Good night and good luck ήταν το νόημα της τελευταίας κουβέντας του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ πριν από επτά χρόνια, στην τελευταία επίσημη συνάντηση των ηγετών της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής πλευράς στο Κραν-Μοντανά. Δυστυχώς, η ευχή του για καλή τύχη δεν έπιασε και έτσι με την αδράνεια και την αδιαφορία που έχει επιδειχθεί την επταετία που μας πέρασε, συμπληρώθηκε μισός αιώνας από τα τραγικά γεγονότα του καλοκαιριού του 1974 στην Κύπρο με το πραξικόπημα και την εισβολή, που επέφερε την κατοχή στο 40% σχεδόν του κυπριακού εδάφους.
Ταυτόχρονα, δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι ο διαχωρισμός της βασικής μάζας του κυπριακού λαού επιχειρήθηκε να επιτευχθεί νωρίτερα, το 1963, όταν ακραίες εθνικιστικές ομάδες των δύο πλευρών άρχισαν να συγκρούονται ένοπλα. Δυστυχώς, αυτό δεν μπορούσε να αποφευχθεί επειδή από το 1960, με τη δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας, έστω και με τις κολοβές συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου, δεν έγινε κατορθωτό να δημιουργηθεί μια σοβαρή πλειοψηφία στο νησί που να αγαπήσει την Κύπρο ως πατρίδα και τη σημαία της, να την αγκαλιάσει, να την υπερασπιστεί, να την προστατεύσει και να την αναπτύξει με προοπτική για ένα καλύτερο μέλλον, προς το συμφέρον όλων των κατοίκων της.
Στις μέρες μας, με την ελπίδα της ανανέωσης της εντολής από τον γ.γ. του ΟΗΕ προς τη Μαρία Ανχελα Ολγκίν Γκουεγιάρ να συνεχίσει τις διαβουλεύσεις της με τις δύο πλευρές, κατά πόσο είναι δυνατόν να επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο μερών, προσφέρεται μια πραγματικά τελευταία ευκαιρία να αναζητηθεί κάτι θετικό για το μέλλον του κυπριακού λαού στο σύνολό του.
Στις όποιες αναλύσεις γίνονται για τις πιθανότητες επιτυχίας αυτής της προσπάθειας δεν πρέπει να επικεντρωνόμαστε σε αναζητήσεις, πώς θα αντιδράσει η άλλη πλευρά. Η σκληρή στάση της Τουρκίας, ως ο δυνατός παίκτης, είναι δεδομένη. Το ξεκλείδωμα της αρνητικής της στάσης πρέπει να αναζητηθεί από την ελληνοκυπριακή πλευρά με την εξεύρεση ερεισμάτων για την Τουρκία, με πραγματική βούληση και αποφασιστικότητα, για να μπει η συζήτηση του Κυπριακού σε μια πορεία που να τροχοδρομεί την προοπτική σε μια ελπιδοφόρα κατάληξη.
Πέρα από την τουρκική αδιαλλαξία και τις σκληρές της τοποθετήσεις, η διεθνής κοινότητα που δεν έχει εδώ και καιρό το Κυπριακό στις προτεραιότητές της, κρατάει αποστάσεις και καταλογίζει ίσες ευθύνες και στις δύο πλευρές για άτεγκτη στάση και αχρείαστες εμμονές. Αυτή η στάση επιδεικνύεται ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, όχι αδικαιολόγητα. Τα γεγονότα στο Κραν-Μοντανά, η αποχώρηση από τις συνομιλίες αλλά και η αναποφασιστικότητα, η έλλειψη ουσιαστικής πρωτοβουλίας και η αναξιοπιστία που καταλογίζεται στην ελληνοκυπριακή πλευρά δίνουν το δικαίωμα στους τρίτους να κρατούν ίσες αποστάσεις και να εξισώνουν τη συμπεριφορά της ελληνοκυπριακής πλευράς με την αδιάλλακτη και σκληρή στάση της Τουρκίας.
Οι δύο τελευταίες γενιές των Κυπρίων που δημιούργησαν και συντήρησαν τα προβλήματα και τον διαχωρισμό του κυπριακού λαού, οφείλουν να εξεύρουν τον τρόπο επανένωσης του νησιού.
Αυτή η εκτίμηση πραγμάτων που δεν είναι της ώρας να αξιολογήσουμε εάν δικαιολογείται ή όχι, δύναται να διαφοροποιηθεί μονάχα με ανάληψη πρωτοβουλίας και προτάσεων που να αποδεικνύουν βούληση και αποφασιστικότητα από μέρους της ελληνοκυπριακής πλευράς ότι είναι έτοιμη να συμβάλει θετικά στην αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος για την Κύπρο ισότιμα μαζί με τους Τουρκοκύπριους.
Το εγχείρημα αυτό δεν είναι εύκολο, επειδή ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης μέχρι τώρα δεν κατάφερε να είναι πειστικός, αφού στις προτεραιότητές του βρίσκεται η πρόταξη της εικόνας του ενώ οι προσεγγίσεις, οι ενέργειες και οι κινήσεις του είναι χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο και δεν πείθουν κανέναν σοβαρό συνομιλητή του. Για θετικότερη αξιολόγησή του ως αξιόπιστος συνομιλητής χρειάζονται σοβαρές πρωτοβουλίες από μέρους του. Στην εξίσωση για την αναζήτηση της λύσης, διευκολυντικό ρόλο θα μπορούσαν να διαδραματίσουν προσεγγίσεις π.χ. ειδικότερα κοινής αξιοποίησης του ενεργειακού πλούτου που καταγράφεται στην κυπριακή επικράτεια και γενικότερα ετοιμότητα για διαμοιρασμό της ομοσπονδιακής εξουσίας με υλοποίηση των συγκλίσεων που επιτεύχθηκαν μέχρι τώρα.
Ο χρόνος περνάει και δυστυχώς είναι αδυσώπητος. Κάθε αύριο προσθέτει νέα τετελεσμένα, νέες δυσκολίες και νέα εμπόδια. Οι δύο τελευταίες γενιές των Κυπρίων που δημιούργησαν και συντήρησαν τα προβλήματα και τον διαχωρισμό του κυπριακού λαού οφείλουν να εξεύρουν τον τρόπο επανένωσης του νησιού και του λαού του, για ένα ειρηνικό και ευοίωνο μέλλον των νεότερων γενιών. Εχει δίκιο η κ. Ολγκίν Γκουεγιάρ στην ανοικτή επιστολή της προς όλους τους Κυπρίους, ότι «το μέλλον των νέων ανθρώπων έχει περισσότερη αξία από τις εμμονές αυτών που δημιούργησαν ή συντήρησαν την οπισθοδρόμηση ή τη στασιμότητα».
*Ο κ. Κίκης Καζαμίας είναι τέως υπουργός, βουλευτής, δήμαρχος Αμμοχώστου, μέλος του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου.
