Ορατός είναι ο κίνδυνος να ανασταλεί η λειτουργία της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Ηρακλείου από την ερχόμενη Παρασκευή. Οι πέντε εργαζόμενοι της μονάδας –υπάγεται στο ΠΑΓΝΗ– τονίζουν πως η απόφασή τους να διακόψουν την παροχή υπηρεσιών οφείλεται στη μη ανανέωση των συμβάσεών τους, οι οποίες έληξαν στο τέλος του περασμένου Ιουλίου. Από την πλευρά του, ο επιστημονικά υπεύθυνος της μονάδας, Αλέξανδρος Βγόντζας, σχολίασε στην «Κ» ότι η καθυστέρηση οφείλεται σε γραφειοκρατικό κώλυμα, το οποίο όμως παρά τις σχετικές διαβεβαιώσεις που έλαβε, δεν έχει ακόμη λυθεί. Πηγές από το υπουργείο Υγείας και τη διοίκηση του ΠΑΓΝΗ, διαβεβαίωσαν μέσω δηλώσεών τους στην «Κ», πως επίκειται η άμεση επίλυση του προβλήματος.
«Εχουμε εξετάσει 4.734 ασθενείς»
Ο Αλέξανδρος Βγόντζας εκτός από επιστημονικά υπεύθυνος της Κινητής Μονάδας Ψυχικής Υγείας Ηρακλείου, είναι επίσης καθηγητής Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και μόνιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Πενσιλβάνια. Η «Κ» επικοινώνησε μαζί του, όταν ο ίδιος, μαζί με ένα μέρος της ομάδας του, βρισκόταν στις Αρχάνες, εξετάζοντας ασθενείς. Σύμφωνα με όσα σχολίασε, «η μονάδα άνοιξε από μένα το 2013 κι έκτοτε τη διευθύνω. Ηταν μια απόφαση που πήρα, επειδή δεν υπήρχε τότε κανένας ψυχίατρος στη μεγάλη ενδοχώρα του Ηρακλείου. Πολλοί ασθενείς υποτροπίαζαν επειδή δεν είχαν παρακολούθηση».
Εως σήμερα, έχουμε εξετάσει 4.734 ασθενείς. Ο αριθμός των επισκέψεων ξεπερνάει τις 28.000. Μόνο το 2024 εξετάσαμε 340 νέους ασθενείς και είχαμε 2.333 επισκέψεις.
Το έργο της μονάδας ξεκίνησε αρχικά από τις πιο απομακρυσμένες περιοχές του Ηρακλείου, αλλά σταδιακά, σύμφωνα με τον ίδιο, «αναπτυχθήκαμε. Από το 2018 κι έπειτα, επισκεπτόμαστε 7 κέντρα υγείας στην ενδοχώρα, τα οποία καλύπτουν πληθυσμό 120.000 ανθρώπων. Εως σήμερα, έχουμε εξετάσει 4.734 ασθενείς. Ο αριθμός των επισκέψεων ξεπερνάει τις 28.000». Είναι επίσης ενδεικτικό ότι σύμφωνα με τον κ. Βγόντζα, «μόνο το 2024 εξετάσαμε 340 νέους ασθενείς και είχαμε 2.333 επισκέψεις». Ο ίδιος συμπλήρωσε πως «χωρίς παιδοψυχίατρο και με μόλις έναν παιδοψυχολόγο, έχουμε δει περισσότερα από 150 παιδιά. Επίσης, έχουμε παρακολουθήσει 330 ασθενείς με άνοια, οι οποίοι είναι κατ’ οίκον ασθενείς, καθώς είναι μεγάλοι άνθρωποι».
«Εργάστηκαν χωρίς αποζημίωση για έναν μήνα»
Οπως σχολίασε ο ίδιος, δεν είναι η πρώτη φορά που έχει προκύψει ζήτημα αναφορικά με την εύρυθμη λειτουργία της μονάδας: «Το 2021 ήμασταν και πάλι στον αέρα. Τότε, το υπουργείο πρότεινε η χρηματοδότηση να γίνεται μέσω μιας ΜΚΟ, όπως κι έγινε. Μετά τις εθνικές εκλογές τον Μάιο του 2023, αποφασίστηκε από το υπουργείο η χρηματοδότηση να γίνεται από το ΠΑΓΝΗ, στο οποίο υπαγόμαστε. Ετσι, πέρσι το καλοκαίρι το υπουργείο ενέκρινε ένα κονδύλι της τάξεως των 75.000 ευρώ. Ωσπου να έρθει όμως αυτό το ποσό, φτάσαμε έως τον Δεκέμβριο του 2023. Οι συμβάσεις είχαν ήδη λήξει. Ελεγα στην ομάδα που αποτελείται από δύο ψυχιάτρους και τρεις ψυχολόγους –αμείβονται με μπλοκάκι, βάσει σύμβασης έργου– να κάνουν υπομονή».
Σύμφωνα με πρόσφατη ανακοίνωση των πέντε εργαζομένων της μονάδας, οι ίδιοι «εργάστηκαν χωρίς αποζημίωση για έναν μήνα (10/23), οπότε και αναγκάστηκαν να αναστείλουν τη λειτουργία της κινητής μονάδας μέχρι την υπογραφή των νέων συμβάσεων».
«Η γραφειοκρατία μάς έπαιξε άσχημα παιχνίδια»
Το πρόβλημα τελικά λύθηκε, όμως οι δυσκολίες δεν τελείωσαν εκεί. Οπως σχολίασε ο κ. Βγόντζας, «οι νέες συμβάσεις έληγαν στις 31 Ιουλίου 2024. Επικοινώνησα με το υπουργείο ήδη από τον περασμένο Απρίλιο και με διαβεβαίωσαν ότι όλα θα κυλήσουν ομαλά, ενώ αναφέρθηκαν στο σημαντικό έργο της μονάδας».
Στη συνέχεια, βάσει όσων ανέφερε ο κ. Βγόντζας, «το ΠΑΓΝΗ έστειλε την προκήρυξη στο υπουργείο στα τέλη Μαΐου. Ομως, στις 20 Ιουλίου 2024, το υπουργείο διαπίστωσε ότι δεν ήταν νομικά σωστή η διατύπωση στην προκήρυξη. Το λάθος ήταν πως είχε γραφτεί να προσληφθούν οι ίδιοι πέντε υπάλληλοι. Η γραφειοκρατία μάς έπαιξε άσχημα παιχνίδια. Με διαβεβαίωσαν πάντως ότι θα δοθεί παράταση μέχρι να βγει η καινούργια προκήρυξη».
Στις 20 Ιουλίου 2024, το υπουργείο διαπίστωσε ότι δεν ήταν νομικά σωστή η διατύπωση στην προκήρυξη. Το λάθος ήταν πως είχε γραφτεί να προσληφθούν οι ίδιοι πέντε υπάλληλοι. Η γραφειοκρατία μάς έπαιξε άσχημα παιχνίδια.
Ωστόσο, «σε επικοινωνία με το γραφείο προσωπικού του ΠΑΓΝΗ στις 30/8/2024 προκειμένου να διαπιστώσουμε πώς θα προχωρήσουμε στην έκδοση των τιμολογίων για την εξόφληση του μήνα Αυγούστου, με έκπληξη ενημερωθήκαμε ότι δεν υπάρχει πρόβλεψη για την αποπληρωμή μας και μάς ζητήθηκε να ακυρώσουμε τα τιμολόγια».
Κι αυτό ενώ είχε προηγηθεί «προφορική δέσμευση» από τη διοίκηση του ΠΑΓΝΗ ότι «μέχρι να γίνει προκήρυξη για τη νέα σύμβαση θα παίρναμε παράταση, προκειμένου να μη σταματήσει η λειτουργία της μονάδας». Σύμφωνα όμως με τον κ. Βγόντζα, αυτό έως σήμερα δεν έχει πραγματοποιηθεί.
«Αν σταματήσουν τα παιδιά, σταματάω κι εγώ»
Ως αποτέλεσμα, οι εργαζόμενοι εξέφρασαν στον κ. Βγόντζα την αγανάκτησή τους, καθώς βάσει όσων ανέφερε ο ίδιος, «μας είχαν υποσχεθεί ότι αυτό δεν θα ξαναγίνει. Στην ανακοίνωσή τους λένε ότι ζητάνε τη γραπτή δέσμευση της παράτασης των συμβάσεων έως την υπογραφή των νέων. Σε διαφορετική περίπτωση, θα αναγκαστούν να αναστείλουν τη λειτουργία της μονάδας από τις 13 Σεπτεμβρίου. Εφόσον δεν αλλάξει κάτι, η τελευταία μας επίσκεψη θα είναι στις Μοίρες. Αν σταματήσουν τα παιδιά, σταματάω κι εγώ».
Αλλωστε, όπως εξήγησε ο ίδιος, «εγώ είμαι άμισθος. Ας πούμε ότι εγώ το κάνω για την τρέλα μου και την πατρίδα μου. Τα παιδιά όμως πρέπει να πληρώνονται. Επίσης, από το 2023, οι συνάδελφοί μου μετακινούνται με δικά τους έξοδα –εγώ πάντα κάλυπτα μόνος τα έξοδα μετακίνησης– κι όμως δεν παραπονιούνται, ούτε ζητάνε αυξήσεις. Ζητάνε απλά να πληρώνονται. Το ετήσιο κόστος της μονάδας είναι το πολύ 75.000 ευρώ, όταν άλλες κινητές μονάδες που απευθύνονται σε πολύ λιγότερο κόσμο, έχουν περισσότερους από 15 εργαζόμενους. Κάνουμε πολλαπλάσια δουλειά με αυτά τα χρήματα».
Τι απαντά το υπουργείο Υγείας
Από την πλευρά τους, πηγές από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας δήλωσαν στην «Κ» ότι «υπάρχουν τα χρήματα για τη μονάδα. Το όλο ζήτημα έχει προκύψει εξαιτίας μιας γραφειοκρατικής αστοχίας, καθώς στην προκήρυξη ζητούνταν η επαναπρόσληψη των ίδιων προσώπων γεγονός που απαγορεύεται από το δημόσιο λογιστικό». Οι ίδιες πηγές διαβεβαίωσαν πάντως ότι «το θέμα είναι τελειωμένο. Οι ίδιοι άνθρωποι θα συνεχίσουν στη μονάδα, η οποία δεν πρόκειται να σταματήσει το έργο της».
«Το θέμα θα λυθεί άμεσα»
Στο ίδιο μήκος κύματος, πηγές από τη διοίκηση του ΠΑΓΝΗ σχολίασαν στην «Κ» ότι «οι διαδικασίες δεν κυλούν πάντα με τους ρυθμούς που θέλουμε, όμως δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Το ζήτημα είναι γραφειοκρατικό και αφορά την προκήρυξη, όμως θα λυθεί άμεσα».
«Η Κρήτη είναι πρώτη σε αυτοκτονίες»
Από την πλευρά του, ο κ. Βγόντζας επισήμανε πως «όλοι μου είπαν να μην ανησυχούμε. Στην Κρήτη όμως, δεν μπορούμε να βρούμε γιατρούς. Εχω επιστρατεύσει φίλους και μαθητές να μας βοηθούν κάποιες φορές εθελοντικά. Αυτούς τους εργαζόμενους τους είχα από μαθητές και με ακολουθούν για την όρεξή μου να διαθέτω με αυτόν τον τρόπο τον ελεύθερο χρόνο μου. Μη διώχνουμε λοιπόν κι αυτά τα παιδιά. Δύσκολα χτίζεις κάτι, εύκολα όμως το γκρεμίζεις. Η παροχή ψυχικής υγείας χρειάζεται συνέχεια και σταθερότητα».
Αλλωστε, σύμφωνα με τον ίδιο, «η Κρήτη έχει τη θλιβερή πρωτιά να είναι πρώτη σε αυτοκτονίες με διπλάσιο ποσοστό από την υπόλοιπη Ελλάδα αναλογικά με τον πληθυσμό της. Αν η μονάδα κλείσει, θα είναι καταστροφικό. Περίπου οι μισοί ασθενείς μας έχουν κατάθλιψη και άγχος. Κατά κύριο λόγο όμως, οι συγκεκριμένοι ασθενείς είναι ηλικίας άνω των 70 ετών, επειδή τα χωριά της Κρήτης έχουν αποψιλωθεί από νέο κόσμο. Ας μην αφήσουμε αυτούς τους ανθρώπους στη μοίρα τους».
