διακομίστηκαν σε νοσοκομεία της πρωτεύουσας, όπου επιβεβαιώθηκαν και επίσημα από τους ιατρούς.
Οπως εξηγεί ο Σωκράτης Δούκας, ιατρός, εκπρόσωπος Τύπου ΕΚΑΒ και αναπληρωτής υπεύθυνος των αεροδιακομιδών του ΕΚΑΒ, o μηχανισμός του Εθνικού Κέντρου Αμεσης Βοήθειας τίθεται σε αυξημένη ετοιμότητα σε περιόδους παρατεταμένου καύσωνα (δηλαδή πάνω από 35 βαθμούς Κελσίου).
Ο ανθρώπινος οργανισμός έχει έναν εσωτερικό θερμοστάτη και καταφέρνει να αυτορρυθμίζεται με στόχο να κρατήσει τη θερμοκρασία μεταξύ 36,8 και 37,5 βαθμών Κελσίου. Οταν αυτός ο μηχανισμός μπερδεύεται ή επιβαρύνεται, τότε έχουμε μία πολύ συγκεκριμένη συμπτωματολογία.
«Κάθε φορά που υπάρχει στην άλλη άκρη της γραμμής ένα περιστατικό θερμικής εξάντλησης ή θερμοπληξίας, αμέσως ο γιατρός εφημερίας του συντονιστικού κέντρου του ΕΚΑΒ συνομιλεί με τον καλούντα ώστε να αντιληφθεί από την περιγραφή σε τι κατάσταση βρίσκεται ο ασθενής. Φυσικά το κάθε περιστατικό είναι μεμονωμένο, αλλά το γεγονός πως από τα 41 περιστατικά που αναφέρθηκαν σαν θερμική εξάντληση-θερμοπληξία, διακομίστηκαν τα 20 στο νοσοκομείο σημαίνει πως υπήρξε ανταπόκριση σε μία κρίση αλλά εν τέλει αντιμετωπίστηκε έγκαιρα», εξηγεί ο κ. Δούκας.
Θερμική εξάντληση vs θερμοπληξίας
Σε μία προσπάθεια να διαχωρίσει τη θερμική εξάντληση από τη θερμοπληξία, ο ειδικός αναφέρει πως ουσιαστικά η παρατεταμένη έκθεση σε ακραίες θερμοκρασίες και σε συνδυασμό με άλλα κριτήρια οδηγεί αρχικά σε θερμική εξάντληση, η οποία με τη σειρά της μπορεί να εξελιχθεί σε θερμοπληξία αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα.
Οπως εξηγεί ο κ. Δούκας, ο ανθρώπινος οργανισμός έχει έναν εσωτερικό θερμοστάτη και καταφέρνει να αυτορρυθμίζεται είτε στο πολύ κρύο είτε στην πολλή ζέστη με στόχο να κρατήσει τη θερμοκρασία μεταξύ 36,8 και 37,5 βαθμών Κελσίου. Οταν αυτός ο μηχανισμός μπερδεύεται ή επιβαρύνεται, τότε έχουμε μία πολύ συγκεκριμένη συμπτωματολογία.
Για τη θερμική εξάντληση τα συμπτώματα είναι η έντονη εφίδρωση, το ωχρό δέρμα, η ναυτία, οι μυϊκές κράμπες-μούδιασμα, η κούραση, η ζαλάδα, ο πονοκέφαλος, ακόμα και η λιποθυμία.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η θερμοπληξία έχει θνητότητα πάνω από 25%. Δυστυχώς αυτό ο κόσμος το αγνοεί
«Κατά τη θερμική εξάντληση χάνουμε υγρά, αλάτι και ιώδιο, δηλαδή βασικά συστατικά του οργανισμού», συμπληρώνει.
Από την άλλη όταν πλέον μιλάμε για θερμοπληξία, ο οργανισμός πια δεν μπορεί να ισορροπήσει την εσωτερική θερμοκρασία και τότε σταματά και η εφίδρωση. Τότε έχουμε απότομη αύξηση της θερμοκρασίας ίσως και πάνω από 41 βαθμούς, ερεθισμένο, ερυθρό και ξηρό δέρμα, αύξηση του καρδιακού παλμού σε συνδυασμό με τα παραπάνω συμπτώματα.
«Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η θερμοπληξία έχει θνητότητα πάνω από 25%. Δυστυχώς αυτό ο κόσμος το αγνοεί», προσθέτει ο γιατρός.
Πιο ευάλωτοι στη ζέστη οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά
Ατομικά μέτρα προφύλαξης από τη ζέστη
Δεν εκτιθέμεθα σε υψηλές θερμοκρασίες Φοράμε ελαφριά ρούχα Πίνουμε αρκετά υγρά Αποφεύγουμε τη σωματική κόπωσηΑποφεύγουμε τα σακχαρούχα, ανθρακούχα ποτάΚαταναλώνουμε συχνά ελαφρά και μη λιπαρά γεύματα
Οπως στις περισσότερες περιπτώσεις, έτσι και εδώ υπάρχουν ευάλωτες ομάδες που κινδυνεύουν περισσότερο αλλά και άνθρωποι που κινδυνεύουν χωρίς να το γνωρίζουν. Εν προκειμένω πιο ευάλωτοι στη ζέστη είναι οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά, όσοι έχουν επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό, καθώς και όσοι λαμβάνουν συγκεκριμένες ιατρικές αγωγές, καθώς υπάρχουν φάρμακα που σε συνδυασμό με τη ζέστη μπορεί να απορρυθμίσουν τον οργανισμό ευκολότερα.
«Τα παιδιά έχουν πολύ μικρότερες εφεδρείες για την αντιμετώπιση της ζέστης από τους ενήλικες γι’ αυτό και κινδυνεύουν όταν εκτίθενται. Επίσης, οι ηλικιωμένοι που πάσχουν από νοσογόνες καταστάσεις, όπως ένα καρδιολογικό πρόβλημα, ένας σακχαρώδης διαβήτης, μία υπέρταση, πρέπει επίσης να προφυλάσσονται από τις υψηλές θερμοκρασίες, καθώς ο οργανισμός τους απορρυθμίζεται πιο εύκολα», σημειώνει ο κ. Δούκας.
Το ίδιο ισχύει και για όσους λαμβάνουν μία αγωγή όπως αντιυπερτασικά, αντιδιουρητικά, β-αναστολείς καθώς και όσοι λαμβάνουν συγκεκριμένη γκάμα ψυχιατρικών φαρμάκων ή φάρμακα για την καρδιά τους. Θα πρέπει να επικοινωνούν με τον γιατρό τους, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις πρέπει να προσαρμοστεί ανάλογα η δοσολογία χορήγησης.
Πώς βοηθάμε ένα άτομο με θερμική εξάντληση/θερμοπληξία;
Η βοήθεια προς ένα άτομο που έχει υποστεί θερμική εξάντληση ή θερμοπληξία πρέπει να είναι άμεση και οι κινήσεις πολύ συγκεκριμένες, ώστε να μειωθεί η θερμοκρασία του ατόμου που βρίσκεται σε κίνδυνο.
Συγκεκριμένα ο κ. Δούκας εξηγεί πως το πρώτο βήμα είναι κάποιος να βοηθήσει τον ασθενή κάνοντάς του αέρα ή βάζοντάς του κρύες κομπρέσες. Επίσης η εμβύθιση σε κρύο νερό είναι μία καλή κίνηση, ωστόσο αν δεν είναι δυνατό ενδείκνυται η μεταφορά του ατόμου άμεσα σε σκιερό μέρος ή σε έναν αεριζόμενο χώρο.
«Τοποθετούμε πάντα τον ασθενή σε ύπτια θέση, του αφαιρούμε τα βαριά ρούχα και μετά τον αερίζουμε με μια βεντάλια ή ό,τι πρόχειρο έχουμε. Βρέχουμε το πρόσωπο, τον λαιμό και το στήθος και τοποθετούμε ψυχρά αποθέματα στις μασχάλες, στη βουβωνική χώρα και τον λαιμό καθώς εκεί περνούν μεγάλα αγγεία. Σημαντικό είναι να ελέγχουμε τη θερμοκρασία του ασθενούς και να ξέρουμε πως τα αντιπυρετικά δεν βοηθούν καθόλου σε αυτές τις περιπτώσεις. Από εκεί και πέρα χορηγούμε μεγάλες ποσότητες υγρών και λίγο αλάτι μόνο αν ο άνθρωπος έχει τις αισθήσεις του», καταλήγει ο κ. Δούκας.
