«Η Μύκονος ξαναμπαίνει στο μάτι του κυκλώνα, οι αυθαιρετούντες αναθαρρούν, η πλειοψηφία των πολιτών θεωρεί ότι εμπαίζεται, ο δήμος παρά τη βούλησή του βρίσκεται σε θέση απολογούμενου και η πολιτεία εμφανίζεται ανακόλουθη σε σχέση με τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί για αποκατάσταση της νομιμότητας στη Μύκονο».
Δεν πρόκειται για καταγγελία δυσαρεστημένου πολίτη, αλλά για απόσπασμα εγγράφου που απέστειλε στα μέσα Μαΐου ο δήμαρχος της Μυκόνου Χρήστος Βερώνης στο υπουργείο Εσωτερικών, με αντικείμενο την προβληματική, όπως περιγράφεται, λειτουργία της πολεοδομίας ή αλλιώς Υπηρεσίας Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.). Η επανίδρυση της πολεοδομίας στη Μύκονο είχε αποφασιστεί τον Μάιο του 2023, στον απόηχο των καταγγελιών για πολεοδομικές αυθαιρεσίες και τον ξυλοδαρμό του αρχαιολόγου Μανώλη Ψαρρού, με τις εξελίξεις ωστόσο να μη δικαιώνουν την απόφαση της κεντρικής διοίκησης.
Πριν από ενάμιση μήνα, ο μέχρι πρότινος επικεφαλής της Υ.ΔΟΜ. αντικαταστάθηκε με απόφαση του δημάρχου Μυκόνου Χρήστου Βερώνη, έχοντας πάντως προηγουμένως υποβάλει ο ίδιος την παραίτησή του. Ακόμη, σε συνέχεια των επιστολών της δημοτικής αρχής προς το υπουργείο Εσωτερικών και συγκεκριμένα τον αναπληρωτή υπουργό Εσωτερικών Θοδωρή Λιβάνιο, κλιμάκιο της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ) μετέβη στο νησί και πραγματοποίησε έλεγχο για τα πεπραγμένα της Πολεοδομίας Μυκόνου. Η σύνταξη του πορίσματος αναμένεται να ολοκληρωθεί το αμέσως επόμενο διάστημα, με ορισμένες πληροφορίες να αναφέρουν ότι οι ελεγκτές της ανεξάρτητης αρχής διαπιστώνουν, μεταξύ άλλων, έλλειψη προσωπικού αλλά και ελλιπή εξειδίκευση των υπαλλήλων που ήδη εργάζονται στην υπηρεσία.
Τη «δυστοπική» –όπως τη χαρακτήρισε– εικόνα της Υ.ΔΟΜ. είχε προηγουμένως περιγράψει ο δήμαρχος Μυκόνου στις έγγραφες επιστολές του, που τέθηκαν υπόψη της «Κ»: «Η Υπηρεσία Δόμησης, αντί να ενισχυθεί με στελέχη, αποψιλώθηκε μετά από συνεχείς αποχωρήσεις των υπηρετούντων σε αυτή υπαλλήλων. Παρά την αδιαμφισβήτητη βούληση της δημοτικής αρχής να παταχθεί η αυθαίρετη δόμηση, η κατάσταση έχει περιέλθει κυριολεκτικά σε αδιέξοδο». Ο δήμαρχος μάλιστα στράφηκε και κατά συγκεκριμένων υπαλλήλων της υπηρεσίας, καταγγέλλοντας ότι αρνούνται να εκτελέσουν τα καθήκοντά τους, με τις έγγραφες εντολές της δημοτικής αρχής για τη διεκπεραίωση εκκρεμών υποθέσεων να αποβαίνουν ατελέσφορες. Εγγραφο με παρόμοιο περιεχόμενο είχε αποστείλει, αρχές του έτους, στο υπουργείο Περιβάλλοντος και στην εισαγγελία Εφετών Αιγαίου και ο αντιδήμαρχος τεχνικών υπηρεσιών και δόμησης Μυκόνου, Απόστολος Νάζος. Το έγγραφο είχε κοινοποιηθεί στην εισαγγελία Εφετών Αιγαίου μια και πολλοί από τους εκκρεμείς φακέλους αυθαιρεσιών είχαν σταλεί στην Υ.ΔΟΜ. από τον εποπτεύοντα (το 2023) εισαγγελέα Οδυσσέα Τσορμπατζόγλου.
«Υφίσταται αντικειμενική και πραγματική αδυναμία να τηρηθεί έγκαιρα και αποτελεσματικά η προβλεπόμενη διοικητική διαδικασία ελέγχου και σύνταξης των διοικητικών πράξεων επιβολής των κυρώσεων», αναφερόταν στο έγγραφο που εστάλη την 27η Φεβρουαρίου 2024 στον υπουργό Περιβάλλοντος Θεόδωρο Σκυλακάκη. Πάντως, παρά τις οχλήσεις προς την κεντρική διοίκηση, η κατάσταση στην Υπηρεσία Δόμησης αντί να βαίνει προς το καλύτερο επιδεινώνεται.
Η προβληματική λειτουργία της Πολεοδομίας Μυκόνου, την οποία οι γνωρίζοντες δεν αποδίδουν μόνο στην έλλειψη προσωπικού, αλλά και σε σκοπιμότητα, περιγράφεται και σε έγγραφα της ΕΛ.ΑΣ., που τέθηκαν υπόψη της «Κ». Απ’ αυτά προκύπτει ότι ενώ η αστυνομία της Μυκόνου πραγματοποίησε τους τελευταίους μήνες τριψήφιο αριθμό ελέγχων για πολεοδομικές παραβάσεις, η πολεοδομία δεν επιλήφθηκε παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις, που μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού.
«Υπάρχει περίπτωση ακινήτου που κτίζεται χωρίς οικοδομική άδεια. Λόγω της απουσίας ελέγχων, είναι πιθανό ο ιδιοκτήτης σύντομα να ολοκληρώσει τις εργασίες ανέγερσης», λέει στην «Κ» αστυνομική πηγή.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο διάστημα από τον Νοέμβριο του 2023 έως και τον Ιούνιο του 2024 η αστυνομία του νησιού, είτε κατόπιν καταγγελιών είτε αυτεπαγγέλτως, πραγματοποίησε 197 ελέγχους για πολεοδομικές αυθαιρεσίες. Σε 160 περιπτώσεις συνέταξε και απέστειλε σήμα προς την Πολεοδομία Μυκόνου για να προχωρήσει σε διακοπή εργασιών, να επιβάλει πρόστιμα κ.ο.κ. Από τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., ωστόσο, προκύπτει ότι η Υπηρεσία Δόμησης ανταποκρίθηκε πραγματοποιώντας αυτοψίες σε μόλις τέσσερις περιπτώσεις. Οι περισσότερες καταγγελίες έχουν υποβληθεί στην ΕΛ.ΑΣ. στη διάρκεια του χειμώνα, το διάστημα Δεκεμβρίου – Απριλίου, όταν δηλαδή δεν υπάρχει τουριστική κίνηση στο νησί και οι αυθαιρετούντες σπεύδουν να ολοκληρώσουν αυθαίρετες οικοδομικές εργασίες.
Ενδεικτικά, αρμόδια πηγή περιέγραψε στην «Κ» ότι τον Νοέμβριο του 2023 η ΕΛ.ΑΣ. έγινε αποδέκτρια καταγγελίας για αυθαίρετες οικοδομικές εργασίες στην Ανω Μερά. Αστυνομικοί μετέβησαν στο σημείο και διαπίστωσαν ότι ο ιδιοκτήτης ακινήτου είχε εκδώσει άδεια για «μικρής κλίμακας» οικοδομικές εργασίες προκειμένου να κατασκευάσει τοιχίο μήκους 30 εκατοστών. Αντ’ αυτού, προέκυψε ότι ο ιδιοκτήτης είχε προχωρήσει σε ανέγερση ενός ολόκληρου δωματίου που προοριζόταν για εμπορική αξιοποίηση – ενοικίαση.
Ενα μήνα αργότερα, η ΕΛ.ΑΣ. δέχτηκε καταγγελία για αυθαίρετες οικοδομικές εργασίες στον Ορνό. Κατά τον επιτόπιο έλεγχο προέκυψε ότι οι ιδιοκτήτες του ακινήτου είχαν εκδώσει άδεια για την κατασκευή υπόγειου αποθηκευτικού χώρου. Αντ’ αυτού, ωστόσο, οι αστυνομικοί διαπίστωσαν ότι στο σημείο είχε κατασκευαστεί ένα ημιυπόγειο διαμέρισμα και αυτό για τουριστική εκμετάλλευση. Για τις παραπάνω ή και παρόμοιες υποθέσεις (συνολικά 160 περιστατικά) η τοπική αστυνομική αρχή έκανε σήμα στην Πολεοδομία Μυκόνου, η οποία πάντως πραγματοποίησε μόλις τέσσερις αυτοψίες. «Υπάρχει περίπτωση ακινήτου που κτίζεται χωρίς καμία οικοδομική άδεια. Λόγω της απουσίας ελέγχων είναι πιθανό ο ιδιοκτήτης του να καταφέρει σύντομα να ολοκληρώσει τις εργασίες ανέγερσης», σημείωσε στην «Κ» αρμόδια αστυνομική πηγή.
Ερευνα «Αδιάφθορων»
Προ ενός έτους, βέβαια, ήταν η αστυνομία του νησιού αυτή που είχε βρεθεί στο επίκεντρο έρευνας σχετικά με ύποπτες ενέργειες ενστόλων που ήταν επιφορτισμένοι με τον έλεγχο της πολεοδομικής νομοθεσίας. Αφορμή είχε υπάρξει η προσπάθεια γυναίκας αστυνομικού να επιδώσει έγγραφο για διακοπή εργασιών σε νεοανεγειρόμενη οικοδομή. Προκειμένου να εντοπίσει το ακίνητο, η αστυνομικός είχε ζητήσει από συνάδελφό της να της στείλει τις συντεταγμένες του κτίσματος, όπερ και εγένετο. Φτάνοντας εκεί, όμως, διαπίστωσε ότι οι δύο εργάτες και ο εργολάβος είχαν περιέργως ενημερωθεί και εγκαταλείψει την οικοδομή. Βρήκαν προσωρινά καταφύγιο σε παρακείμενο σπίτι, όπου τελικά είχαν εντοπιστεί από τη νεαρή και επίμονη αστυνομικό. Η συγκεκριμένη εξέλιξη, ωστόσο, είχε θεωρηθεί ύποπτη και για την υπόθεση είχαν ειδοποιηθεί οι Εσωτερικές Υποθέσεις, με κλιμάκιο της υπηρεσίας να μεταβαίνει εκτάκτως στη Μύκονο. Ακολούθησε έρευνα από την οποία προέκυψαν ενδείξεις εμπλοκής ενός αρχιφύλακα που υπηρετούσε ως αποσπασμένος στο νησί. Μηνύματά του είχαν βρεθεί στο κινητό του εργολάβου, δημιουργώντας εύλογες υπόνοιες για τον ρόλο του στο νησί. «Να πάω για δουλειά;» ρωτούσε σε ένα από τα sms τον αρχιφύλακα ο αλλοδαπός εργολάβος, δημιουργώντας την εντύπωση πως επιδίωκε να μάθει εάν επίκειται έλεγχος στην οικοδομή ή όχι. «Δεν θα πάμε εάν δεν μας πει προηγουμένως ο αστυνόμος», έγραφε σε επόμενο μήνυμά του προς τους εργάτες ο εργολάβος.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», η έρευνα των «Αδιάφθορων» για την υπόθεση ολοκληρώθηκε πριν από λίγα μόλις εικοσιτετράωρα. Ο αρχιφύλακας που κλήθηκε να δώσει ανωμοτί εξηγήσεις ως ύποπτος για παράβαση καθήκοντος μέσω του συνηγόρου του κατέθεσε προσφυγή κατά της κλήσης, αρνούμενος να παράσχει εξηγήσεις. Από μέρα σε μέρα, ο φάκελος της δικογραφίας αναμένεται να υποβληθεί στην εισαγγελία Σύρου, για την περαιτέρω ποινική διερεύνηση της υπόθεσης.
