Ενας πατριώτης μας επισκέφθηκε κάποτε για πρώτη φορά μια πόλη της Αμερικής. Τριγυρνώντας στους δρόμους της, αντιλήφθηκε ότι στις αυλές όλων σχεδόν των σπιτιών, υπήρχε σπαρμένο πολύ όμορφο γρασίδι (γκαζόν). Εντυπωσιασμένος αποφάσισε να ρωτήσει έναν ντόπιο πως καταφέρνουν και έχουν τόσο περιποιημένους χλοοτάπητες στις αυλές τους. Ο ντόπιος του απάντησε: «Είναι πολύ εύκολο. Μια φορά το σπέρνεις και έπειτα το ποτίζεις τριακόσια χρόνια». Είναι σαφές τι υπονοούσε ο Αμερικανός πολίτης: Βασική προϋπόθεση για να υπάρξει πρόοδος σε κάθε κοινωνία είναι η μακρόχρονη και ομοιόμορφη πρακτική.
Η Ελλάδα ξεκίνησε σαν εθνικό κράτος μόλις πριν από 200 χρόνια, όταν τα άλλα κράτη της Ευρώπης είχαν ιστορία αιώνων. Προφανώς, δεν είμαστε σήμερα αυτό που περιγράφει ο Σεφέρης για την Ελλάδα των αρχών του 1900, δηλαδή «ένας όχλος χασομέρηδων, εξευτελισμένος από ανάξιους ή αδιάφορους άρχοντες που χαζεύει, χλευάζει, προπηλακίζει». Αυτή η μικρή χώρα με τη βραχύχρονη δημοκρατία της, η χώρα που βίωσε επτά πολέμους, τέσσερις εμφυλίους και επτά πτωχεύσεις και με μία από τις υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες στον κόσμο, κατόρθωσε στο τέλος του 20ου αιώνα να έχει εξασφαλίσει στους πολίτες ένα από τα υψηλότερα βιοτικά επίπεδα στον κόσμο.
Πέρυσι τέτοια εποχή, αγκυροβόλησε στη Θεσσαλονίκη ένα μεγάλο κρουαζιερόπλοιο. Οι αλλοδαποί επιβάτες του ξεχύθηκαν στην πόλη για να απολαύσουν τις ομορφιές και τη φιλοξενία της. Κάποιος δημοσιογράφος ενός τηλεοπτικού σταθμού έκανε μία μικρή έρευνα, ρωτώντας τους ταξιδιώτες τι θετικά και τι αρνητικά βρήκαν στην πόλη. Ολοι αναφέρθηκαν στις ομορφιές, τα μνημεία, τη θρησκευτικότητα και την ιστορικότητα που αναδύονταν μέσα από αυτά. Στα αρνητικά της πόλης επεσήμαναν δύο πράγματα: Το ότι δίκυκλα κυκλοφορούσαν επάνω στα πεζοδρόμια, παρενοχλώντας πολλές φορές τους πεζούς και ότι πολλοί τοίχοι της πόλης ήταν γεμάτοι από συνθήματα, εκ των οποίων τα περισσότερα κακόγουστα. Αυτό δηλαδή που επισήμαναν οι ξένοι επισκέπτες ήταν το εξής: Εχετε στη χώρα σας πρόβλημα με την τάξη!
Μα δε χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια για να καταλάβει κανείς την ανομία που επικρατεί στη χώρα, δηλαδή την μη εφαρμογή των νόμων, «υπό τα όμματα» πολλές φορές της Ελληνικής Αστυνομίας και των συναφών με αυτή υπηρεσιών.
Λίγα παραδείγματα: Μηχανές ή και αυτοκίνητα με «πειραγμένες» εξατμίσεις κινούνται με ιλιγγιώδεις ταχύτητες καθόλη τη διάρκεια της ημέρας, διαταράσσοντας την ψυχική ηρεμία των περιοίκων. Οπως μου λένε φίλοι μου που διαμένουν σε διαμερίσματα κοντά σε λεωφόρους, ιδίως τους θερινούς μήνες, δεν κοιμούνται σχεδόν ποτέ από τους «βρυχηθμούς» των εξατμίσεων.
Η παράνομη στάθμευση είναι τόσο εκτεταμένη που πολλές φορές αδυνατούν να κινηθούν στο δρόμο δύο αντίθετα ερχόμενα οχήματα.
Στο δρόμο κυκλοφορούν πολλά αυτοκίνητα χωρίς οι επιβάτες τους να φορούν ζώνες ασφαλείας και δίκυκλα χωρίς οι αναβάτες τους να φορούν κράνος ασφαλείας, πραγματοποιώντας πολλές φορές και επικίνδυνους ελιγμούς. Ελάχιστοι οδηγοί σταματούν τα οχήματά τους πριν από τις διαβάσεις πεζών.
Πολίτες βγάζουν περίπατο τα ζώα τους, κυρίως σκύλους, χωρίς να έχουν εφοδιαστεί με τα κατάλληλα μέσα για την καθαριότητα των συμπαθών τετράποδων, με αποτέλεσμα πολλά πεζοδρόμια, πλατείες ή πάρκα να είναι γεμάτα από περιττώματα.
Η ηχορύπανση από κάποια καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος είναι τόσο μεγάλη που δημιουργεί μόνιμα ψυχικά προβλήματα στους διαμένοντες στα γειτονικά ακίνητα.
Οι τοίχοι πολλών οικοδομών είναι γεμάτοι από ακαλαίσθητα συνθήματα και σκίτσα. Υπάρχουν περιοχές στην πόλη της Αθήνας που θυμίζουν υποβαθμισμένες αφρικανικές πόλεις.
Οσον αφορά στα Πανεπιστήμιά μας, αρκεί μια επίσκεψη σε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα του εξωτερικού για να δει κανείς τη διαφορά. Πολλές φορές η διαφορά είναι αυτή μεταξύ μίας εκκλησίας και ενός στάβλου.
Γιατί σε ποια πόλη της Αμερικής, της (σύνολης) Ευρώπης ή των Βαλκανίων επικρατεί αυτή η κατάσταση; Σε καμία ασφαλώς.
Εξηγώντας όλα αυτά τα ελληνικά παράδοξα, κάποιοι θα πούν ότι είναι θέμα παιδείας, ενώ κάποιοι άλλοι θα αναφερθούν στα χαρακτηριστικά του Ελληνα: «Ο Ελληνας είναι από τη φύση του απείθαρχος κλπ». Αυτά ακούγονταν και όταν ήταν να θεσπιστεί η απαγόρευση του καπνίσματος σε δημόσιους χώρους. Μόλις έπεσαν τα πρώτα πρόστιμα αλλά και οι σφραγίσεις καταστημάτων, ο νόμος εφαρμόστηκε πάραυτα. Ο φύσει απείθαρχος Ελληνας εξαφανίστηκε.
Πρέπει να γίνει συνείδηση στη χώρα μας ότι η συνεχής και ομοιόμορφη εφαρμογή των νόμων στα καθημερινά θέματα της ζωής μας, η επικράτηση δηλ. της τάξης, αποτελεί την πεμπτουσία κάθε δημοκρατίας. Οτι η εφαρμογή των νόμων διαμορφώνει καλύτερους πολίτες. Και ότι, αντίθετα, η ανομία οδηγεί στην ανασφάλεια των πολιτών. Δημιουργεί πρόδρομες καταστάσεις για τη μετάβαση στο κοινό έγκλημα.
Δεν υπάρχει, δηλαδή, δημοκρατία όταν ο καθένας κάνει ότι θέλει χωρίς να σέβεται τη ζωή και την υγεία των συμπολιτών του.
Ξεκάθαρα: Η εξαιρετική, κατά τα άλλα, Ελληνική Αστυνομία και οι συναφείς με αυτήν υπηρεσίες, πρέπει να λάβουν σαφείς εντολές για κάνουν τη δουλειά τους όπως πρέπει. Να ασκούνται, δηλαδή, σε καθημερινή βάση και με συνέπεια και συνέχεια, οι απαραίτητοι έλεγχοι στους παραβάτες. Δεν ταιριάζει στην εικόνα της αστυνομίας μας, παραβάτες κάθε φύσεως να προσπερνούν αστυνομικούς που περιπολούν στο δρόμο και οι τελευταίοι δείχνουν αδιαφορία. Οι συνεχείς έλεγχοι θα μειώσουν κάθετα την παραβατικότητα. Σε λίγο διάστημα θα την εξαφανίσουν.
Αν θέλουμε κι εμείς να έχουμε όμορφα γκαζόν στις αυλές μας, πρέπει να συνεχίζουμε να τα ποτίζουμε καθημερινά. Ή μάλλον, να αρχίζουμε να τα ποτίζουμε.
* Ο κ. Βασίλειος Φλωρίδης είναι Αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου
