Εκτεταμένη διαφθορά στο σύστημα υγείας «βλέπουν» εννέα στους δέκα Ελληνες, που κατατάσσουν τον συγκεκριμένο τομέα πρώτο στη λίστα με τα σημεία επαφής του πολίτη με το Δημόσιο, όπου η δωροδοκία είναι εξαιρετικά διαδεδομένη. Μάλιστα, ένας στους δέκα πολίτες στη χώρα μας δηλώνει ότι υπήρξε στιγμή που είτε του ζητήθηκε είτε αισθάνθηκε ότι περίμεναν από αυτόν να δώσει «φακελάκι» ή να κάνει κάποια χάρη, σε αντάλλαγμα την παροχή υπηρεσιών υγείας.
Την άποψη των Ελλήνων πολιτών σε ό,τι αφορά την έκταση της διαφθοράς στο Δημόσιο καταδεικνύει το ειδικό Ευρωβαρόμετρο που δημοσιοποιήθηκε τον περασμένο μήνα για τις απόψεις των πολιτών σχετικά με τη διαφθορά στην Ε.Ε. το 2024. Η έρευνα διενεργήθηκε από τις 7 Φεβρουαρίου έως τις 3 Μαρτίου 2024 και συμμετείχαν από τη χώρα μας 1.002 πολίτες και συνολικά από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης 26.411 άτομα.
Οι Ελληνες συμμετέχοντες, με το συντριπτικό ποσοστό του 89% θεωρούν ότι το πρόβλημα διαφθοράς στη χώρα μας είναι διαδεδομένο. Συγκεκριμένα, το 89% των πολιτών απαντά ότι το να δίνεις φακελάκι ή γενικά να δωροδοκείς είναι διαδεδομένο στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και ακολουθούν τα πολιτικά κόμματα με 71%, οι πολιτικοί σε εθνικό, περιφερειακό ή τοπικό επίπεδο (68%) και οι λειτουργοί που κατακυρώνουν δημόσιους διαγωνισμούς (67%).
Οι Ελληνες έχουν τη χειρότερη άποψη για θέματα διαφθοράς στο σύστημα υγείας συγκριτικά με όλους τους άλλους κατοίκους χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι οποίοι σε ποσοστό μόλις 27% «βλέπουν» διαφθορά. Ειδικότερα, στην Ευρωπαϊκή Ενωση τα υψηλότερα ποσοστά πολιτών που θεωρούν ότι υπάρχει εκτεταμένη διαφθορά σε αυτό το πεδίο παρατηρούνται στην Ελλάδα, τη Λιθουανία (64%), τη Σλοβακία (53%) και την Κύπρο (53%).
Στον αντίποδα βρίσκονται η Φινλανδία, η Δανία και το Βέλγιο, όπου μόνο το 4%, 6% και 10% των πολιτών αντίστοιχα εκτιμούν ότι η διαφθορά στον σχετικό τομέα είναι διαδεδομένη.
Αύξηση
Το ποσοστό των πολιτών που θεωρεί ότι η διαφθορά είναι εκτεταμένη στο σύστημα υγείας αυξήθηκε σε σχέση με το 2023 σε δέκα χώρες, με τη μεγαλύτερη αύξηση να καταγράφεται στη Λετονία (40%, με αύξηση επτά εκατοστιαίες μονάδες).
Αντίθετα, το ποσοστό μειώθηκε σε 15 χώρες, όπως στην Κύπρο (53%, μειωμένο κατά 8 μονάδες), στη Ρουμανία (45% και -8), στη Σλοβακία (53% και -6) και την Κροατία (39% και -6). Στην Ελλάδα το ποσοστό αυξήθηκε κατά μία ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2023.
Συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ενωση τα άτομα ηλικίας 15 έως 24 ετών είναι λιγότερο πιθανόν να θεωρούν ότι η διαφθορά στο σύστημα υγείας είναι διαδεδομένη, σε σχέση με άλλες ηλικιακές ομάδες. Αντίθετα, όσοι αντιμετωπίζουν συχνά οικονομικές δυσκολίες πιστεύουν σε μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με όσους δεν έχουν οικονομικά προβλήματα ότι η διαφθορά στην υγεία είναι εξαιρετικά διαδεδομένη (38% έναντι 24%).
Αναφερόμενοι στις δικές τους εμπειρίες, το 10% των Ελλήνων δήλωσε ότι χρειάστηκε να δώσει φακελάκι ή να κάνει δώρο για να λάβει υπηρεσίες υγείας τον τελευταίο χρόνο πριν από την έρευνα.
Στο σύνολο των υπηρεσιών που χρειάστηκαν να λάβουν από δημόσιες υπηρεσίες, 12% των Ελλήνων συμμετεχόντων δήλωσαν ότι τους τελευταίους 12 μήνες τους ζητήθηκε ή αισθάνθηκαν ότι έπρεπε να δώσουν δώρο, να κάνουν χάρη ή να δώσουν έξτρα χρήματα σε αντάλλαγμα την παροχή υπηρεσιών, ενώ το 32% είπε ότι γνωρίζει κάποιον που δωροδοκήθηκε ή συνεχίζει να δωροδοκείται, με το ποσοστό αυτό είναι το υψηλότερο που καταγράφεται στην Ε.Ε., όπου κατά μέσον όρο το αντίστοιχο ποσοστό είναι 10%.
Γιατί δεν το κατήγγειλαν
Το 97% των πολιτών στη χώρα μας, που είτε οι ίδιοι χρειάστηκε να δωροδοκήσουν είτε ήταν μάρτυρες μιας τέτοιας πράξης τους τελευταίους 12 μήνες (ανεξαρτήτως υπηρεσίας που συνέβη αυτό), δεν το κατήγγειλαν.
Οι βασικοί λόγοι που τους απέτρεψαν από το να κάνουν καταγγελία είναι κατά δήλωσή τους, «η δυσκολία να αποδείξεις οτιδήποτε» (49% με δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων), ότι «η καταγγελία θα ήταν άσκοπη γιατί οι υπεύθυνοι δεν θα τιμωρηθούν» (49%) και ότι «όλοι ξέρουν για αυτές τις υποθέσεις και κανένας δεν τις καταγγέλλει» (40%).
