Εκλεισε ο ορίζοντας στο γραφικό λιμάνι των Καταπόλων στην Αμοργό, όταν πριν από μερικές μέρες κατέπλευσε ένα θηριώδες κρουαζιερόπλοιο. Μήκους 248 και πλάτους 32 μέτρων, με χωρητικότητα 1.473 επιβατών και 640 άτομα πλήρωμα, έμεινε για μερικές ώρες στο όμορφο Κυκλαδονήσι, κατακλύζοντας με πλήθος κόσμου συγκεκριμένα σημεία του νησιού.
Το κρουαζιερόπλοιο ήταν το «κερασάκι στην τούρτα» ή η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι μιας αυξανόμενης παρουσίας πλοίων κρουαζιέρας στην Αμοργό. Τα κρουαζιερόπλοια δεν δένουν στο λιμάνι (δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα), αλλά μένουν αρόδο. Οι τουρίστες μεταφέρονται με σκάφη στην ακτή και από εκεί με λεωφορεία μετακινούνται μαζικά συνήθως στη Μονή της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας και στα σοκάκια της Χώρας, για να επιστρέψουν μετά από λίγες ώρες στο κρουαζιερόπλοιο, όπου θα δειπνήσουν και θα χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες του all inclusive.
Οι προκλήσεις
Η Αμοργός, που έχει ταυτιστεί με το «απέραντο γαλάζιο», το εξαιρετικό τοπίο και την ιδιαίτερη πολιτιστική φυσιογνωμία, με μια διαχρονική πορεία επισκεψιμότητας που σέβεται κατά βάση τον τόπο, βρίσκεται αντιμέτωπη με τις προκλήσεις μιας μαζικοποιημένης τουριστικής παρουσίας, ιδανικής στο να δημιουργεί συμφόρηση, αλλά αφήνει ελάχιστο οικονομικό όφελος στον τόπο, πέρα από συγκεκριμένες υπηρεσίες. Κι αυτό ενώ τα σύννεφα της υπερτουριστικής επιβάρυνσης σκιάζουν και το Αιγαίο.
Βέβαια, υπάρχουν διαφορετικές γνώμες στο νησί για το θέμα των κρουαζιερόπλοιων. «Χαλάνε την εικόνα στα Κατάπολα, διαλύουν την ατμόσφαιρα στη Μονή της Χοζοβιώτισσας, κατακλύζουν για λίγο τα σοκάκια της Χώρας και αφού γεμίσουν με λεωφορεία τον κεντρικό δρόμο του νησιού, αποσύρονται, αφήνοντας μόνο ενόχληση και ούτε ευρώ», λέει στην «Κ» κάτοικος.
«Αυτό που με ανησυχεί περισσότερο είναι η απειλή να έρχονται ολοένα και περισσότερα και μεγαλύτερα κρουαζιερόπλοια στην Αμοργό και να χαλάσουν το κλίμα που έχουμε. Τότε θεωρώ πως και ο ποιοτικός τουρισμός θα δεχθεί πλήγμα», αναφέρει άλλος. «Δεν νομίζω πως μπορούμε να κόψουμε τα κρουαζιερόπλοια, ούτε να επιλέξουμε εμείς με ποιον τρόπο θα έρθει ο τουρίστας. Πέρα από το οικονομικό όφελος, λειτουργούν και σαν διαφήμιση για το νησί μας», ήταν μια διαφορετική γνώμη. Η ανάγκη να υπάρχει ρύθμιση και όχι ανεξέλεγκτη παρουσία επισημαίνεται από τους περισσότερους.
«Δεν μπορούμε να επιλέξουμε εμείς με ποιον τρόπο θα έρθει ο τουρίστας. Πέρα από το οικονομικό όφελος, λειτουργούν και σαν διαφήμιση», αναφέρει κάτοικος.
Αυτό που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι πως οι επισκέψεις μεγάλων κρουαζιερόπλοιων στην Αμοργό πραγματοποιούνται παρά τη σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου από πέρυσι τον Ιούνιο, που επιχείρησε να παρέμβει «ρυθμιστικά» στο θέμα. Στην απόφασή του (29/6/2023) μπαίνουν συγκεκριμένα όρια στο μέγεθος των πλοίων κρουαζιέρας που πρέπει να δέχεται το νησί, θέτοντας ως ανώτατο όριο τα 150 μέτρα και ζητώντας μάλιστα να μη γίνονται επισκέψεις κρουαζιερόπλοιων τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Το δημοτικό συμβούλιο εξουσιοδότησε τον δήμαρχο για τις περαιτέρω ενέργειες.
Το δημοτικό συμβούλιο ωστόσο δεν έχει την αρμοδιότητα στο συγκεκριμένο θέμα, αλλά η γνώμη του δεν μπορεί να μη λαμβάνεται υπόψη, όπως κι ευρύτερα η γνώμη των τοπικών κοινωνιών. Τελικά, το μόνο σίγουρο είναι πως η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου παραβιάζεται συστηματικά.
Δεν είναι μόνο ότι τα κρουαζιερόπλοια επισκέπτονται την Αμοργό μέσα στον Ιούλιο και τον Αύγουστο, αλλά και ότι το μέγεθός τους υπερβαίνει τα 150 μέτρα. Για παράδειγμα, στις 31 Ιουλίου είχε πιάσει το 186 μέτρων κρουαζιερόπλοιο (466 επιβάτες και 295 μέλη πληρώματος) και στις 20 Ιουλίου ένα άλλο, μήκους 190 μέτρων (298 επιβάτες και 246 μέλη πληρώματος). Στις 28 Αυγούστου αναμένεται να ξαναπιάσει στα Κατάπολα εκείνο με χωρητικότητα 1.473 επιβατών.
«Η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου πρέπει να γίνει σεβαστή. Αυτή τη στιγμή πρέπει να μπει ένα φρένο, γιατί η όλη πορεία δεν συνάδει με τη φυσιογνωμία του νησιού μας. Εχουμε και τα αρνητικά παραδείγματα άλλων νησιών στις Κυκλάδες. Πολλά πράγματα γίνονται ανεξέλεγκτα. Για παράδειγμα πριν από μερικές μέρες εμφανίστηκε κρουαζιερόπλοιο και στο λιμάνι της Αιγιάλης, που δεν έχει καν σχετικό πρωτόκολλο ασφαλείας», λέει στην «Κ» η Ελευθερία Ψυχογιού, δημοτική σύμβουλος Αμοργού. «Η όχληση είναι δεδομένη. Για τους λουόμενους στον κόλπο των Καταπόλων υπάρχει οπτική και ηχητική ρύπανση, τα κρουαζιερόπλοια πλησιάζουν προς την πλευρά των παραλιών, δεν είμαστε σίγουροι τι γίνεται και με τα λύματα. Ενώ θα έπρεπε να έχουν γιατρό στο πλοίο, πριν από μερικές μέρες χρειάστηκε να διακομιστεί ένας ασθενής στο ελλιπέστατο Κέντρο Υγείας του νησιού», συμπληρώνει η κ. Ψυχογιού.
Η επέκταση του λιμένα
Οι ανησυχίες πολλών κατοίκων μεγαλώνουν από τα σχέδια επέκτασης του λιμένα των Καταπόλων στην Αμοργό, που σήμερα μπορεί να υποδεχθεί ένα πλοίο της γραμμής και μικρότερα σκάφη. Οι προτάσεις για την επέκταση της προβλήτας και των άλλων εγκαταστάσεων στοχεύουν στην ταυτόχρονη εξυπηρέτηση δύο πλοίων των ακτοπλοϊκών γραμμών και ενός κρουαζιερόπλοιου, προχωρώντας σε οδικές και άλλες παρεμβάσεις, που έχουν αντιμετωπίσει ισχυρές ενστάσεις στη διαβούλευση με την τοπική κοινωνία. Για πολλούς το ερώτημα τίθεται έτσι: Απέραντο γαλάζιο ή απέραντα κρουαζιερόπλοια;
