Οι διακοπές του στην Ηλεία μετατράπηκαν σε τραγωδία. Ο κνησμός που ένιωσε ο άτυχος 48χρονος στον μηρό του πριν από ελάχιστες ημέρες, δεν προδιέθετε ότι αντιμετώπιζε κάτι σοβαρό. Μέσα σε ελάχιστες όμως ώρες, το πόδι του έγινε σκούρο και οι γιατροί αναγκάστηκαν να τον διασωληνώσουν. Η εξέλιξη όμως δεν ήταν θετική, καθώς έχασε τη ζωή του το απόγευμα της περασμένης Πέμπτης. Οι έως τώρα εκτιμήσεις κάνουν λόγο για τσίμπημα από την «καφέ ερημίτισσα», ένα είδος καφέ αράχνης που υπάρχει σε μεγάλους πληθυσμούς στη χώρα μας. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων όμως, ένα τέτοιο τσίμπημα, συνήθως δεν επιφέρει σημαντικά συμπτώματα.
Εως τώρα, κανένα από τα σενάρια που εξετάζονται δεν έχει επιβεβαιωθεί, καθώς αναμένονται τα αποτελέσματα των τοξικολογικών και ιστολογικών εξετάσεων. Οπως σημειώνουν πάντως ειδικοί στην «Κ», οι θάνατοι από αράχνες σε παγκόσμιο επίπεδο είναι λιγότεροι από δέκα ετησίως και συνήθως οφείλονται σε κάποια αλλεργική αντίδραση.
«Υπήρξε ραγδαία επιδείνωση»
Σύμφωνα με όσα δήλωσε στην «Κ» ο Σπύρος Πολίτης, διοικητής του Γενικού Νοσοκομείου Πύργου, ο άτυχος 48χρονος «είχε πάει μια βόλτα την περασμένη Κυριακή σε κάποια περιοχή της Ηλείας, κοντά στον Πύργο, όπου παραθέριζε. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ένιωσε κνησμό και κάψιμο στον μηρό. Επειδή όμως τα συμπτώματα δεν ήταν έντονα, συνέχισε τις διακοπές του».
Σύντομα όμως η κατάσταση διαφοροποιήθηκε, καθώς «την Τρίτη το πρωί ο κνησμός, ο πόνος και το κάψιμο έγιναν πολύ έντονοι. Πήγε σε ιδιώτη ορθοπεδικό, ο οποίος τον έστειλε στο νοσοκομείο μας. Οι γιατροί του έκαναν όλες τις εξετάσεις, ακόμη και τρίπλεξ ώστε να δουν αρτηριακά τι συμβαίνει. Ο άνθρωπος ήθελε να συνεχίσει τις διακοπές του επειδή δεν ανησυχούσε ιδιαίτερα. Μπήκε περπατώντας και επικοινωνούσε κανονικά. Οι γιατροί όμως επέμειναν να εισαχθεί στη γενική κλινική, όπως κι έγινε».
Λίγες ώρες αργότερα, «το βράδυ της Τρίτης, προς ξημερώματα Τετάρτης, υπήρξε ραγδαία επιδείνωση στην εικόνα του ασθενούς και ειδικά στο πόδι του, το οποίο μέσα σε μόλις 2-3 ώρες έγινε πάρα πολύ σκούρο. Ολα έγιναν πολύ γρήγορα. Ως αποτέλεσμα, το μεσημέρι της Τετάρτης διασωληνώθηκε και μπήκε στην εντατική». Περίπου ένα 24ωρο αργότερα, ο 48χρονος έχασε τη ζωή του.
«Καταλήγουν ότι πρόκειται για κάποιο τσίμπημα»
Οπως ενημέρωσε ο κ. Πολίτης, το Γ.Ν. Πύργου «επικοινώνησε με κέντρα δηλητηριάσεων από τα ξημερώματα της Τετάρτης. Σύμφωνα με όσα μας λένε, βάσει της εικόνας του ασθενούς και της εξέλιξής του, καταλήγουν ότι πρόκειται για κάποιο τσίμπημα. Φαίνεται πως υπήρχε πολλή υψηλή τοξικότητα. Το να ήταν φίδι και να μην το είδε, είναι κάπως απίθανο. Συνήθως οι αράχνες κάνουν τέτοια κρυφά τσιμπήματα, όπως μας λένε αυτοί που έχουν εξειδικευμένη επιστημονική κατάρτιση. Προς το παρόν όμως, όλα αυτά είναι εικασίες».
Οι ιατροδικαστές μου είπαν ότι από την τοξικολογική δεν θα βρεθεί κάποιο δηλητήριο. Το πιθανότερο, όπως μου είπαν, είναι να υπάρξουν δείγματα από την περιοχή του τσιμπήματος, που ενδεχομένως να οδηγήσουν κάπου μέσω της ιστολογικής εξέτασης.
Σήμερα αναμένεται να πραγματοποιηθεί η ιατροδικαστική εξέταση, ενώ σύμφωνα με τον ίδιο, «σύντομα θα έχουμε τα αποτελέσματα των τοξικολογικών εξετάσεων. Οι ιστολογικές εξετάσεις όμως αργούν κι έως τότε δεν μπορούμε να πούμε ότι ο θάνατος οφείλεται σε τσίμπημα από καφέ ερημίτισσα, ή σε οτιδήποτε άλλο. Αν δεν έχουμε εργαστηριακά κάτι συγκεκριμένο, κάνουμε υποθέσεις».
Αλλωστε, όπως εξήγησε ο ίδιος, «οι ιατροδικαστές μου είπαν ότι από την τοξικολογική δεν θα βρεθεί κάποιο δηλητήριο. Το πιθανότερο, όπως μου είπαν, είναι να υπάρξουν δείγματα από την περιοχή του τσιμπήματος, που ενδεχομένως να οδηγήσουν κάπου μέσω της ιστολογικής εξέτασης».
«Κάτι πολύ σπάνιο»
Από την πλευρά του, ο Δημήτρης Χατζηγεωργίου, αντιπτέραρχος εν αποστρατεία, επίτιμος διευθυντής Υγειονομικού ΓΕΕΘΑ και επιστημονικός συνεργάτης ΕΟΔΥ, σχολίασε στην «Κ» ότι «ακόμη δεν μπορούμε να πούμε πού οφείλεται ο θάνατος. Θα πρέπει να περιμένουμε τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Αυτό που μπορούμε να πούμε όμως, είναι ότι οι θάνατοι από τσίμπημα αράχνης είναι γενικά κάτι πολύ σπάνιο. Στην Ελλάδα είχαμε μια καταγεγραμμένη περίπτωση πριν από περίπου δέκα χρόνια. Στις ΗΠΑ των 360 εκατομμυρίων ανθρώπων, καταγράφονται 2-3 περιστατικά ετησίως». Ορισμένοι ερευνητές εκτιμούν πως κάθε χρόνο χάνουν τη ζωή τους από τσίμπημα αράχνης μόλις περίπου εφτά άτομα.
Η καφέ ερημίτισσα, σύμφωνα με τον κ. Πολίτη, «είναι χρώματος ανοιχτού καφέ. Το σώμα της αποτελείται από δύο μέρη, το ένα πιο μικρό μπροστά και το άλλο πιο μεγάλο πίσω. Εχει δηλαδή ένα σχήμα περίπου σαν βιολί».
Οπως εξήγησε, εξαιτίας δαγκώματος από αυτήν την αράχνη, «μπορεί να συμβεί αλλεργική αντίδραση και διάφορες επιπλοκές από το ίδιο το δηλητήριο που περιέχει το τσίμπημα. Συνήθως όμως αυτό το δηλητήριο δεν είναι αρκετό για να προκαλέσει προβλήματα».
Οι θάνατοι από τσίμπημα αράχνης είναι γενικά κάτι πολύ σπάνιο. Στην Ελλάδα είχαμε μια καταγεγραμμένη περίπτωση πριν από περίπου δέκα χρόνια. Στις ΗΠΑ των 360 εκατομμυρίων ανθρώπων, καταγράφονται 2-3 περιστατικά ετησίως.
Τα συμπτώματα από το δάγκωμα αυτής της αράχνης, σύμφωνα με τον κ. Χατζηγεωργίου, «είναι κοινά με αυτά από άλλες αράχνες. Το πρώτο σύμπτωμα είναι ο πόνος στο σημείο του τσιμπήματος, ο οποίος μπορεί να διαφέρει σε ένταση. Στη συνέχεια, υπάρχουν συμπτώματα στο αυτόνομο νευρικό σύστημα, όπως εφιδρώσεις, ταχυπαλμίες και διαταραχές της πίεσης. Εφόσον το φαινόμενο εξελιχθεί, μπορεί να προκαλέσει αιμόλυση, δηλαδή να διαλύσει τα ερυθρά αιμοσφαίρια ή να καταστρέψει τη λειτουργία των νεφρών. Πρόκειται για έναν αρκετά πολύπλοκο μηχανισμό».
Σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει για το τσίμπημα από μαύρη χήρα, «δεν υπάρχει αντίδοτο για τσίμπημα από καφέ ερημίτισσα. Εχουν κατασκευάσει ένα αντίδοτο στη Λατινική Αμερική, το οποίο όμως δεν χρησιμοποιείται αλλού».
Γενικότερα πάντως, το τσίμπημα από αράχνη σύμφωνα με τον ίδιο, «συνήθως δεν προκαλεί έντονα συμπτώματα. Για τη μαύρη χήρα για την οποία υπάρχουν στοιχεία, πεθαίνει παγκοσμίως περίπου το 1% που δέχεται τσίμπημα. Είναι σχετικά χαμηλό ποσοστό. Εως το 2014, που είχαμε σχετικά στοιχεία στον ΕΟΔΥ, στην Ελλάδα καταγράφονταν περίπου 3-4 τσιμπήματα από μαύρη χήρα ετησίως».
Πιο ευάλωτα σε τσιμπήματα από αράχνη σύμφωνα με τον ίδιο είναι «τα παιδιά, λόγω μικρού όγκου σώματος. Σε κάποιες περιπτώσεις, οι επιπλοκές που παρουσιάζονται, οφείλονται σε κάποια υποκείμενη νόσο που έχει το θύμα. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει πρόβλημα στην καρδιά, από τους μυϊκούς σπασμούς λόγω του πόνου μπορεί να πάθει έμφραγμα. Οσα περισσότερα υπάρχοντα προβλήματα υπάρχουν, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος».
Η γενικότερη οδηγία που δίνει ο ίδιος προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος τσιμπήματος, είναι «να μη βάζουμε τα χέρια μας και να μην προσπαθούμε να πιάσουμε κάτι που δεν βλέπουμε. Τις περισσότερες φορές, κάτω από μια πέτρα ή ένα ξύλο, μπορεί να υπάρχει οτιδήποτε, όπως αράχνη, φίδι ή σκορπιός που μπορεί να μας τσιμπήσει αν δεν υπάρχει ορατότητα».
«Ακόμη δεν πρέπει να αποκλείουμε τίποτα»
Τα συμπτώματα που προκαλεί το τσίμπημα της καφέ ερημίτισσας βάσει όσων δήλωσε από την πλευρά του ο Νίκος Εμμανουήλ, ομότιμος καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ), μέλος της Ελληνικής Γεωργικής Ακαδημίας και πρώην διευθυντής του Εργαστηρίου Γεωργικής Ζωολογίας και Εντομολογίας του ΓΠΑ, «είναι ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και θα πρέπει να τα δούμε πριν επέλθει ο θάνατος. Με το δάγκωμα μεταφέρεται στον οργανισμό η κυτταροτοξίνη, μια τοξίνη που σκοτώνει κύτταρα. Επομένως, η περιοχή όπου υπήρξε το δάγκωμα αλλάζει χρώμα, μεγαλώνει μέρα με την ημέρα και μετατρέπεται σε κάτι σαν έλκος. Είναι σαν να έχει πάθει γάγγραινα ο ασθενής και μπορεί όντως να πάθει, εφόσον επιμολυνθεί από μικρόβια».
Παράλληλα, η καφέ ερημίτισσα σύμφωνα με τον ίδιο, «συνήθως βρίσκεται μέσα σε σπίτια, σε χώρους όπως οι αποθήκες, αλλά δεν είναι απίθανο να τη βρεις και έξω. Πάντως, το δάγκωμα που προκαλείται από αράχνη σε εξωτερικό χώρο, το πιο πιθανό είναι να οφείλεται σε μαύρη χήρα. Τα συμπτώματα τα οποία προκαλούνται από τη μαύρη χήρα είναι εμετοί, ζαλάδες, πόνοι και κράμπες που διαρκούν πολύ».
Τα συμπτώματα από τσίμπημα καφέ ερημίτισσας είναι πολύ χαρακτηριστικά. Η περιοχή όπου υπήρξε το δάγκωμα αλλάζει χρώμα, μεγαλώνει μέρα με την ημέρα και μετατρέπεται σε κάτι σαν έλκος. Είναι σαν να έχει πάθει γάγγραινα ο ασθενής και μπορεί όντως να πάθει, εφόσον επιμολυνθεί από μικρόβια.
Σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, όπως εξήγησε «το τσίμπημα από αράχνη σε αλλεργικούς ανθρώπους μπορεί να είναι έως θανατηφόρο. Μου έτυχε πρόσφατα περίπτωση όπου γυναίκα που τσιμπήθηκε από καφέ αράχνη, μετά έφαγε φιστίκι και έπαθε ανακοπή. Τα αλλεργικής φύσεως συμπτώματα εξαρτώνται από την ιδιοσυστασία του ανθρώπου και από το τι αλλεργιογόνα έχουν μπει στο σώμα του».
Σχετικά με τον θάνατο του 48χρονου, ο ίδιος σημείωσε ότι «είναι πολύ δύσκολο οι ιατροδικαστές να βρουν την τοξίνη στον οργανισμό του, επειδή είναι πολύ μικρές οι ποσότητες που βγαίνουν από αυτή την αράχνη. Πάντως δεν πρέπει να αποκλείουμε ακόμη τίποτα. Πολλές μπορεί να είναι οι αιτίες για το συγκεκριμένο περιστατικό. Σπάνια όμως το τσίμπημα από μόνο του μπορεί να προκαλέσει κάτι τέτοιο. Θα μπορούσε ακόμη και να ευθύνεται τσίμπημα από σκορπιό ή μια μεγάλη σαρανταποδαρούσα, που μπορούν να επιφέρουν θάνατο σε αλλεργικούς ανθρώπους. Η Ελλάδα είναι χώρα ημιτροπική. Επομένως όσο πιο θερμή είναι μια χώρα, τόσο περισσότερο δρουν αρθρόποδα, έντομα και ακάρεα».
