Τουρκική έφοδος στους ελληνικούς αστακούς…
τουρκική-έφοδος-στους-ελληνικούς-αστ-563158963

Τουρκική έφοδος στους ελληνικούς αστακούς…

Τουρίστες από τη γείτονα κατακλύζουν τα νησιά του Αν. Αιγαίου και την Αλεξανδρούπολη – Ο ρόλος της γρήγορης βίζας

Μαργαρίτα Πουρνάρα
Ακούστε το άρθρο

«”Tencere yuvarlanmis kapagini bulmus”, λέμε εμείς στην Τουρκία. Δεν έχετε και εσείς την ίδια παροιμία;» ρωτούσε το γκαρσόνι μια τουρίστρια από το Κουσάντασι που έτρωγε στο διπλανό μας τραπέζι στο Αγαθονήσι, κάνοντας μια κυκλική κίνηση παντομίμας με τα χέρια της. «Μωρέ να δεις που θα εννοεί “Κύλησε ο τέντζερης και βρήκε το καπάκι!”» είπε ο Ελληνας ιδιοκτήτης του μαγαζιού. Επεσε μέσα. Φέτος το καλοκαίρι, σε μια ευθεία γραμμή από την Αλεξανδρούπολη έως και το Καστελλόριζο, όπου και αν καθίσεις ακούς τουρκικά. Εχει γίνει μια τεράστια «έξοδος» των Τούρκων στο Αιγαίο και η αιτία δεν είναι μόνο η fast track visa που δίνει στους πολίτες της γείτονος το δικαίωμα της εύκολης πρόσβασης σε δέκα ελληνικά νησιά (Λήμνος, Λέσβος, Χίος, Σάμος, Λέρος, Κως, Ρόδος, Κάλυμνος, Σύμη, Καστελλόριζο). Ενας από τους κύριους λόγους είναι ο αυξανόμενος πληθωρισμός στην τουρκική οικονομία που κάνει ελκυστικούς τους κοντινούς ελληνικούς προορισμούς σε ενδοχώρα και παράλια, αλλά και η διαφορετική τουριστική οργάνωση ανάμεσα στις δύο χώρες. Σ’ εμάς η πληθώρα των καταλυμάτων είναι μικρού και μεσαίου μεγέθους, όπου δουλεύουν συνήθως τα μέλη μιας οικογένειας, όπως και στις ταβέρνες. Πολλές πλαζ δεν είναι οργανωμένες. Στις απέναντι ακτές υπάρχουν μεγάλες ξενοδοχειακές αλυσίδες, παραλίες με «αλμυρή» είσοδο και εστιατόρια που έχουν γίνει απλησίαστα.

Κάπως έτσι φτάσαμε να πηγαίνουμε για μια χρονιά με ρεκόρ αφίξεων από την Τουρκία, αλλά και να ζούμε ένα οξύμωρο: πολλοί Ελληνες δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να κάνουν φέτος διακοπές στα νησιά του Βορείου Αιγαίου και των Δωδεκανήσων εξαιτίας των απρόσιτων ακτοπλοϊκών εισιτηρίων, αλλά για τους Τούρκους είναι πολύ πιο οικονομικά να τα επισκεφθούν από το να μείνουν στην πατρίδα τους. Ενδεικτικά, ένα ζευγάρι συμπατριωτών μας χωρίς αυτοκίνητο θα πληρώσει 285 ευρώ για να ταξιδέψει με καμπίνα στη Σάμο από τον Πειραιά, ενώ ένα ζευγάρι Τούρκων 60 ευρώ, μιας και ο πλους είναι συντομότατος. Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, μέχρι και το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου είχαν έρθει 182.000 τουρίστες από τη γειτονική χώρα, εκ των οποίων οι 35.000 με βίζα «πόρτας» που κοστίζει 60 ευρώ κατ’ άτομο για 7 ημέρες. Αν αναρωτηθεί κανείς γιατί οι Τούρκοι τουρίστες να προτιμήσουν αυτή την ταξιδιωτική λύση από το να αγοράσουν την ετήσια βίζα των 120 ευρώ, η απάντηση είναι απλή. Για να αποκτήσει κανείς την τελευταία πρέπει να κλείσει ραντεβού για τις διατυπώσεις, που συχνά αργεί 2-3 μήνες, να προσκομίσει περισσότερα έγγραφα, και κινδυνεύει να μην πάρει έγκριση. Αντιθέτως η βίζα «πόρτας» βγαίνει μερικές ημέρες πριν από το ταξίδι, αλλά υπάρχει πλαφόν έως και 300 άτομα την ημέρα ανά ελληνικό νησί.

Τουρκική έφοδος στους ελληνικούς αστακούς…-1
«Λατρεύουν τα θαλασσινά και το ψάρι, μοιράζονται τα πιάτα, τρώνε σαν και εμάς πριν από την οικονομική κρίση», λέει για τους Τούρκους πελάτες του ο Ανδρέας Ανδρέογλου, ιδιοκτήτης ταβέρνας στη Μάκρη της Αλεξανδρούπολης. 

Σύμφωνα με τις έως τώρα αφίξεις, πιο «κερδισμένες» έχουν βγει η Σάμος, η Μυτιλήνη και η Χίος. Τα νησιά του Βορείου Αιγαίου ομνύουν στην ευεργετική παρουσία των Τούρκων, όχι μόνον τώρα, αλλά και τα τελευταία χρόνια: «Αυτή τη στιγμή περίπου 75% των τουριστών στη Μυτιλήνη είναι Τούρκοι», λέει ο Αρης Λαζαρής, γενικός γραμματέας του Συνδέσμου Τουριστικών Πρακτόρων Λέσβου. Παντρεμένος με Τουρκάλα, έχει άμεση εικόνα της επίδρασης του μέτρου της βίζας, μιας και ήταν ο πρώτος που έφερε τουριστικά γκρουπ από την Τουρκία στη Λέσβο το 2010: «Βοήθησε σε τεράστιο βαθμό και δίχως αυτή θα ήμασταν στο 1/3 των αφίξεων. Και εμείς έχουμε εργαστεί εντατικά τα τελευταία χρόνια με παρουσία σε τουρκικές τουριστικές εκθέσεις τους για να διαφημίζουμε τον τόπο μας. Είναι ευκατάστατοι αυτοί που έρχονται. Θα σας πω μόνον ότι έχουν τελειώσει οι αστακοί στο νησί. Γιατί όταν κάθονται να φάνε, θα το ευχαριστηθούν, δεν θα πάρουν μια Greek salad όπως οι Βόρειοι. Για εμένα είναι σημαντικό να είμαστε επαγγελματίες εμείς οι Ελληνες απέναντί τους, διότι επιστρέφουν κάθε χρόνο. Αν τους φερθούμε ληστρικά, θα τους διώξουμε. Ευτυχώς δεν υπάρχει τέτοια συμπεριφορά από τους Μυτιληνιούς».

Τουρκική έφοδος στους ελληνικούς αστακούς…-2
O γενικός γραμματέας του Συνδέσμου Τουριστικών Πρακτόρων Λέσβου, Αρης Λαζαρής, με την Τουρκάλα σύζυγό του, ο οποίος τονίζει τον κομβικό ρόλο της βίζας: «Δίχως αυτή θα ήμασταν στο 1/3 των αφίξεων».

«Καλοί πελάτες»

«Η Χίος τουριστικά έχει στηριχθεί καθαρά από τους Τούρκους όχι μόνο φέτος καλοκαίρι, αλλά όλο τον χρόνο. Στο Ραμαζάνι φτάσαμε σε τρομερές πληρότητες. Βοήθησε η βίζα, αν και πάντα είχαμε τουριστικό ρεύμα από απέναντι. Παλιά πηγαίναμε εμείς πιο πολύ, το ισοζύγιο τώρα έχει αλλάξει», λέει ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Αιγαίου Θοδωρής Πυλιώτης. «Πέραν του ήπιου χαρακτήρα τους, είναι και καλοί πελάτες. Δεν αφήνουν χρήματα μόνο σε ξενοδοχεία και ταβέρνες, ψωνίζουν παντού, σε σούπερ μάρκετ, αλυσίδες ηλεκτρονικών, κάβες. Το ωραίο στοιχείο είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί ανέπτυξαν μια σταθερή παραθεριστική σχέση, έρχονται και ξανάρχονται. Υπάρχουν φιλικές και εγκάρδιες σχέσεις».

«Δεν θα ξεχάσω όταν πήγα στη Χίο μετά τον κορωνοϊό που κάθισα σε ένα ζαχαροπλαστείο και ο μαγαζάτορας δεν δεχόταν με τίποτε να μου πάρει χρήματα. Δεν με ήξερε ο άνθρωπος. Ηθελε να με κεράσει διότι ήμουν από τους πρώτους Τούρκους που ξαναταξίδεψαν στο νησί. “Δεν είμαστε γείτονες, είμαστε οικογένεια”, μου είπε ο Χιώτης. Πώς να μη συγκινηθείς;» λέει προς επίρρωσιν ο πρόεδρος των Τούρκων τουριστικών πρακτόρων στην περιοχή της Σμύρνης, Κιβάντς Μερίτς. «Τα νησιά σας είναι πανέμορφα και οι Ελληνες μας φέρονται με ζεστασιά».

Τουρκική έφοδος στους ελληνικούς αστακούς…-3
«Δεν θα ξεχάσω όταν πήγα στη Χίο μετά τον κορωνοϊό που κάθισα σε ένα ζαχαροπλαστείο και ο μαγαζάτορας δεν δεχόταν με τίποτε να μου πάρει χρήματα. Δεν με ήξερε ο άνθρωπος. Ηθελε να με κεράσει διότι ήμουν από τους πρώτους Τούρκους που ξαναταξίδεψαν στο νησί», λέει ο πρόεδρος των Τούρκων τουριστικών πρακτόρων στην περιοχή της Σμύρνης, Κιβάντς Μερίτς.

Μιλώντας στην «Κ» υπογραμμίζει ότι η άνοδος του πληθωρισμού έχει φουσκώσει τις τιμές σε τέτοιο βαθμό στην Τουρκία που ωθεί πολλούς συμπατριώτες του σε διακοπές εκτός συνόρων. «Μέχρι σήμερα ήμασταν οικονομικά ανταγωνιστικοί στη διεθνή αγορά. Τώρα το χάσαμε αυτό όχι μόνο για τους ντόπιους, αλλά και τους ξένους. Σε περιοχές όπως η Αλικαρνασσός τα εστιατόρια είναι πάρα πολύ ακριβά και στα παράλια πολλοί επιχειρηματίες έχουν πέσει έξω διότι έχουν πολλά έξοδα και λίγη κίνηση. Κλείνουν μαγαζιά. Θεωρώ ότι φέτος θα έχουμε ρεκόρ Τούρκων στην Ελλάδα».

Στην Αλεξανδρούπολη, παρότι δεν ισχύει η ευκαιρία της γρήγορης βίζας, ήδη μιλούν για την πιο αυξημένη προσέλευση των τελευταίων ετών. Οι επαγγελματίες διαμαρτύρονται ωστόσο για την ταλαιπωρία που περνούν οι Τούρκοι μέχρι να μπουν στη χώρα μας: «Είναι ντροπή να χρειάζονται 3-7 ώρες κάθε μέρα για να περάσουν τελωνείο και τον έλεγχο διαβατηρίων», λέει ο Ανδρέας Ανδρέογλου που έχει την ταβέρνα «Αϊ Γιώργης» στη Μάκρη, αγαπημένο στέκι των Τούρκων, χειμώνα – καλοκαίρι.

Ο εστιάτορας συνεχίζει: «Λατρεύουν τα θαλασσινά και το ψάρι, μοιράζονται τα πιάτα, τρώνε σαν και εμάς πριν από την οικονομική κρίση. Το αλκοόλ είναι πολύ πιο φθηνό στην Ελλάδα. Οι τιμές στην εστίαση στην Κωνσταντινούπολη έχουν ανέβει τόσο πολύ που είναι συμφέρον να έρθουν σε εμάς από τα χερσαία σύνορα. Βέβαια, οι δικοί μας πελάτες είναι εξαιρετικά ευκατάστατοι, δεν τους απασχολεί το οικονομικό. Αγαπούν την πατρίδα μας διότι περνάνε καλά εδώ. Αν δεν είχαν και την οδύσσεια των συνόρων, η πόλη και η χώρα θα έβγαιναν πολλαπλά κερδισμένες».

Στο Grecotel της Αλεξανδρούπολης βλέπει κανείς συνέχεια τζιπ μεγάλου κυβισμού με τουρκικές πινακίδες: «Είναι η σταθερή μας πελατεία», λέει ο διευθυντής του ξενοδοχείου, Δημήτρης Καραβασίλης. «Κάποιοι Ελληνες σχολιάζουν ότι είναι κρίμα που δεν έχουμε και εμείς τη βίζα “πόρτας”. Διαφωνώ. Οι Τούρκοι που έρχονται στον Εβρο είναι υψηλών εισοδημάτων, θεωρούν ότι ξεχωρίζουν επειδή μπορούν να ταξιδέψουν στην Ελλάδα. Είναι θέμα πρεστίζ».

Τουρκική έφοδος στους ελληνικούς αστακούς…-4
«Οι Τούρκοι μάς έσωσαν οικονομικά και αυτό το καλοκαίρι. Στη Σάμο είχαμε πτώση 50% σε Ολλανδούς και Σκανδιναβούς, που έρχονται συνήθως», λέει η Φωτεινή Γεροντή, η οποία εργάζεται στο οικογενειακό ξενοδοχείο. «Και άλλες χρονιές είχαμε κόσμο από εκεί, αλλά με τη βίζα είδαμε και άλλη άνοδο. Ως πελάτες είναι καλόβολοι, δεν είναι γκρινιάρηδες».

«Οι Τούρκοι μάς έσωσαν οικονομικά και αυτό το καλοκαίρι. Στη Σάμο είχαμε πτώση 50% σε Ολλανδούς και Σκανδιναβούς, που έρχονται συνήθως», λέει η 45χρονη Φωτεινή Γεροντή, η οποία εργάζεται στο οικογενειακό ξενοδοχείο. Το ίδρυσε η μητέρα της και το βάφτισαν με το όνομα της προγιαγιάς Βιργινίας, που ήρθε πρόσφυγας από τα Δίδυμα της Μικρασίας. Η μικρή μονάδα βρίσκεται στο Βαθύ. Την παρακολουθούσα να μιλάει –με χαμόγελο και επαγγελματισμό– τουρκικά και στους πελάτες πίσω από τη ρεσεψιόν: «Τα έμαθα στη Σμύρνη με εντατικά μαθήματα διότι είχα φίλους Τούρκους που δεν ήξεραν λέξη αγγλικά. Τους γνώρισα τη δεκαετία του 2000 στον οργανισμό τουρισμού της νομαρχίας και πηγαίναμε σε εκθέσεις τουρισμού στη Σμύρνη και στην Πόλη», μας λέει. «Οι δικοί μας πελάτες είναι κατά 80%-90% Τούρκοι από Πόλη, Αγκυρα, Μερσίνη, Αττάλεια, Σμύρνη, άνθρωποι μεσαίων εισοδημάτων. Και άλλες χρονιές είχαμε κόσμο από εκεί, αλλά με τη βίζα είδαμε και άλλη άνοδο. Ως πελάτες είναι καλόβολοι, δεν είναι γκρινιάρηδες. Αυτό που τους ενδιαφέρει είναι πού θα ακούσουν ελληνική μουσική και πού θα φάνε καλαμάρια και χταπόδια».

«Μοιάζουμε»

«Με ρωτάνε συχνά αν μοιάζουμε. Μοιάζουμε. Τους συμπαθώ πολύ. Εχουμε δύο πράγματα που μας χωρίζουν: την πολιτική και τη γνώση της Ιστορίας», λέει η Φωτεινή Γεροντή. «Σαν Μικρασιάτισσα, όταν ακούω σχόλιά τους για ιστορικά θέματα, κάτι μέσα μου κλωτσάει. Οταν τους λέω ότι η γιαγιά μου ήρθε από απέναντι με τα ρούχα που φόραγε, μου λένε ότι ήρθε με την ανταλλαγή. Βρε, ποιαν ανταλλαγή; Με τον διωγμό ήρθε, μη τη σφάξουνε! Οχι επειδή είμαστε στον τουρισμό να χάνουμε και τη συνείδησή μας, να ξεχνάμε τα βιώματά μας».

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή
MHT