Τις πληγές τους από το πέρασμα της κακοκαιρίας «Atena» εξακολουθούν να μετρούν οι μαστιχοπαραγωγοί στη Χίο. Η βροχόπτωση στο νησί ήταν πολύ έντονη με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να κάνουν λόγο για απώλεια πολύ μεγάλου μέρους της φετινής παραγωγής, το μέγεθος της οποίας αναμένεται να γίνει ξεκάθαρο τις προσεχείς ημέρες. Οπως άλλωστε ανέφερε στην «Κ» ο Γιώργος Τούμπος, πρόεδρος της Ενωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, οι έντονοι καύσωνες που προηγήθηκαν, είχαν οδηγήσει σε μικρή έως τώρα συγκομιδή, η οποία αναμενόταν να ολοκληρωθεί εντός του Σεπτεμβρίου. Το νερό όμως, παρέσυρε έναν τεράστιο όγκο από τους 160 τόνους μαστίχας που βρίσκονταν στα χωράφια, με αποτέλεσμα οι παραγωγοί να μιλούν για μια ανυπολόγιστη καταστροφή.
«Εχει πληγεί η παραγωγή σε όλα τα Μαστιχοχώρια»
Σύμφωνα με τον κ. Τούμπο, «είχαμε πρόβλεψη ότι θα υπάρξει βροχή στο νησί. Δεν αναμέναμε όμως τόσο σφοδρή βροχόπτωση. Σημειώθηκαν περίπου 8 πόντοι βροχής στην ευρύτερη περιοχή των Μαστιχοχωρίων, όταν σε μια ολόκληρη χρονιά το ύψος της βροχής κυμαίνεται από 45 έως 54 πόντους».
Φωτογραφία: Ενωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου
Το πρόβλημα, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι τεράστιο, καθώς «αυτή την εποχή ήμασταν στο τελικό στάδιο προτού μαζέψουμε το προϊόν από το χωράφι. Προς το τέλος του Αυγούστου είχαμε μαζέψει περίπου το 20-25% της παραγωγής. Ολη η υπόλοιπη μαστίχα όμως, δηλαδή περίπου 160 τόνοι, βρισκόταν στο χωράφι».
Προς το τέλος του Αυγούστου είχαμε μαζέψει περίπου το 20-25% της παραγωγής. Ολη η υπόλοιπη μαστίχα όμως, δηλαδή περίπου 160 τόνοι, βρισκόταν στο χωράφι.
Βάσει όσων ανέφερε ο ίδιος, «δεν μπορούμε ακόμη να κάνουμε ποσοτική εκτίμηση της καταστροφής, επειδή αυτό θα ήταν επιπόλαιο. Παρ’ όλα αυτά, όπως μας λένε και οι παραγωγοί, ένα πολύ μεγάλο μέρος από αυτούς τους 160 τόνους έχει καταστραφεί».
Εξίσου αρνητικό, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι πως «η καταστροφή είναι τεράστια και παντού η ίδια. Εχει πληγεί η παραγωγή παντού, δεν υπάρχει κάποια εξαίρεση».
«Να βρει κουράγιο ο κόσμος να μαζέψει ό,τι μπορεί»
Οπως εξήγησε ο ίδιος, αυτό που συνέβη είναι ότι «στα επικλινή αγροτεμάχια πέρασε το νερό και παρέσυρε τη μαστίχα στο βουνό, σε σημεία που είναι αδύνατο πια να τη μαζέψουμε. Ομως, και στα επίπεδα αγροτεμάχια, δημιουργήθηκε μια κρούστα λάσπης από το λιμνάζον νερό και η μαστίχα καταστράφηκε εκεί. Αλλωστε, η μαστίχα είναι ένα προϊόν πολύ ευάλωτο στην υγρασία. Επομένως, όταν δεν έχει προλάβει ακόμη να σταθεροποιηθεί και έχει πολύ χαμηλό βάρος, παρασύρεται εύκολα από το νερό».
Φωτογραφία: Ενωση Μαστιχοπαραγωγών Χίου
Πριν ακόμη από το πέρασμα της κακοκαιρίας «Atena», η παραγωγή της μαστίχας τα τελευταία χρόνια είχε επηρεαστεί κυρίως από τους έντονους καύσωνες. Οπως ανέφερε ο κ. Τούμπος, «η τελευταία σοδειά ανήλθε στους 197 τόνους, ενώ οι προηγούμενες δύο είχαν φτάσει τους 213 και 216 τόνους αντίστοιχα. Η φετινή σοδειά θα είναι πολύ μικρότερη από αυτά τα νούμερα. Ηδη, πριν από την κακοκαιρία υπολογίζαμε ότι ο τζίρος μας θα μειωθεί κατά περίπου 2,5-3 εκατομμύρια ευρώ το 2024».
Η τελευταία σοδειά ανήλθε στους 197 τόνους, ενώ οι προηγούμενες δύο είχαν φτάσει τους 213 και 216 τόνους αντίστοιχα. Ηδη, πριν από την κακοκαιρία υπολογίζαμε ότι ο τζίρος μας θα μειωθεί κατά περίπου 2,5-3 εκατομμύρια ευρώ το 2024.
Παρ’ όλα αυτά ο ίδιος σχολίασε ότι «θα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε για να ανταποκριθούμε στη ζήτηση της αγοράς. Υπάρχει και κάποιο στοκ. Στις αρχές Οκτωβρίου, όταν θα έχει έρθει το μαστίχι στις αποθήκες, θα γνωρίζουμε την ποσότητα που μπορούμε να διανείμουμε στην αγορά. Το στοίχημα είναι ο κόσμος να βρει το κουράγιο να μαζέψει ό,τι μπορεί από τα δέντρα και να μας το φέρει. Αλλωστε, πρόκειται για πολύ κουραστική καλλιέργεια. Ο κόσμος χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη για να συνεχίσει να καλλιεργεί».
1.700 δηλώσεις ζημιάς για 11.000 αγροτεμάχια
Σύμφωνα με τον κ. Τούμπο, κλιμάκιο του ΕΛΓΑ «έχει ήδη επισκεφθεί όλες τις πληγείσες εκτάσεις, προκειμένου να δει τη ζημιά που έχουμε υποστεί. Σε λίγες ημέρες θα έρθουν και τα υπόλοιπα κλιμάκια του ΕΛΓΑ ώστε να οριστικοποιήσουν τις εκθέσεις τους. Την Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου είχαμε τηλεδιάσκεψη με τον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα και τον βουλευτή Χίου Νότη Μηταράκη, όπου εκθέσαμε τα προβλήματά μας. Την ερχόμενη εβδομάδα θα έρθει στο νησί ο γ.γ. του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης ώστε να δούμε τι μέλλει γενέσθαι. Τις επόμενες ημέρες θα ανοίξει και το σύστημα, ώστε οι μαστιχοπαραγωγοί να υποβάλουν αιτήσεις προκειμένου να λάβουν αποζημίωση από τον ΕΛΓΑ». Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, εκτιμάται ότι θα υποβληθούν περισσότερες από 1.700 δηλώσεις ζημιάς, που θα αφορούν περίπου 11.000 αγροτεμάχια.
Ο ίδιος θεωρεί ότι «μπορούν να γίνουν ακόμη 1-2 “κεντήματα”, δηλαδή η πρακτική που ακολουθείται όταν οι μαστιχοπαραγωγοί χαράζουν το δέντρο για να βγει η μαστίχα. Το κώλυμα όμως, σύμφωνα με τον κ. Τούμπο, είναι ότι «το ασπρόχωμα που χρησιμοποιούμε στο κάτω μέρος των δέντρων ώστε να μη μαυρίσει και υποβαθμιστεί η μαστίχα, έχει εξαφανιστεί από όλα τα δέντρα. Απομακρύνθηκε από τη βροχή. Δεν ξέρω όμως αν προλαβαίνουν οι παραγωγοί να ασπροχρωματίσουν. Είναι πολύ κοστοβόρα και κοπιαστική δουλειά».
«Η Χίος τη μαστίχα και τους ναυτικούς έχει»
Η τελευταία αυτή καταστροφή έρχεται να προστεθεί σε πληθώρα προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι μαστιχοπαραγωγοί τα τελευταία χρόνια. Προβλήματα που εν πολλοίς οφείλονται στην κλιματική αλλαγή: «Η σοδειά μειώνεται συνεχώς εξαιτίας της ξηρασίας και των βροχοπτώσεων. Πριν από είκοσι χρόνια, τα “κεντήματα” ολοκληρώνονταν αρκετά νωρίτερα σε σχέση με τώρα. Αν δεν γίνουν τουλάχιστον έξι “κεντήματα” στο δέντρο δεν μπορείς να πάρεις μια ποσότητα που να ανταποκρίνεται στον κόπο των καλλιεργητών. Φέτος όμως κάναμε μόλις δύο “κεντήματα” επειδή τα φύλλα κιτρίνισαν λόγω της ξηρασίας από τους έντονους καύσωνες. Αν συνεχίζαμε, θα ξεραίνονταν τα δέντρα. Περιμέναμε τον Σεπτέμβριο που θα είναι πιο δροσερός ο καιρός για να συνεχίσουμε. Αυτός είναι ο λόγος που λέμε ότι ήταν η χειρότερη συγκυρία για αυτήν την ασυνήθιστη βροχόπτωση».
Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Τούμπο, «εξαιτίας των πυρκαγιών του 2012 και του 2016 χάσαμε συνολικά περίπου 340.000 μαστιχόδεντρα. Ηταν μια βιβλική καταστροφή, καθώς απαιτούνται περίπου 15 χρόνια ώστε τα δέντρα να γίνουν παραγωγικά. Ο λόγος όμως που είμαι περισσότερο απαισιόδοξος για το μέλλον είναι η κλιματική αλλαγή. Θα πρέπει να αλλάξουμε τις καλλιεργητικές πρακτικές, ώστε να δούμε ποιες κλιματολογικές συνθήκες ευνοούν περισσότερο την καλλιέργεια. Πρέπει κάτι να κάνουμε ώστε να είμαστε οικονομικά βιώσιμοι».
Οπως είναι αναμενόμενο, αυτές τις ημέρες, το κλίμα στη Χίο είναι βαρύ. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με τον κ. Τούμπο, «υπάρχει βουβή απογοήτευση. Οι παραγωγοί δεν έχουν το κουράγιο ούτε να παραπονεθούν. Επικρατεί νεκρική σιγή. Εχει επηρεαστεί όλο το νησί. Αλλωστε, υπάρχουν πολλές επιχειρήσεις που ασχολούνται με την επεξεργασία και εμπορία της μαστίχας. Η Χίος τη μαστίχα και τους ναυτικούς έχει. Θα είναι ένας δύσκολος χειμώνας, όμως θα σταθούμε και πάλι στα πόδια μας. Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι άλλο».
