Ανθρώπινα λάθη που μπορεί να αποβούν μοιραία, συστήματα ασφαλείας, όπως η τηλεδιοίκηση, η φωτοσήμανση και το αυτόματο σύστημα προστασίας συρμών (ETCS), που ακόμη δεν είναι πλήρως λειτουργικά σε αρκετά τμήματα του σιδηροδρομικού δικτύου ώστε να αποτραπούν αυτά τα ανθρώπινα λάθη. Η παραπάνω εικόνα δείχνει ότι ακόμη ο ελληνικός σιδηρόδρομος πάσχει σοβαρά, με τα συμβάντα να διαδέχονται το ένα το άλλο, τους επιβάτες να ταλαιπωρούνται σχεδόν καθημερινά από καθυστερήσεις και βλάβες συρμών και τους εμπλεκομένους –που μέχρι πρόσφατα επικοινωνούσαν με αγωγές και μηνύσεις– να δυσκολεύονται ακόμη, μετά τόσον καιρό, να βρουν κοινή γραμμή.
Τελευταίο περιστατικό; Η χθεσινή παρ’ ολίγον μετωπική σύγκρουση συρμών του Προαστιακού, όταν ο σταθμάρχης του Σιδηροδρομικού Κέντρου Αχαρνών (ΣΚΑ) έδωσε λανθασμένα εντολή να κατευθυνθεί η μία αμαξοστοιχία στη γραμμή που ήταν ήδη άλλη αμαξοστοιχία. Η παρ’ ολίγον μετωπική σύγκρουση τρένων του προαστιακού σιδηροδρόμου έξω από την Αθήνα προκάλεσε την παρέμβαση της Εισαγγελίας Αθηνών. Ο προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών έδωσε εντολή για τη διενέργεια προκαταρκτικής έρευνας, κατά την οποία θα διερευνηθεί εάν έχει τελεστεί το αδίκημα επικίνδυνων παρεμβάσεων στη συγκοινωνία μέσων σταθερής τροχιάς.
Ειδικότερα, δύο αμαξοστοιχίες, μία που εκτελούσε το δρομολόγιο Αθήνα – Αεροδρόμιο (1210) και μία που εκτελούσε το δρομολόγιο Κιάτο – Αθήνα (1307), έλαβαν εντολή από διαφορετικούς σταθμάρχες να κινηθούν από αντίθετες κατευθύνσεις σε μονή γραμμή και συγκεκριμένα στο τμήμα Αγιοι Ανάργυροι – Αθήνα (σταθμός Λαρίσης). Σε περίπτωση που οι εντολές αυτές δεν ανακαλούνταν, τότε η σύγκρουση των τρένων ενδέχεται να ήταν αναπόφευκτη.
Τα χειρότερα, λοιπόν, αποφεύχθηκαν όταν ο σταθμάρχης των Αθηνών και ο μηχανοδηγός της αμαξοστοιχίας 1210 άκουσαν τη μεταγενέστερη εντολή του σταθμάρχη ΣΚΑ προς την αμαξοστοιχία που θα κινούνταν στην αντίθετη κατεύθυνση. Ετσι, δόθηκε εντολή ακύρωσης της κίνησης της αμαξοστοιχίας 1307 προς τον σιδηροδρομικό σταθμό Αθηνών, ενώ ταυτόχρονα οι δύο μηχανοδηγοί επικοινώνησαν μεταξύ τους μέσω του συστήματος επικοινωνίας VHF και ο μηχανοδηγός της 1210 ενημέρωσε πως κινείται ήδη προς τον σιδηροδρομικό σταθμό Αγίων Αναργύρων. Σύμφωνα με όσα υποστηρίζει σε ανακοίνωσή του ο ΟΣΕ, οι δύο αμαξοστοιχίες δεν βρέθηκαν να κινούνται σε μονή γραμμή. «Ο μηχανοδηγός της 1307 αντιλήφθηκε την κατάσταση και ακινητοποίησε τον συρμό αμέσως μόλις είχε εξέλθει του σιδηροδρομικού σταθμού Αναργύρων και σε απόσταση 500 μέτρων προτού εισέλθει στη μονή γραμμή».
Πάντως, από την πλευρά τους οι μηχανοδηγοί υποστηρίζουν πως οι δύο αμαξοστοιχίες βρίσκονταν σε τροχιά σύγκρουσης κινούμενες σε μονή γραμμή. «Παραλίγο να συγκρουστούν μετωπικά μεταξύ των σταθμών της Αθήνας και των Αγίων Αναργύρων καθώς κινούνταν σε μονή γραμμή, κατόπιν εντολών που έλαβαν από τους εκατέρωθεν σταθμούς», αναφέρουν σε ανακοίνωσή τους. Παράλληλα, αφήνουν αιχμές προς το υπουργείο Μεταφορών υποστηρίζοντας πως «στο σημείο αυτό θα πρέπει να ενημερώσουμε ότι ο μηχανοδηγός της 1210, που αντιλήφθηκε το λάθος και απέτρεψε τη σύγκρουση, είναι ο πρόεδρος του σωματείου μας, ο οποίος πριν από λίγους μήνες δέχθηκε προσωπική επίθεση, από το υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών, με αφορμή την τότε παραβίαση ερυθρού σηματοδότη».
Μολονότι οι μηχανοδηγοί ενήργησαν βάσει του γενικού κανονισμού κίνησης, οι λεγόμενες δικλίδες ασφαλείας, όπως η φωτοσήμανση, η τηλεδιοίκηση αλλά και το σύστημα ασφαλείας της κυκλοφορίας των συρμών (ΕΤCS) μέσω του οποίου οι αμαξοστοιχίες φρενάρουν αυτόματα, δεν λειτουργούν στο σημείο του συμβάντος, καθώς γίνονται και εργασίες υπογειοποίησης στην περιοχή των Σεπολίων.
«Τα τρένα είχαν μεταξύ τους απόσταση λιγότερο από ένα χιλιόμετρο», υποστηρίζουν γνώστες του συμβάντος, μηχανοδηγοί στην «Κ». «Εάν υπήρχε φωτοσήμανση και τηλεδιοίκηση, δεν θα μπορούσε να ανάψει το φανάρι πράσινο σε περίπτωση που ήταν κατειλημμένη η γραμμή ή σε περίπτωση που κάποιος είχε χαράξει διαδρομή προς την αντίθετη κατεύθυνση».
Από την πλευρά του, ο ΟΣΕ παραδέχθηκε το λάθος του σταθμάρχη του ΣΚΑ, τον οποίο έθεσε σε αργία –κατά πληροφορίες περίπου 30 ημέρες– και τον παρέπεμψε στο Πειθαρχικό. Επίσης, δόθηκε εντολή διενέργειας έρευνας για την εξακρίβωση των συνθηκών, συγκεντρώθηκε το υλικό από τις ηχητικές συνομιλίες (GSMR-VHF), ενώ για το περιστατικό ενημερώθηκαν η Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων και ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ (Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων), που θα διερευνήσουν το περιστατικό.
