Παρά τις απογευματινές προειδοποιήσεις του 112, το ξημέρωμα της 12ης Αυγούστου, κανείς δεν φαίνεται να λείπει από τη Σταμάτα. «Στείλαμε μόνο τα παιδιά μας αλλού και εμείς παραμείναμε. Δεν είχε φτάσει ακόμα η ώρα που θα έπρεπε να αφήσουμε τα πράγματα πίσω μας», λέει στην «Κ» η Νατάσα, κάτοικος της περιοχής. Ο κόσμος που είναι μαζεμένος στην πλατεία, όπου βρίσκονται σταθμευμένα επανδρωμένα οχήματα της πυροσβεστικής, αυτή τη φορά δεν φοβάται για τα δικά του σπίτια. Η φωτιά τους είχε απειλήσει ξανά το φετινό καλοκαίρι, όταν στα τέλη του Ιουνίου αναμετρήθηκαν με τις φλόγες εντός του οικισμού και μέτρησαν έναν νεκρό. Αυτό το βράδυ παρατηρούν το πύρινο μέτωπο που ξεκίνησε το μεσημέρι της Κυριακής στον Βαρνάβα, να εκτείνεται προς τον Διόνυσο και επιβεβαιώνουν τις αρχικές τους σκέψεις: «Με το που είδαμε τη φωτιά ξέραμε ότι θα καεί το βουνό. Το βουνό τώρα καίγεται».
Στην πλατεία επικρατεί παροδική ένταση. Τρία άτομα έχουν εγκλωβιστεί στο σπίτι τους, μέσα σε δασική περιοχή, περίπου έξι χιλιόμετρα από τη Σταμάτα. Με όχημα του Δήμου, ορισμένοι κάτοικοι θα προσπαθήσουν να πλησιάσουν στην περιοχή, όπου ο μοναδικός δρόμος διαφυγής έχει περιοριστεί από την πυρκαγιά. Ευτυχώς, διατηρούν επικοινωνία με τους τρεις ηλικιωμένους κτηνοτρόφους, που, σύμφωνα με την ενημέρωση που λαμβάνει η Νατάσα από τους εθελοντές που επιχειρούν τον απεγκλωβισμό, είναι ήδη αρκετά αγχωμένοι. Στα βίντεο που της στέλνουν από το σημείο διακρίνονται εν μέσω ενός πύρινου τοπίου, εφιαλτικού.
Προσπάθεια απεγκλωβισμού
«Νατάσα, τους έχουμε βρει. Είναι μέσα στο αυτοκίνητο. Δεν ξέρω αν είναι ασφαλείς». Το τηλεφώνημα προς τη γυναίκα είναι λακωνικό, αλλά ο χρόνος δεν είναι με το μέρος όσων αναμετρώνται με τη φωτιά, υπό τον ισχυρό αέρα που πνέει στην περιοχή αυτό το βράδυ. «Οι άνθρωποι ξέρουν την περιοχή αλλά η φωτιά τους πρόλαβε και δεν μπόρεσαν να φύγουν. Δεν υπάρχουν πολλοί δρόμοι. Προσπάθησαν να φύγουν προς Μαραθώνα, αλλά αποδείχθηκε δύσκολο», εξηγεί η Νατάσα.
«Αισθάνομαι ότι αυτό είναι deja-vu, το έχουμε ξαναζήσει φέτος, πρόπερσι…».
Μισή ώρα αργότερα ένα δεύτερο τηλεφώνημα θα ακολουθήσει με καλά νέα για την έκβαση της υπόθεσης απεγκλωβισμού των κτηνοτρόφων. Το μόνο βέβαιο είναι ότι χωρίς τους εθελοντές, οι δυνάμεις της πυροσβεστικής και της πολιτικής προστασίας δεν θα επαρκούσαν, για να επέμβουν στα παράλληλα μέτωπα μιας ακόμα μεγάλης καταστροφής.
«Αυτό είναι deja–vu»
H Αγγελική, της οποίας το σπίτι βρισκόταν σε πολύ μικρή απόσταση από τις φλόγες του Ιουνίου, λέει πως οι φωτιές είναι μια επαναλαμβανόμενη συνθήκη για την περιοχή. «Γιατί, λοιπόν, μέχρι σήμερα, σε περιοχές πολλάκις πυρόπληκτες όπως αυτή, δεν έχουν ανοιχτεί αντιπυρικές ζώνες;», αναρωτιέται. Οι κάτοικοι που συγκροτούν μια παρέα στην αυλή μιας κλειστής καφετέριας , ανάμεσά τους η Αγγελική και η Νατάσα, δεν μπορούν να εξηγήσουν γιατί η πρόληψη πάσχει, ενώ οι φωτιές είναι πια τόσο προβλέψιμες. «Αισθάνομαι ότι αυτό είναι deja-vu, το έχουμε ξαναζήσει φέτος, πρόπερσι… Και κάθε φορά που βλέπαμε το βουνό, λέγαμε “είναι θέμα χρόνου το πότε θα καεί”», λέει η Αγγελική και προσθέτει: «Το ερώτημα τώρα είναι γιατί δεν έχουν γίνει αντιπυρικές ζώνες και ποια είναι η θέση του δασαρχείου».
Τα αναπάντητα ερωτήματα των κατοίκων δεν περιστρέφονται όμως μονάχα γύρω από τις ελλείψεις της πρόληψης. Το ίδιο συμβαίνει και με την καταστολή των πυρκαγιών: «Γιατί δεν είδαμε εναέρια μέσα πάνω από την περιοχή μας ενώ πληροφορούμασταν ότι επιχειρούν τόσα πολλά;», αναρωτιέται η Αγγελική. Μπορεί να μην απειλήθηκαν κατοικίες, αλλά πέριξ της Σταμάτας οι καλλιέργειες των ντόπιων έχουν καεί, επισημαίνει η ίδια.
«Από του χρόνου θα έχω έτοιμη βαλίτσα»
Λίγα χιλιόμετρα μακριά από τη Σταμάτα, κάτοικοι του Διονύσου έχουν σταθεί στην άκρη της λεωφόρου Θησέως, έχοντας εκκενώσει τα σπίτια τους, για την κατάσταση των οποίων λαμβάνουν ελάχιστη ενημέρωση. Η αστυνομία αποτρέπει τη διέλευση προς τον Διόνυσο, όπου επιχειρούν πλήθος πυροσβεστών μαζί με εθελοντές, αλλά ειδήσεις φτάνουν στα κινητά τους, είτε από γείτονες που κατάφεραν να βρεθούν στα επίμαχα σημεία από εναλλακτικές διαδρομές, είτε από εθελοντές που ενημερώνουν με σύντομα μηνύματα. Στις συζητήσεις μεταξύ τους επικρατεί η προσπάθεια πρόβλεψης της πορείας της φωτιάς βάση της φοράς του ανέμου. Ορισμένοι εμφανίζονται καθησυχαστικοί. Οι περισσότεροι έχουν αφήσει τα ποτιστικά ανοιχτά για να βρέχεται συνέχεια το σπίτι.
Από τον Πειραιά, έχει φτάσει στον Διόνυσο ο ιερέας κ. Παπασπύρου, να δει το σπίτι του γιου καθώς ο ίδιος λείπει διακοπές. Από την κάμερα ασφαλείας διακρίνει, ωστόσο, ότι για την ώρα είναι ασφαλές και ενημερώνει τηλεφωνικά τον πατέρα του, που περιμένει στωικά άγνωστο τι. «Θα ξημερώσουμε εδώ σήμερα», λέει ένας άλλος άντρας.
«Δεκαεννιά χρόνια στον Διόνυσο κάθε χρόνο το ίδιο. Και λέμε θα τη βγάλουμε φέτος;».
Στη στάση του λεωφορείου, μια γυναίκα γύρω στα πενήντα κάθεται κρατώντας ένα μπουκάλι νερό. «Δεκαεννιά χρόνια στον Διόνυσο κάθε χρόνο το ίδιο. Και λέμε θα τη βγάλουμε φέτος;». Η ίδια και η οικογένειά της άφησαν το σπίτι τους προτού σταλεί μήνυμα εκκένωσης από το 112. «Το κάναμε για να μην τρέχουμε και πάλι κάναμε τρία τέταρτα να κατεβούμε τη Διονύσου», περιγράφει στην «Κ». «Κατεβήκαμε και μετά είδαμε ότι η φωτιά συμμαζεύεται. Δεν ξέρω πώς μας ήρθε ακριβώς, αλλά ξανανεβήκαμε. Και μετά δυνάμωσε. Βγήκαμε από το σπίτι και η φωτιά φαινόταν πολύ κοντά μας».
«Δυο φορές τον χρόνο το παθαίνουμε αυτό. Και κάθε φορά παίρνω τελευταία στιγμή μερικά πράγματα και φεύγουμε. Δεν θα κάνω κάθε χρόνο αυτή τη δουλειά».
Ενώ η παρουσία drone στην περιοχή που λειτουργούσαν ως μέσο πρόληψης σε περίπτωση πυρκαγιάς της φαινόταν καθησυχαστική, δεν μπορεί να εξηγήσει πώς η φωτιά ξέφυγε τόσο πολύ. «Δεν ήταν αρχικά μεγάλο το μέτωπο». Και άλλοι κάτοικοι λένε πως η περιπολία με ελικόπτερο το τελευταίο διάστημα πάνω από τις περιοχές τους, τους είχε φανεί σημαντικό βήμα πρόληψης, προσθέτουν όμως ότι δεν αρκεί.
«Τώρα τριγυρνάμε σαν τις άδικες κατάρες», λέει η γυναίκα περιμένοντας στη στάση του λεωφορείου. «Δυο φορές τον χρόνο το παθαίνουμε αυτό. Και κάθε φορά παίρνω τελευταία στιγμή μερικά πράγματα και φεύγουμε. Δεν θα κάνω κάθε χρόνο αυτή τη δουλειά. Από δω και πέρα θα έχω ένα ειδικό σακ βουαγιάζ που θα έχει ειδικά πράγματα μέσα. Οπως στον σεισμό, που έχεις ένα νερό, μια σφυρίχτρα», λέει η ίδια προβλέποντας στις εκκενώσεις λόγω φωτιάς, μια τραγική επαναληψιμότητα.
