«Οταν πάω στη γιαγιά μου, αφού φάω όλο μου το φαγητό, ζητάω σακχαρώδη διαβήτη». «Για πρωινό τρώω συνήθως αρτηριακή πίεση». «Στον ελεύθερό μου χρόνο κάνω πέτρες στη χολή». «Στις διακοπές μου βλέπω μυοσκελετικά προβλήματα όση ώρα θέλω».
Με τις φράσεις αυτές, ένας πιτσιρικάς τον οποίο ένα χέρι ταΐζει γλυκό, ένα κοριτσάκι πασαλειμμένο με σοκολάτα, ένας έφηβος που παίζει ηλεκτρονικά παιχνίδια και μια έφηβη που είναι «κολλημένη» στο κινητό της, «προειδοποιούν» για τις αρνητικές επιπτώσεις της μη ισορροπημένης διατροφής και της έλλειψης άσκησης.
Συνεργασία με UNICEF
Το σχετικό βίντεο, που ξεκίνησε να προβάλλεται από τις αρχές της εβδομάδας, εντάσσεται στην εκστρατεία ενημέρωσης της εθνικής δράσης κατά της παιδικής παχυσαρκίας, με την οποία το υπουργείο Υγείας σε συνεργασία με τη UNICEF δεσμεύεται να συμβάλει στη μείωσή της, ενός προβλήματος το οποίο έχει λάβει ανησυχητικές διαστάσεις στη χώρα μας: 13,6% των παιδιών έως 5 ετών είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, ποσοστό που «εκτινάσσεται» στο 43% στις ηλικίες 5 έως 7 ετών.
Οταν ο εξεταζόμενος πληθυσμός είναι τα παιδιά ηλικίας 2 έως 14 ετών, το ποσοστό των υπέρβαρων ή παχύσαρκων είναι 37,5%, με το υπουργείο Υγείας να έχει βάλει στόχο να το μειώσει στο 24,5% έως το 2030.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ελληνικό. Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, το 2022 37 εκατ. παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών ήταν υπέρβαρα ή παχύσαρκα. Στις ηλικίες 5 έως 19 ετών ο αριθμός των υπέρβαρων ή παχύσαρκων παιδιών ξεπερνούσε τα 390 εκατ. Στην Ευρώπη, το 2022 ένα στα τρία παιδιά ήταν υπέρβαρα, ενώ εκτιμάται ότι το 2035, 17 εκατ. αγόρια και 11 εκατ. κορίτσια ηλικίας 5 έως 19 ετών θα ζουν με παχυσαρκία.
Με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών, δασκάλων και καθηγητών, γονέων και τη χρήση ειδικών «εργαλείων», το υπουργείο επιχειρεί να αλλάξει το διατροφικό πρότυπο και τις συνήθειες των παιδιών, ξεκινώντας από τα σχολεία.
Με τη συμμετοχή ακαδημαϊκών, δασκάλων και καθηγητών, γονέων και τη χρήση ειδικών «εργαλείων», το υπουργείο επιχειρεί να αλλάξει το διατροφικό πρότυπο και τις συνήθειες των παιδιών.
Οπως ανέφερε η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, «στόχος μας είναι όχι απλώς ο έγκαιρος εντοπισμός της παιδικής παχυσαρκίας αλλά η πρόληψη των παραγόντων κινδύνου που οδηγούν σ’ αυτήν.
Το πρόγραμμα έχει ήδη ξεκινήσει να υλοποιείται πιλοτικά σε 60 σχολεία της χώρας και από το νέο σχολικό έτος θα εφαρμοστεί καθολικά σε εθνικό επίπεδο, ενώ το φθινόπωρο ξεκινάει και πρόγραμμα για τους ενήλικες, που περιλαμβάνει δωρεάν πρόσβαση σε διατροφολόγους, ακόμη και εξ αποστάσεως».
Η μεσογειακή διατροφή
Την ίδια στιγμή, όλο και περισσότερα επιστημονικά δεδομένα αναδεικνύουν την αξία της μεσογειακής διατροφής για την υγεία των παιδιών. Σύμφωνα με την παθολόγο, καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής της Θεραπευτικής Κλινικής (νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και τη βιολόγο Παναγιώτα Ζαχαράκη, μία νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο διεθνές περιοδικό JAMA Network έδειξε ότι η υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής από τα παιδιά για τουλάχιστον οκτώ εβδομάδες οδήγησε στη μείωση της συστολικής αρτηριακής πίεσης, της ολικής χοληστερόλης, της LDL (κακής) χοληστερόλης και την αύξηση της HDL (καλής) χοληστερόλης.
Οπως αναφέρουν η κ. Ψαλτοπούλου και η κ. Ζαχαράκη, «είναι σημαντικό να αυξηθούν οι κατάλληλες τροφές στη διατροφή των παιδιών και να μειωθούν τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα που περιέχουν πρόσθετα σάκχαρα και νάτριο (αλάτι).
Γνωρίζουμε ότι οι θερμίδες από υπερεπεξεργασμένα τρόφιμα μπορεί να αποτελέσουν μέχρι και το 70% της τυπικής πρόσληψης ενός εφήβου. Οποιαδήποτε αλλαγή μπορεί να μειώσει την πρόσληψη τσιπς, μπισκότων και αναψυκτικών και να αυξήσει την πρόσληψη φρούτων και λαχανικών δίνει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μεγάλα οφέλη».
Οι ίδιες δίνουν ιδιαίτερη αξία στα οικογενειακά γεύματα, ενώ τονίζουν ότι οι γονείς θα πρέπει να δίνουν το παράδειγμα ακολουθώντας τη μεσογειακή διατροφή. «Ενα από τα πιο σημαντικά βήματα που μπορεί να κάνει ένας γονιός για να βοηθήσει στη βελτίωση της διατροφής των παιδιών είναι να αφοσιωθεί σε τακτικά οικογενειακά γεύματα και να προσπαθήσει να ετοιμάζει φαγητά στο σπίτι όσο πιο συχνά γίνεται. Οσο περισσότερο τα παιδιά εκτίθενται σε φρούτα, λαχανικά και ψάρια, τόσο πιο πιθανό είναι να τα δοκιμάσουν, να τους αρέσουν και να εισαχθούν στην καθημερινή οικογενειακή διατροφή», καταλήγουν.
