Χρειάζεται η Αμοργός μεγαλύτερο λιμάνι; Σύμφωνα με τον δήμο, που προωθεί σχέδιο επέκτασης του λιμένα Καταπόλων, οι υφιστάμενες εγκαταστάσεις πλέον δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες του νησιού. Σύμφωνα με ένα σημαντικό κομμάτι της τοπικής κοινωνίας, όμως, η σχεδιαζόμενη επέκταση του λιμένα είναι τεράστια σε σχέση με την κλίμακα του οικισμού και υπηρετεί έναν «μικρομεγαλισμό», που νομοτελειακά οδηγεί στην καταστροφή του ιδιαίτερου φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος του νησιού στο όνομα της περαιτέρω τουριστικής του ανάπτυξης.
Για «ατίμωση γαίας και θαλάσσης» κάνει λόγο η κ. Λίλα Μαραγκού, καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας – Για καλύτερες συνθήκες ασφάλειας με τον νέο δρόμο μιλάει ο δήμαρχος Λευτέρης Καραΐσκος.
Το θέμα της επέκτασης του λιμένα Καταπόλων εξακολουθεί να διχάζει το νησί. Ο δήμος είχε αναθέσει τις μελέτες επέκτασης του λιμένα, τις οποίες έθεσε πέρυσι σε δημόσια διαβούλευση (βλ. «Χωρισμένη στα δύο η Αμοργός», «Κ» 30.3.2023). Στα μέσα της προηγούμενης χρονιάς εγκρίθηκε το νέο πολεοδομικό σχέδιο του νησιού (ΣΧΟΟΑΠ) που προβλέπει επεκτάσεις λιμένων (Κατάπολα, Αιγιάλη), τη διάνοιξη 15 νέων δρόμων, επεκτάσεις οικισμών, τη δημιουργία αεροδρομίου και πολλά ακόμα. Πολλοί, ντόπιοι ή σταθεροί φίλοι του νησιού βλέπουν την εξέλιξη αυτή ως «την αρχή του τέλους» της Αμοργού, καθώς δείχνει να υπηρετεί ένα άλλο αναπτυξιακό πρότυπο. Μέχρι στιγμής έχουν κατατεθεί τρεις προσφυγές στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά του ΣΧΟΟΑΠ.
Η τελική μελέτη για το λιμάνι των Καταπόλων παρουσιάστηκε και πάλι σε ανοιχτή εκδήλωση τον φετινό Μάρτιο. Πλέον στα σχέδια δεν αναφερόταν η λέξη «κρουαζιέρα», αλλά η εξυπηρέτηση μόνο της ακτοπλοΐας. Η μελέτη για το λιμάνι παραδόθηκε στα μέσα Αυγούστου στη Δημοτική Επιτροπή Αμοργού, ενώ δύο ημέρες αργότερα το υπουργείο Ναυτιλίας εξέδωσε δελτίο Τύπου για την ένταξη 17 λιμενικών έργων στο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας, ανάμεσα στα οποία και η «Αναβάθμιση των λιμενικών εγκαταστάσεων Καταπόλων και της Περιφερειακής Οδού του λιμένα Καταπόλων» (αναφέροντας ότι τα έργα θα υλοποιηθούν με τη βοήθεια του ΤΑΙΠΕΔ). Η αντιπολίτευση του δήμου ζήτησε να συγκληθεί δημοτικό συμβούλιο για το θέμα, ζητώντας χρόνο για να παρουσιάσει εναλλακτική πρόταση, ωστόσο το αίτημα απορρίφθηκε.
Η κ. Λίλα Μαραγκού, ομότιμη καθηγήτρια Κλασικής Αρχαιολογίας, έχει συνδέσει το ερευνητικό και ανασκαφικό έργο της με την Αμοργό. «Οι αρχαίες πηγές αναφέρουν την Αμοργό ως “τρίπολη”: “Αμοργός αύτη τρίπολις και λιμήν”, δηλαδή έχει τρεις πόλεις (Αιγιάλη, Αρκεσίνη και Μινώα) και λιμένα. Ο λιμένας είναι στο μέσον του νησιού, είναι το επίνειο της αρχαίας τειχισμένης πόλεως της Μινώας, που βρίσκεται ψηλά στον βουνώδη λόφο και κατοικείται από την Εποχή του Λίθου – και φτάνει έως τα σημερινά Κατάπολα. Οι πάμπολλες επιγραφές, τα χιλιάδες ευρήματα, από τη Μινώα και τον αρχαίο λιμένα, δικαιολογούν τον σεβασμό όλων των αρχαιολόγων, Ελλήνων και ξένων. Πρέπει να σεβαστούμε αυτό τον τόπο. Η σχεδιαζόμενη από τον δήμο επέκταση θα ισοδυναμεί με την καταστροφή τόσο του όρμου όσο και του βυθού, που είναι γεμάτος αρχαιότητες. Είναι μια “ατίμωσις γαίας και θαλάσσης”. Ποιος να το περίμενε ότι αυτό το μέλλον οραματίζονται οι τοπικοί άρχοντες», καταλήγει.
«Παρέμβαση με μέτρο»
«Είμαστε πολύ στενοχωρημένοι», λέει η κ. Αννα Γαβαλά, πρόεδρος της Ενωσης Καταπολιανών. «Σίγουρα το λιμάνι χρειάζεται βελτίωση, γιατί είναι πολλές δεκαετίες έτσι. Είναι αλήθεια ότι σήμερα το ένα πλοίο περιμένει το άλλο για να δέσει και όντως δεν υπάρχει ένα στέγαστρο για τους επιβάτες, που περιμένουν κάτω από τον ήλιο. Δεν πιστεύω όμως ότι είναι απαραίτητη μια τόσο μεγάλη επέκταση. Είναι ξένη προς τον τόπο και την κλίμακα του οικισμού των Καταπόλων. Είναι επίσης αλήθεια ότι για ενάμισι μήνα υπάρχει κυκλοφοριακή συμφόρηση στα Κατάπολα την ώρα που φτάνει το πλοίο. Για αυτόν τον ενάμισι μήνα θα “κόψουμε” το βουνό για να φτιάξουμε δρόμο; Δεν είμαστε εναντίον του δήμου ή του δημάρχου, δεν είμαστε εναντίον της προόδου, μιλάμε από αγάπη για τον τόπο μας. Νομίζω ότι η όποια παρέμβαση στο λιμάνι πρέπει να γίνει με μέτρο, για την εξυπηρέτηση του κόσμου, χωρίς υπερβολές. Η Αμοργός δεν χρειάζεται μεγαλύτερο λιμάνι».
Ο δήμαρχος Λευτέρης Καραΐσκος υποστηρίζει ότι οι φωνές κατά του λιμανιού αντιπροσωπεύουν ένα πολύ μικρό κομμάτι της τοπικής κοινωνίας. «Δεν νομίζω ότι υπάρχουν τόσες αντιδράσεις. Οι μόνοι που φωνάζουν είναι η αντιπολίτευση στον δήμο και ένας τοπικός σύλλογος. Το υπόλοιπο νησί θέλει το έργο γιατί ξέρει ότι θα φέρει πρόοδο», αναφέρει. Οπως εξηγεί, ο μελετητής της επέκτασης του λιμένα προχωράει αυτή την περίοδο στις συνοδευτικές της λιμενικής μελέτες (αρχιτεκτονική, περιβαλλοντική κ.λπ.), ενώ δεύτερος μελετητής ασχολείται για λογαριασμό του δήμου με τη δημιουργία του περιφερειακού δρόμου. «Αυτό είναι το λιμάνι που χρειάζεται η Αμοργός. Γι’ αυτό και οι ακτοπλόοι συμφωνούν με την πρότασή μας. Δεν υποβαθμίζεται ο οικισμός, το αντίθετο. Μάλιστα με τον νέο δρόμο θα δημιουργήσουμε μεγαλύτερες συνθήκες ασφάλειας στο λιμάνι και στον οικισμό». Οπως αναφέρει ο κ. Καραΐσκος, το έργο του λιμένα θα δημοπρατηθεί από το Λιμενικό Ταμείο και του περιφερειακού δρόμου από τον δήμο. «Δεν μπορούμε να πορευόμαστε με υποδομές της δεκαετίας του ’70», υποστηρίζει.
