Την πρόθεση να ανοίξει ιδιωτικό ιατρείο ή να συνεργαστεί με ιδιωτική κλινική ή διαγνωστικό κέντρο έχει δηλώσει έως τώρα ένας στους επτά μόνιμους γιατρούς του ΕΣΥ που αξιοποιεί το νέο θεσμικό πλαίσιο, το οποίο τους επιτρέπει την άσκηση ιδιωτικού έργου σε χρόνο εκτός του τακτικού τους ωραρίου και των εφημεριών. Για τους ενδιαφερόμενους γιατρούς, κίνητρα είναι η δυνατότητα αύξησης των αποδοχών τους, αλλά και η δυνατότητα εξυπηρέτησης ασθενών που αν θέλουν να λάβουν τις υπηρεσίες τους, δεν θα επέλεγαν το δημόσιο νοσοκομείο για διαφόρους λόγους. Ενας βασικός λόγος είναι ο χρόνος αναμονής εάν κάποιος θέλει να επιλέξει συγκεκριμένο γιατρό.
«Για μία τακτική, λαπαροσκοπική γυναικολογική επέμβαση, η αναμονή σε δημόσιο νοσοκομείο φτάνει τον χρόνο», ανέφερε ενδεικτικά στην «Κ» γιατρός χειρουργικού τομέα νοσοκομείου του λεκανοπεδίου. Ενας επιπλέον λόγος αφορά και τη φύση της ειδικότητας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, η πλαστική χειρουργική. «Η ειδικότητά μου, της πλαστικής χειρουργικής, έχει ένα πεδίο που αφορά την αισθητική, όπως είναι τα fillers, τα μπότοξ κ.ά., το οποίο δεν μπορεί να ασκηθεί στο δημόσιο νοσοκομείο. Είναι ένα πεδίο που με εκφράζει, το κατέχω καλά και θέλω να μπορώ να το ασκήσω ιδιωτικά νόμιμα και με αξιοπρέπεια», σημείωσε στην «Κ» η διευθύντρια της Επανορθωτικής και Αισθητικής Πλαστικής Χειρουργικής του νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», Μαρία Κοτρώτσιου.
Από τη δημοσίευση της υπογραφής της υπουργικής απόφασης στις 19 Ιουλίου 2024 που άνοιξε τον δρόμο για το ιδιωτικό έργο των γιατρών του ΕΣΥ και έως τις 9 Αυγούστου, όταν και έληξε η διορία έκφρασης ενδιαφέροντος, υποβλήθηκαν στις διοικήσεις των νοσοκομείων και των Υγειονομικών Περιφερειών 1.546 σχετικές αιτήσεις από γιατρούς του ΕΣΥ, εκ των οποίων οι 1.378 ήταν από γιατρούς και οδοντιάτρους νοσοκομείων και οι 168 από γιατρούς και οδοντιάτρους Κέντρων Υγείας. Με δεδομένο ότι συνολικά οι υπηρετούντες γιατροί ΕΣΥ στα νοσοκομεία είναι λίγο περισσότεροι από 9.600 και στα Κέντρα Υγείας περίπου 3.000, ενδιαφέρον δήλωσε εγγράφως το 14,3% και το 5,7% των γιατρών που υπηρετούν σε αυτές τις δομές αντίστοιχα.
Ενας στους επτά έχει καταθέσει αίτηση, αξιοποιώντας το νέο θεσμικό πλαίσιο, με το μεγαλύτερο ενδιαφέρον να εκδηλώνεται στην Υγειονομική Περιφέρεια Μακεδονίας και Θράκης.
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον εκφράστηκε από υπηρετούντες σε μονάδες της 4ης Υγειονομικής Περιφέρειας Μακεδονίας και Θράκης, όπου αίτηση υπέβαλε το 17% των γιατρών νοσοκομείων και το 11,5% των γιατρών Κέντρων Υγείας. Στον αντίποδα, στα νοσοκομεία της 6ης ΥΠΕ Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων, Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδας, ένας στους δέκα γιατρούς υπέβαλε αίτηση για άσκηση ιδιωτικού έργου.
«Ολοι οι γιατροί που είμαστε χρόνια στο επάγγελμα και έχουμε κάνει αυτό που λέμε “όνομα”, μας ενδιαφέρει να κάνουμε και ιδιωτικό έργο προκειμένου να εξυπηρετήσουμε τους ασθενείς και φυσικά να αυξήσουμε το εισόδημά μας», αναφέρει στην «Κ» χειρουργός σε μεγάλο νοσοκομείο στο κέντρο της Αθήνας. Ο ίδιος έχει υποβάλει αίτηση, όμως εκτιμά ότι, τουλάχιστον προς το παρόν, μάλλον δεν θα μπορέσει να προχωρήσει τις διαδικασίες για άσκηση ιδιωτικού έργου, λόγω φόρτου εργασίας, απόρροια και της θέσης ευθύνης που κατέχει. Για τον ίδιο, όπως λέει, «το δημόσιο σύστημα υγείας είναι επιλογή ζωής».
Εως και τα μέσα της εβδομάδας είχαν εκδοθεί 465 αποφάσεις χορήγησης άδειας για άσκηση ιδιωτικού έργου γιατρών ΕΣΥ, ενώ 1.081 αιτήσεις ήταν σε εκκρεμότητα.
Για όσους έχουν λάβει ήδη άδεια, έχει ξεκινήσει αγώνας ταχύτητας προκειμένου να συλλέξουν τα απαραίτητα έγγραφα και να ξεκινήσουν να εργάζονται και ιδιωτικά. Σύμφωνα με το σχετικό θεσμικό πλαίσιο, κάθε ενδιαφερόμενος γιατρός υποχρεούται να υποβάλει εντός ενός μηνός από τη χορήγηση της άδειας για άσκηση ιδιωτικού έργου «αντίγραφο της άδειας λειτουργίας ιδιωτικού ιατρείου ή της σύμβασης που συνάπτει με την ιδιωτική κλινική ή το ιδιωτικό διαγνωστικό εργαστήριο ή την ιδιωτική επιχείρηση που παρέχει ή καλύπτει υπηρεσίες υγείας, καθώς και βεβαίωση έναρξης δραστηριότητας του ελεύθερου επαγγέλματος από την αρμόδια ΔΟΥ».
Ο χρόνος αυτός δεν είναι για όλους επαρκής. «Ζούμε καταστάσεις δύσκολες στο νοσοκομείο, με πολλή δουλειά. Δεν είναι εφικτό, ειδικά όταν έχει μεσολαβήσει ο Αύγουστος, να μαζέψουμε ό,τι χρειάζεται για να μπορέσουμε να ξεκινήσουμε το ιδιωτικό έργο», σημειώνει στην «Κ» χειρουργός του ΕΣΥ, που έχει υποβάλει αίτηση, αλλά δεν ξέρει εάν τελικά προλάβει τη διορία του ενός μηνός.
Πάντως, το υπουργείο Υγείας προσανατολίζεται στο να ανοίξει το επόμενο διάστημα και νέο κύκλο αιτήσεων για το 2024, ώστε να μπορέσουν να εκφράσουν ενδιαφέρον γιατροί που δεν πρόλαβαν να κάνουν αίτηση λόγω του θέρους, αλλά και να υποβάλουν ξανά αίτηση γιατροί που δεν είχαν καταφέρει αρχικά να συλλέξουν όλα τα δικαιολογητικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι άδειες που χορηγούνται σε αυτή τη φάση έχουν ισχύ έως το τέλος του έτους για φέτος. Από το 2025 και μετά, θα τηρηθεί η προβλεπόμενη διαδικασία που ορίζει ότι οι άδειες έχουν εξάμηνη διάρκεια και οι σχετικές αιτήσεις υποβάλλονται κάθε Δεκέμβριο (του προηγούμενου έτους) και Μάιο.
«Δικαιο μέτρο»
Αποφασισμένη να προλάβει τη διορία είναι η κ. Κοτρώτσιου. Οπως λέει, «έχω κάνει την αίτησή μου, έχει εγκριθεί και τώρα είμαι στη διαδικασία που συγκεντρώνω όλα τα χαρτιά για το ιατρείο μου εκτός νοσοκομείου και για την κλινική με την οποία θα συνεργαστώ ιδιωτικά ως εξωτερική συνεργάτις για να πραγματοποιώ επεμβάσεις». Ακόμη δεν γνωρίζει πόσες ημέρες της εβδομάδας θα εργάζεται από το ιδιωτικό της ιατρείο. «Θα το δω στην πορεία», σημειώνει. Και προσθέτει: «Είναι σημαντικό, όταν δεν θα έχω εφημερία και όταν δεν θα έχω απογευματινό ιατρείο στο νοσοκομείο, να μπορώ αξιοπρεπώς να έχω ένα πελατολόγιο, το οποίο δεν θα έχει να κάνει με τους ασθενείς του νοσοκομείου. Θεωρώ πολύ δίκαιο αυτό που γίνεται γιατί δεν μπορεί λ.χ. να κάνει μπότοξ μία αισθητικός, ένας οδοντίατρος, ή να κάνουν fillers οι ΩΡΛ, και να μην κάνει ένας πλαστικός χειρουργός που έχει εκπαιδευτεί και έχει τόσο μεγάλη εμπειρία σε αυτό το κομμάτι. Επίσης, αυτό το μέτρο είναι πολύ καλό γιατί κρατάει τους γιατρούς στα νοσοκομεία. Οταν ένας γιατρός σε δημόσιο νοσοκομείο μπορεί να κάνει και ελεύθερο επάγγελμα, το σκέφτεται καλύτερα και παραμένει στο ΕΣΥ».
Στην αναμονή οι ειδικευόμενοι και οι επικουρικοί
Σε αναμονή για την υπογραφή της υπουργικής απόφασης που θα τους ανοίξει τον δρόμο για την άσκηση ιδιωτικού έργου βρίσκονται επικουρικοί γιατροί, ειδικευόμενοι γιατροί και γιατροί του ΕΚΑΒ. Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, η έκδοση της απόφασης που θα θέτει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την άσκηση ιδιωτικού έργου είναι θέμα χρόνου.
Η υπουργική απόφαση θα εκδοθεί σε εφαρμογή διάταξης που επεκτείνει τη δυνατότητα ιδιωτικού έργου και σε αυτές τις κατηγορίες γιατρών που εργάζονται στο ΕΣΥ. Η διάταξη κατατέθηκε με τη μορφή της τροπολογίας στο νομοσχέδιο για την ψυχική υγεία στο τέλος Ιουλίου, οπόταν και ψηφίστηκε, και έχει προκαλέσει τουλάχιστον προβληματισμό, ειδικά σε ό,τι αφορά το ιδιωτικό έργο των ειδικευομένων. Εξ αρχής ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών εξέφρασε την αντίθεσή του σε αυτή τη διάταξη, υποστηρίζοντας ότι ενδεχόμενη εφαρμογή της θα έχει επιπτώσεις στην εκπαίδευση των νέων γιατρών στο αντικείμενο της ειδικότητας. Οπως ανέφερε, «οι νέοι γιατροί κατά την περίοδο της ειδίκευσής τους θα πρέπει να είναι αφοσιωμένοι και απερίσπαστοι στην εκπαίδευσή τους για να αποκτήσουν την υψηλού επίπεδου επιστημονική γνώση που παρέχεται στον χρόνο της ειδίκευσής τους». Υπάρχουν και άλλες φωνές που αναρωτιούνται με ποια ιδιότητα ένας γιατρός που δεν έχει λάβει ακόμη ειδικότητα θα ασκεί ιδιωτικό έργο.
Θέμα χρόνου η έκδοση της υπουργικής απόφασης – Προβληματισμός για τις επιπτώσεις στην εκπαίδευση κατά την περίοδο της ειδίκευσης.
Το υπουργείο Υγείας, πάντως, επικαλείται την αρχή της ισονομίας και την προσέλκυση περισσότερων γιατρών στο δημόσιο σύστημα υγείας. Οπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση που συνόδευε την τροπολογία, «η παροχή άδειας για άσκηση ιδιωτικού έργου και από τους ειδικευόμενους γιατρούς, τους επικουρικούς γιατρούς και τους γιατρούς του ΕΚΑΒ ανταποκρίνεται στην αρχή της ισονομίας όλων των γιατρών που υπηρετούν στο ΕΣΥ».
Τονίζεται δε στην έκθεση ότι η προτεινόμενη επέκταση αυτής της δυνατότητας για τις ως άνω κατηγορίες γιατρών παρέχεται ώστε να αξιοποιήσουν ή να εμπλουτίσουν την κλινική εμπειρία τους και να ενισχύσουν το εισόδημά τους. Οπως επισημαίνεται, «για τους λόγους αυτούς αναμένεται το μέτρο να προσελκύσει περισσότερους γιατρούς στο δημόσιο σύστημα υγείας, καθώς θα μπορούν να συνδυάσουν και την απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα».
Ελεγχος παραγωγικότητας από διοικητές νοσοκομείων
Σε μηνιαία παρακολούθηση των δεικτών παραγωγικότητας των γιατρών ΕΣΥ που θα ανοίξουν ιδιωτικό ιατρείο ή θα συνεργαστούν με ιδιωτική κλινική ή εργαστήριο υποχρεούνται οι διοικητές των νοσοκομείων. Στόχος είναι να ελεγχθεί εάν οι γιατροί τηρούν τη βασική προϋπόθεση που έχει θέσει το θεσμικό πλαίσιο και η οποία είναι το ιδιωτικό τους έργο να μη διαταράξει τη λειτουργία των νοσοκομείων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τη σχετική υπουργική απόφαση, οι γιατροί ΕΣΥ που θα λάβουν άδεια άσκησης ιδιωτικού έργου δεν μπορούν να έχουν στην ιδιωτική τους «πελατεία» ασθενείς που εξετάστηκαν στα τακτικά ιατρεία της μονάδας υγείας στην οποία εργάζονται ή ασθενείς που βρίσκονται στην ενιαία λίστα χειρουργείου.
Το ιδιωτικό τους έργο δεν θα πρέπει να οδηγεί σε διατάραξη, διαφοροποίηση ή παραβίαση του προγράμματος εφημεριών, της ολοήμερης λειτουργίας του νοσοκομείου, του αριθμού των χειρουργικών επεμβάσεων, των ιατρικών επισκέψεων, των διαγνωστικών και επεμβατικών πράξεων και των παρακλινικών εξετάσεων. Οι διοικήσεις των νοσοκομείων ή των ΥΠΕ –εάν πρόκειται για γιατρούς Κέντρων Υγείας– θα πρέπει να συγκρίνουν την παραγωγικότητα των γιατρών με βάση το εξάμηνο που προηγήθηκε της υποβολής των αιτήσεων.
Για τους γιατρούς του παθολογικού τομέα λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των τακτικών ιατρείων που έχουν διενεργηθεί από το σύνολο των γιατρών της κλινικής ή του Κέντρου Υγείας τους, για τους γιατρούς του χειρουργικού τομέα ο αριθμός και η βαρύτητα των χειρουργικών πράξεων της κλινικής και για τους γιατρούς του εργαστηριακού τομέα το σύνολο των πράξεων του τμήματος. Η μέγιστη επιτρεπόμενη απόκλιση σε αυτούς τους δείκτες είναι 10%.
Αρμόδιες αρχές για τη διενέργεια ελέγχων και τη διαπίστωση των παραβάσεων είναι, εκτός από τους διοικητές των νοσοκομείων και των ΥΠΕ, οι κατά τόπον αρμόδιες περιφέρειες και οι κατά τόπον αρμόδιοι ιατρικοί σύλλογοι, που θα πρέπει να διενεργούν τακτικούς και έκτακτους ελέγχους στο ιδιωτικό έργο των γιατρών, καθώς και ελέγχους κατόπιν καταγγελίας.
Ενδεχόμενες παραβάσεις συνεπάγονται άμεση ανάκληση της άδειας απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα και απαγόρευση υποβολής νέας αίτησης για χρονικό διάστημα έξι μηνών. Σε περίπτωση πρώτης υποτροπής η διάρκεια της απαγόρευσης εκτείνεται σε δύο έτη, ενώ με τη δεύτερη υποτροπή ο γιατρός του ΕΣΥ χάνει οριστικά το δικαίωμα να ασκεί ιδιωτικό έργο.
