Οι έφηβοι στην Ευρώπη τείνουν να γυρίζουν την πλάτη στο προφυλακτικό και εν γένει στο ασφαλές σεξ. Αυτό είναι το ανησυχητικό συμπέρασμα που προκύπτει από την τελευταία μελέτη του ΠΟΥ Ευρώπης αναφορικά με τη σεξουαλική υγεία των 15χρονων κοριτσιών και αγοριών σε 42 χώρες της Ευρώπης και της Κεντρικής Ασίας. Το 2022, έτος αναφοράς της μελέτης, ένα στα πέντε (20%) αγόρια 15 ετών και ένα στα επτά (15%) 15χρονα κορίτσια δήλωναν σεξουαλικά ενεργά. Εξ αυτών που ανέφεραν σεξουαλικές επαφές, το 61% των αγοριών και το 57% των κοριτσιών απάντησαν ότι στην τελευταία τους συνεύρεση χρησιμοποίησαν προφυλακτικό, όταν τα αντίστοιχα ποροστά το 2018 ήταν 70% και 63%.
Το ποσοστό των εφήβων που έχουν ξεκινήσει να έχουν σεξουαλική ζωή παραμένει εν πολλοίς σταθερό από το 2014 έως το 2022, σύμφωνα με τον ΠΟΥ Ευρώπης. Το ποσοστό των σεξουαλικά ενεργών αγοριών έχει μειωθεί σε έντεκα χώρες και των κοριτσιών σε τρεις. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται και η Ελλάδα. Συγκεριμένα, το 2018, 19% των 15χρονων κοριτσιών στην Ελλάδα είχαν σεξουαλικές επαφές και 34% των συνομήλικων αγοριών, τέσσερα όμως χρόνια αργότερα είναι μόλις 11% των κοριτσιών και 23% των αγοριών. Η σημαντική μείωση αναμφισβήτητα συνδέεται με την πανδημία και τον εγκλεισμό, που αφενός περιόρισε τις ζωντανές συναντήσεις, αφετέρου άλλαξε δραστικά τον τρόπο που σχετίζονται οι έφηβοι μεταξύ τους. Δέκα χρόνια πριν, τα ποσοστά των σεξουαλικά δραστήριων 15χρονων στη χώρα μας ήταν 17% των κοριτσιών και 35% των αγοριών. Ως προς τα μέσα προφύλαξης, οι Ελληνες έφηβοι μοιάζουν να μην έχουν αλλάξει συνήθειες. Ενδεικτικά, κατά την τελευταία συνεύρεση είχε χρησιμοποιήσει προφυλακτικό το 75% (2014), 74% (2018) και 73% (2022) των κοριτσιών. Στα αγόρια σημειώνεται μικρή μείωση, καθώς ξεκινούν με 84% το 2014 για να φτάσουν στο 75% το 2022. Το αντισυλληπτικό χάπι, το οποίο δεν είναι διαδεδομένο στην Ελλάδα σε αντίθεση με τη Βόρεια Ευρώπη, απαντούν ότι είχαν λάβει λιγότερο από 10% των κοριτσιών (9% το 2014, 4% το 2018, 6% το 2022).
Στην Ελλάδα το 2022, το 11% των κοριτσιών και το 23% των αγοριών δήλωναν σεξουαλικά ενεργά.
«Τα αποτελέσματα είναι μεν απογοητευτικά, ωστόσο δεν προκαλούν έκπληξη», σχολίασε μεταξύ άλλων ο Χανς Κλούγκε, διευθυντής του ΠΟΥ Ευρώπης, δεδομένου ότι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών παραμελείται συστηματικά σε πολλές χώρες. Ακόμη όμως και στις χώρες όπου διατίθεται σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, κατάλληλα προσαρμοσμένη στην κάθε ηλικία, «βρίσκεται υπό απειλή τα τελευταία χρόνια με το λανθασμένο επιχείρημα ότι αυτή ενθαρρύνει τους εφήβους να εκφράζονται σεξουαλικά». Ενδεικτικό, άλλωστε, μιας ευρύτερης άγνοιας είναι ότι 6% των κοριτσιών δεν γνωρίζουν αν κατά την τελευταία τους συνεύρεση ήταν υπό την επήρεια του αντισυλληπτικού χαπιού ή όχι. Ο ΠΟΥ κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και προτείνει στις κυβερνήσεις να επενδύσουν σε ολιστική σεξουαλική εκπαίδευση στο σχολείο, φιλικές προς τους εφήβους υπηρεσίες σεξουαλικής υγείας (που να μην απαιτούν συναίνεση γονέα ή παραπομπή από γιατρό), εκπαίδευση των εκπαιδευτικών και ανοιχτό διάλογο.
